Το σκηνικό ήταν το κατάλληλο. Με φόντο τον αυτοκινητόδρομο της Ολυμπίας Οδού, τμήμα της οποίας παραδόθηκε στην κυκλοφορία, ο Αλέξης Τσίπρας ανακοίνωσε σε ζωντανή μετάδοση πως και το τελευταίο ευρώ από το «απροσδόκητα υψηλό τίμημα» για τις τηλεοπτικές άδειες θα δοθεί για δράσεις που θα ενισχύσουν τους ασθενέστερους.

Ο Πρωθυπουργός δεν περίμενε καν τη ΔΕΘ για να προχωρήσει σε εξαγγελίες με κοινωνικό πρόσημο. Λίγες ώρες μετά το πέρας της δημοπράτησης των αδειών που εξασφάλισε για το κράτος το ποσό των 246 εκατ. ευρώ, το Μαξίμου αξιοποίησε τόσο σε πολιτικό όσο και σε επικοινωνιακό επίπεδο το αποτέλεσμα του διαγωνισμού επιδιώκοντας να δείξει πως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν εγκατέλειψε ποτέ το ενδιαφέρον της για την κοινωνία. Είχε βρει ήδη το αφήγημα της Θεσσαλονίκης και των επόμενων μηνών.

Για τον Αλέξη Τσίπρα και το επιτελείο του η εξέλιξη του θέματος με τις άδειες αποτελεί απόλυτη δικαίωση της σκληρής γραμμής που ακολούθησε ήδη από τις αρχές του 2015 απέναντι στον χώρο των μίντια. Τμήμα της κοινωνίας δείχνει να απολαμβάνει το γεγονός πως ισχυροί επιχειρηματίες βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να εξασφαλίσουν μια άδεια στο φάσμα των τηλεοπτικών συχνοτήτων και η κυβέρνηση επαίρεται πως έπειτα από 27 χρόνια αποκαθίσταται η νομιμότητα σε ένα περίπου παράνομο τηλεοπτικό τοπίο. Οι εξελίξεις που σχετίζονται με την εκχώρηση των αδειών επιτρέπουν στην κυβέρνηση να διακηρύσσει πως άντεξε στη μάχη κατά των συμφερόντων, πως όλοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο και να υποστηρίζει πως υλοποιεί όσες δεσμεύσεις της δεν σχετίζονται με Μνημόνια και οικονομικούς δείκτες. «Είναι ένα μήνυμα ότι σ’ αυτό τον τόπο σταματάνε η ανομία και ασυδοσία» ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας απευθυνόμενος πρωτίστως σε όσους θέλουν να παρεμβαίνουν –όπως είπε –και να διαχειρίζονται δημόσιες συχνότητες.

Το Μαξίμου είχε υποψιαστεί ότι το συνολικό τίμημα από την πώληση των τεσσάρων αδειών θα ήταν υψηλό ερμηνεύοντας την παρατεταμένη διαδικασία στη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ως σκληρή σύγκρουση μεταξύ των μνηστήρων. Κατά τη διάρκεια της τρίτης κατά σειρά ημέρας (Πέμπτη) κυβερνητικά στελέχη ψιθύριζαν πως το γεγονός ότι η διαδικασία τραβάει σε μάκρος είναι μάλλον ενθαρρυντικό. Οι εκτιμήσεις επαληθεύτηκαν.

Ο Αλέξης Τσίπρας επέστρεψε αργά στο σπίτι του έπειτα από το δείπνο που παρέθεσε στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο στο Μαξίμου, αλλά δεν κοιμήθηκε. Βρισκόταν σε ανοιχτή επικοινωνία με τον υπουργό Επικρατείας που τον ενημέρωνε για τις εξελίξεις.

Νίκος Παππάς και Λευτέρης Κρέτσος περίμεναν την ολοκλήρωση της διαδικασίας στο γραφείο του πρώτου. Ο υπουργός Επικρατείας εκτιμούσε πως τα χτυπήματα των υποψηφίων θα απέφεραν για το κράτος ένα ποσό περί τα 80 εκατ. ευρώ. Οταν ο Κρέτσος ειδοποιήθηκε και μετέβη στην Αλεξάνδρου Πάντου για να παραλάβει το πρακτικό της διαδικασίας, τηλεφώνησε στον Παππά για να τον ενημερώσει: «Τα πράγματα πήγαν καλά. Αδεια έχουν πάρει οι Αλαφούζος, Καλογρίτσας, Κυριακού και Μαρινάκης. Το τίμημα όμως είναι χαμηλό» του είπε αστειευόμενος. Η παγωμάρα από την άλλη άκρη της γραμμής δεν του επέτρεψε να συνεχίσει κι έτσι ο γενικός γραμματέας του γνωστοποίησε αμέσως ότι συγκεντρώθηκαν 246 εκατ. ευρώ. Αργότερα ο Επικρατείας έλεγε στους συνεργάτες του: «Απίστευτο!».

