Συγχωροχάρτι για τις μικρές υπερβάσεις δόμησης έρχεται να δώσει στους ιδιοκτήτες των αυθαίρετων κτισμάτων το νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τα αυθαίρετα, το οποίο παρουσίασε χθες η πολιτική ηγεσία του.

Η υπαγωγή στον νέο νόμο ορίζεται από τη δημοσίευσή του έως τις 8 Οκτωβρίου 2018 ενώ το πρόστιμο θα καταβάλλεται σε 80 μηνιαίες δόσεις.

Σε αυτό το νομοσχέδιο, όπως τόνισαν χθες ο υπουργός Περιβάλλοντος Πάνος Σκουρλέτης και ο αναπληρωτής υπουργός Γιάννης Τσιρώνης, «έχει αποτυπωθεί η πολιτική επιλογή της καλλιέργειας μιας νέας αντίληψης για τη διαχείριση του δομημένου χώρου και τη σχέση του με το φυσικό περιβάλλον».

Ειδικότερα, σύμφωνα με το νομοσχέδιο που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 22 Σεπτεμβρίου 2016, θεωρούνται πλέον αποδεκτές αποκλίσεις, δεν συνιστούν αυθαιρεσίες και δεν απαιτούν αναθεώρηση της οικοδομικής άδειας (ή διόρθωση – τροποποίηση των τίτλων κτήσης) κατ’ εξαίρεση:

– Οι υπερβάσεις έως 2% στις περιμετρικές διαστάσεις ενός κτιρίου από τις αναγραφόμενες στην οικοδομική του άδεια ή την άδεια δόμησης. Πρόκειται για τις μετρούμενες «διαστάσεις κτίστη» (φέρων οργανισμός και στοιχεία πλήρωσής του, χωρίς επιχρίσματα – επενδύσεις).

– Οι αποκλίσεις επί εμβαδομετρήσεων οικοπέδων (που έχουν συμπεριληφθεί σε διοικητικές πράξεις και δικαιοπραξίες) έως ποσοστού ±5% για οικόπεδα εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου ή εντός ορίων οικισμού και ποσοστού ±10% για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα.

Ακόμα, βάσει των νέων διατάξεων, μειώνονται τα πρόστιμα για τις μικρές υπερβάσεις δόμησης, κατηγοριοποιούνται τα παράβολα ανάλογα με το μέγεθος της αυθαιρεσίας, ενώ προβλέπονται σημαντικές εκπτώσεις στα πρόστιμα για ευπαθείς κατηγορίες πολιτών –π.χ. 70% για μακροχρόνια ανέργους και 80% για δικαιούχους κοινωνικού τιμολογίου –και αυξάνονται σε 80 (από τις 60) οι μηνιαίες δόσεις αποπληρωμής.

Επίσης, ισχύει ο γενικός κανόνας «όσο πιο παλιό το αυθαίρετο τόσο πιο φθηνή η νομιμοποίηση».

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΙΜΑ. Ειδικότερα, το νομοσχέδιο προβλέπει ξεχωριστές κατηγορίες αυθαιρέτων, ανάλογα με τη βαρύτητα των παραβάσεων και τον χρόνο κατασκευής τους. Για παράδειγμα:

– Αυθαίρετες κατασκευές σε κτίριο με αποκλειστική χρήση κατοικία που υφίστανται προ του έτους 1975 (ολοκλήρωση προ της 9.6.1975) εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης με την καταβολή μόνο παραβόλου 500 ευρώ και χωρίς την καταβολή ενιαίου ειδικού προστίμου. Στις περιπτώσεις που έχει συσταθεί οριζόντια ή κάθετη ιδιοκτησία η υπαγωγή υποβάλλεται υποχρεωτικώς ανά διαιρεμένη ιδιοκτησία.

n Αυθαίρετες μικρές παραβάσεις (ανεξαρτήτως αριθμού) εξαιρούνται οριστικά της κατεδάφισης, με 500 ευρώ παράβολο και χωρίς την καταβολή προστίμου. Πρόκειται για προσθήκες μόνωσης εξωτερικά στις όψεις, αλλαγές των διαστάσεων των εξωστών έως 10%, αλλαγή έως 10% των διαστάσεων των ανοιγμάτων, κατασκευή πέργκολας, οικίσκων για αντλητικές εγκαταστάσεις, εργασίες διαμόρφωσης εδάφους ύψους έως ένα μέτρο, αλλαγές στις εξωτερικές διαστάσεις του περιγράμματος του κτιρίου έως 5% (εφόσον δεν μεταβάλλεται η επιφάνειά του άνω του 2%) κ.λπ.

– Για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης, που αποδεδειγμένα προϋφίστανται της 1ης Ιανουαρίου 1983, καταβάλλεται μόνο το 15% του προστίμου. Για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1.1.1983 έως 1.1.1993 καταβάλλεται 60% του προστίμου, ενώ για αυθαίρετες κατασκευές και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης από 1.1.1993 έως 31.12.2003 καταβάλλεται 80% του προστίμου.

Πάντως, στις περισσότερες περιπτώσεις το νομοσχέδιο για την τακτοποίηση αυθαιρέτων προβλέπει μειωμένα πρόστιμα. Ωστόσο, το νέο πλαίσιο είναι ιδιαίτερα αυστηρό τόσο για τις περιπτώσεις που «αφήνουν έντονο περιβαλλοντικό αποτύπωμα» όσο και γι’ αυτές που το αυθαίρετο δεν θα δηλωθεί οικειοθελώς από τον ιδιοκτήτη του, αλλά θα εντοπιστεί από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς (αυτό αποτυπώνεται στα παραδείγματα υπολογισμού των προστίμων που παρουσιάζουν σήμερα «ΤΑ ΝΕΑ»).

Επίσης, προβλέπεται ότι στο εξής καμία μεταβίβαση ή εκμετάλλευση αυθαιρέτου (πώληση ή ενοικίαση), αλλά ούτε και γονική παροχή, αποδοχή κληρονομιάς, δωρεά θα μπορεί να γίνει εάν δεν έχει νομιμοποιηθεί.