«Αποκρατικοποιήσεις λάιτ» στην ενέργεια είναι το νέο αφήγημα υψηλού ρίσκου της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενόψει του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ και της δεύτερης αξιολόγησης του φθινοπώρου από τους θεσμούς.

Στις λεπτές και εύθραυστες γραμμές αυτού του αφηγήματος θα επιχειρήσει να ισορροπήσει η ηγεσία του υπουργείου, συντονίζοντας τον βηματισμό της με το κομματικό ακροατήριο του Συνεδρίου. Οχι όμως και με τις επιταγές για τις ιδιωτικοποιήσεις του τρίτου Μνημονίου στις οποίες οι δανειστές εξακολουθούν να εμμένουν.

Ο αρμόδιος υπουργός Πάνος Σκουρλέτης θα δοκιμάσει να παίξει το πολιτικό αυτό χαρτί έως εκεί που αντέχει, όπως λένε πηγές που αναγνωρίζουν το ρίσκο του εγχειρήματος. Το αν θα το κερδίσει μοιάζει αυτή τη στιγμή αμφίβολο, κρίνοντας από τις πρώτες διαρροές εκ μέρους των θεσμών. «Δεν θα κάνουμε τρέλες» λέγεται ότι ήταν το μήνυμα που έστειλαν μέλη της ελληνικής ομάδας που συμμετείχαν στο EuroWorking Group της περασμένης Δευτέρας σε στελέχη των θεσμών, οι οποίοι ενήμεροι για την πρωτοβουλία Σκουρλέτη απηύθυναν σχετικό ερώτημα.

Ο Σκουρλέτης, που έχει ενημερώσει σχετικά τον Πρωθυπουργό και λέγεται ότι έχει πάρει το πράσινο φως να τεστάρει τις αντοχές των Βρυξελλών, θα τους θέσει εντός Σεπτεμβρίου την πρότασή του. Σε γενικές γραμμές συνίσταται στο να εξαιρεθούν από το ΤΑΙΠΕΔ η μερική αποκρατικοποίηση των ΔΕΗ (17%), ΔΕΠΑ (65%) και ΕΛΠΕ (35%), και αφού ενταχθούν στο νέο Ταμείο να αξιοποιηθούν με όχημα το ελληνικό Χρηματιστήριο ή και ξένα.

Ο ίδιος ο υπουργός μεταφέρει την εικόνα ότι τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι αναφανδόν εναντίον των συγκεκριμένων ιδιωτικοποιήσεων, ενώ από την πλευρά του το Μαξίμου δείχνει να θέλει να αξιοποιήσει την πρότασή του τουλάχιστον έως και το Συνέδριο τον Οκτώβριο.

Δεν σημαίνει βέβαια ότι –ακόμη και αν αυτό μετουσιωθεί σε προγραμματική θέση του Συνεδρίου –θα εφαρμοστεί κιόλας. Το έχει δείξει η εμπειρία του παρελθόντος με άλλες πιο κρίσιμες πολιτικά αποφάσεις.

Αλλωστε, παρότι ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει το σχέδιο, δεν είναι σίγουρο μέχρι πού είναι διατεθειμένος να φθάσει. Αν δηλαδή για χάρη των ενεργειακών αποκρατικοποιήσεων θα δεχόταν να ξανασυρθεί η χώρα σε μια πολύμηνη διαπραγμάτευση, όπως συνέβη με την πρώτη αξιολόγηση, όταν έχει τόσα άλλα ανοικτά μέτωπα, μεταξύ των οποίων και τα Εργασιακά.