Στο Μαξίμου επιμένουν πως η απόφασή τους να δημοπρατήσουν τέσσερις άδειες με βάση τις αντοχές της αγοράς ήταν ορθή και υποστηρίζουν πως αν ο αριθμός των αδειών έμενε ανοιχτός, τότε ενδεχομένως να δίνονταν δέκα άδειες με συνολικό τίμημα μόλις 30 εκατ. ευρώ, όσο δηλαδή η τιμή εκκίνησης.

Χαρακτηριστηκά ο υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς είπε χθες στα «ΝΕΑ»: «Το υψηλό τίμημα κλείνει στόματα. Τι θα κάνει τώρα η Νέα Δημοκρατία; Θα αναγνωρίσει τον διαγωνισμό ή θα επιστρέψει τα χρήματα; Αν δει κανείς ποιοι έχουν πάρει άδειες, όλα όσα ακούγονται περί διαβλητού διαγωνισμού πάνε περίπατο».

Η κυβέρνηση είναι πρόδηλο ότι επιθυμεί τη διαμόρφωση ενός νέου τηλεοπτικού τοπίου, ακόμη όμως δεν είναι σε θέση να το αξιολογήσει. Προφανώς, ακόμη και η διάθεση των αδειών ήταν κάτι το οποίο δεν είχε προβλέψει. Το γεγονός πως ο Ομιλος Βαρδινογιάννη δεν απέκτησε άδεια ανακατεύει εκ των πραγμάτων τη μιντιακή τράπουλα. Κύκλοι της κυβέρνησης πριν από τη διεξαγωγή του διαγωνισμού εκτιμούσαν ότι ο ιδιοκτήτης του Star ήταν ίσως ο πιο σίγουρος από τους υποψηφίους για απόκτηση άδειας –αν και διά του κυπριακού σχήματος. Οι εκτιμήσεις ανατράπηκαν. Πηγές κοντά στην κυβέρνηση σχολίαζαν πως ο συγκεκριμένος επιχειρηματικός όμιλος δεν λειτουργεί με ψυχολογία να πάει κάπου και να «χτυπηθεί» με άλλους. Επικαλούνταν την επιχειρηματική συμπεριφορά τού εν λόγω ομίλου σε περιπτώσεις που κρίθηκαν ζητήματα όπως η ΠΑΕ Παναθηναϊκός, το Ελληνικό, ακόμη και τα ΕΛΠΕ.

Ερωτηματικά γιατον Καλογρίτσα

Παράλληλα ερωτηματικά δημιουργούνται κατά πόσον ένας από τους προσωρινούς υπερθεματιστές, ο Χρήστος Καλογρίτσας, θα ανταποκριθεί στο τίμημα με το οποίο κλείδωσε μία από τις τέσσερις άδειες. Η κυβέρνηση έχει κατηγορηθεί για τις σχέσεις της με τον Καλογρίτσα, για προνομιακές δανειοδοτήσεις του από την Τράπεζα Αττικής, αλλά και για τις κουμπαριές που τον συνδέουν με τους Χρήστο Σπίρτζη και Πάνο Καμμένο. Βεβαίως, ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ πριν από τον διαγωνισμό πήρε αποστάσεις από τη συμμετοχή Καλογρίτσα, εκφράζοντας την άποψη πως ένας εργολάβος δημοσίων έργων δεν θα έπρεπε να συμμετάσχει σε μια τέτοια διαδικασία –άποψη που δεν επηρέασε το Μαξίμου. Κυβερνητικές πηγές απορρίπτουν τις αιτιάσεις για τον όμιλο Καλογρίτσα και σχολιάζουν ότι ο συγκεκριμένος επιχειρηματίας είναι συνέταιρος στην εταιρεία GPO με τον Τάκη Θεοδωρικάκο, τον σύμβουλο στρατηγικής του Κυριάκου Μητσοτάκη και μετέχοντα στο Συντονιστικό Οργανο της Νέας Δημοκρατίας. «Το ποσοστό του είναι μάλιστα 60%, έναντι του 40% που κατέχει ο Θεοδωρικάκος» σχολιάζουν οι ίδιες πηγές. Εκπληξη αποτέλεσε και η μη εξασφάλιση άδειας από τον Alpha του Δημήτρη Κοντομηνά, ενός τηλεοπτικού σταθμού που διατηρούσε φιλικές σχέσεις με το Μαξίμου. Ανεπεξέργαστες πληροφορίες κάνουν ήδη λόγο για ενδεχόμενη συνεργασία Κοντομηνά – Καλογρίτσα το επόμενο διάστημα.