Η ΔΕΗ ΤΟΥΣ ΚΑΙΕΙ. Στο διά ταύτα, το μείζον πολιτικά θέμα λέγεται ΔΕΗ. Στους 17.000 του προσωπικού της βρίσκεται το μεγάλο ακροατήριο που ψήφισε τον ΣΥΡΙΖΑ, εκεί κινείται το συνδικαλιστικό κομμάτι που τον στηρίζει, έχει επομένως τη σημασία του να μην γράψει η Ιστορία πως ήταν αυτή η κυβέρνηση που πούλησε ποσοστό της. Οσο λοιπόν μπορεί η κυβέρνηση να καθυστερεί το πωλητήριο, θα το κάνει. Ούτως ή άλλως, η ιδιωτικοποίηση προγραμματίζεται για την επόμενη διετία και υπό τις παρούσες συνθήκες δύσκολα θα βρεθεί επενδυτής να ρίξει λεφτά στη ΔΕΗ. Οχι μόνο επειδή αυτή αντιμετωπίζει ένα κουβάρι προβλημάτων, αλλά και επειδή το 2019 θα της έχει απομείνει το μισό από το σημερινό της μερίδιο (49% αντί για 90%). Υπό αυτή την έννοια, ο θόρυβος για τη ΔΕΗ είναι περισσότερο πολιτικός, παρά ουσιαστικός.

Ο Σκουρλέτης γνωρίζει πως γενικά το στοίχημα είναι δύσκολο. Αλλωστε οι θεσμοί έχουν με το μέρος τους ένα ισχυρό επιχείρημα: οι τρεις επιχειρήσεις αποτελούν μέρος ενός συμφωνημένου ποσοτικού στόχου εσόδων 6,2 δισ. ευρώ από αποκρατικοποιήσεις έως και το 2018. Αν αφαιρεθεί η ενέργεια από το πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ πρέπει να αντικατασταθεί με κάτι άλλο, ισοδύναμης αξίας, που προς το παρόν τουλάχιστον δεν υπάρχει. Επειτα, όπως λένε και πηγές των θεσμών, εγείρεται θέμα αξιοπιστίας. Δεν γίνεται άλλα να συμφωνείς τον Ιούνιο για να πάρεις τη δόση των 7,5 δισ. ευρώ και τον Σεπτέμβριο να αλλάζεις γνώμη.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Πρωθυπουργός φέρεται να έχει διαμηνύσει στον υπουργό του να προσεγγίσει το θέμα διερευνητικά, ανάλογα με την πορεία της διαπραγμάτευσης και τις διαθέσεις των δανειστών. Αν τα προαπαιτούμενα ολοκληρωθούν γρήγορα, και παράλληλα οι θεσμοί δουν ότι αρχίζουν να επιτυγχάνονται οι στόχοι, τότε μπορεί και να χαλαρώσουν τις απαιτήσεις τους. Αν πάλι επιμείνουν να αρνούνται στη χαλάρωση των πρωτογενών πλεονασμάτων από το 2019 και μετά, το εγχείρημα Σκουρλέτη δυσκολεύει.

ΟΧΗΜΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ. Το σκεπτικό του ΥΠΕΝ είναι ότι η αγορά ενέργειας βρίσκεται διεθνώς σε φάση ανακατατάξεων (ενεργειακή ένωση, νέοι αγωγοί κ.λπ.), έχει δηλαδή μια δική της δυναμική και η Ελλάδα πρέπει να την εκμεταλλευθεί. Αντί λοιπόν τα assets να πουληθούν υπό τις σημερινές συνθήκες δυσπραγίας της οικονομίας, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν μέσω της ένταξής τους στο νέο υπερ-Ταμείο με όχημα για παράδειγμα το Χρηματιστήριο.

Ενα ποσοστό 20%-30% της ΔΕΠΑ μπορεί να μπει σύντομα στο ΧΑΑ, στο οποίο ούτως ή άλλως είναι εισηγμένα τα ΕΛΠΕ ενώ μέσα στο 2017 θα εισαχθεί η εταιρεία συμμετοχών στην οποία μεταφέρεται το 51% του ΑΔΜΗΕ. Ολα αυτά θα μπορούσαν να δώσουν ώθηση στη νωθρή ελληνική χρηματιστηριακή αγορά που τρελαίνεται για αφηγήματα. Σε μια τέτοια περίπτωση, τα οφέλη για την οικονομία θα ήταν πολλαπλάσια απ’ ό,τι με τις αποκρατικοποιήσεις.

Αυτό είναι το σχέδιο που θα επιχειρήσει να πουλήσει, τόσο στο εγχώριο ακροατήριο όσο και στους θεσμούς, ο υπουργός Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης. Αγνωστο όμως είναι αν η πρόταση θα βρει αγοραστή ή θα καταλήξουμε σε ένα φθινοπωρινό ροκ με τους θεσμούς.