Η κυβέρνηση πέρασε επιτυχώς τον κάβο του διαγωνισμού, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα βρεθεί αντιμέτωπη με προβλήματα που θα σκάσουν στον δρόμο της. Ηδη καλείται να δώσει απαντήσεις για τους εργαζομένους που ενδεχομένως να μείνουν χωρίς δουλειά όταν η Digea, ακολουθώντας το γράμμα του νόμου, θα πρέπει να εμποδίσει την εκπομπή σήματος για όσους τηλεοπτικούς σταθμούς δεν έχουν εξασφαλίσει άδεια. Οι απαντήσεις πως οι εργαζόμενοι των καναλιών που θα κλείσουν θα μεταγραφούν στους νέους σταθμούς δεν θεωρούνται απολύτως πειστικές. Η κυβερνητική εκπρόσωπος έδωσε περιθώριο 90 ημερών μέχρις ότου συμβεί αυτό. «Ανέργους έχεις όταν δεν έχεις βιώσιμα σχήματα» απαντούν κυβερνητικοί κύκλοι θεωρώντας ότι η νέα τηλεοπτική αγορά θα έχει τη δυνατότητα να απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων καναλιών που θα κλείσουν.

Οσο για την αναμενόμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με τη συνταγματικότητα του νόμου, φαίνεται ότι αυτό είναι θέμα που δεν ανησυχεί ιδιαιτέρως το Μαξίμου. «Τι θα κάνουν οι δικηγόροι του Ant1 και του Σκάι που παίρνουν άδεια; Θα επιμείνουν στις προσφυγές τους;» διερωτώνται κυβερνητικοί παράγοντες, που θεωρούν ότι εκ των πραγμάτων θα ατονήσει η δικαστική διαμάχη.

Πολιτικά οφέληκαι «ατοπήματα»

Στο Μαξίμου πιστεύουν ότι η έκβαση της μάχης για τις τηλεοπτικές άδειες έχει πολλαπλό πολιτικό όφελος. Θεωρούν ότι η Νέα Δημοκρατία μεσούσης της δημοπρασίας μπέρδεψε τις γραμμές της και οδηγήθηκε σε αυτοεγκλωβισμό ανακοινώνοντας ότι θα καταργήσει τον διαγωνισμό αλλά θα διατηρήσει τις άδειες που δημοπρατήθηκαν και το σύνολο των συχνοτήτων. Συγχρόνως εκτιμούν ότι η εξέλιξη με τις τηλεοπτικές άδειες στερεί από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης μεγάλο τμήμα της επιχειρηματολογίας που επρόκειτο να αναπτύξει στη ΔΕΘ περί διαγωνισμού παρωδίας. Ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για «ατόπημα» της ΝΔ, την κάλεσε ωστόσο να συμπράξει με την κυβέρνηση ώστε το επόμενο διάστημα να συγκροτηθεί το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο.

Η κυβέρνηση επιθυμεί να διαθέσει τα χρήματα που θα εισπράξει από τις άδειες άμεσα στους πιο αδύναμους. Στις συσκέψεις που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν το Σαββατοκύριακο στο Μαξίμου θα αποφασιστεί και με ποιο τρόπο τα έσοδα από τις άδειες θα διοχετευθούν στους αναξιοπαθούντες. Αλλωστε το πρώτο τμήμα του τιμήματος, ήτοι ποσό 80 εκατ. ευρώ, θα εισπραχθεί σχεδόν άμεσα. Οι λεπτομέρειες θα ανακοινωθούν από το βήμα της ΔΕΘ.