Η ιστορία πριν από εννέα χρόνια, στο Φεστιβάλ Βενετίας όπου και παρακολουθώ το τελευταίο φιλμ του Ανγκ Λι «Προσοχή: πόθος», ένα αριστουργηματικό μελόδραμα από αυτά που σε θαμπώνουν πρώτα με τη σκηνοθετική δεξιοτεχνία και μετά με την κεντρική ιστορία τους. «Ουάου» ακούω από το πίσω κάθισμα, στην πρώτη ερωτική σκηνή –και διαθέτει αρκετές τέτοιες. Το σκηνικό επαναλαμβάνεται. Και τότε πιάνω με την άκρη του ματιού μου πως πίσω μου κάθεται ο Μπράιαν ντε Πάλμα, που συμμετέχει επίσης στο διαγωνιστικό πρόγραμμα εκείνης της χρονιάς με το «Redacted». Η ταινία τελειώνει, τα φώτα ανάβουν, γυρίζω πάλι να τον ξαναδώ και είχε εξαφανιστεί. Αργότερα επιβεβαίωσα την ιστορία με τους έλληνες συναδέλφους που βρίσκονταν επίσης σε αποστολή: ο Ντε Πάλμα συνήθιζε να μπαίνει στην αίθουσα λίγο μετά την έναρξη και να εξαφανίζεται με τα πρώτα credits, και κάπως έτσι παρακολούθησε ολόκληρο το διαγωνιστικό κομμάτι. Οχι ως κριτής αλλά ως γνήσιος σινεφίλ. Και τέτοιος παρέμεινε ο Ντε Πάλμα, ο πέμπτος της μεγάλης εκείνης παρέας που τη δεκαετία του 1970 ετοιμαζόταν να αλλάξει συθέμελα τον αμερικανικό κινηματογράφο. Οι άλλοι τέσσερις ήταν οι Στίβεν Σπίλμπεργκ, Μάρτιν Σκορσέζε, Τζορτζ Λούκας και Φράνσις Φορντ Κόπολα. Ολοι τους γεύτηκαν την επιτυχία. Σήμερα μονάχα ο Σκορσέζε φέρνει τον κόσμο στα ταμεία –ποιος θα το περίμενε; Ο Λούκας έχει αποτραβηχτεί (άλλωστε έχει εισπράξει αρκετά για να ζήσει δεκάδες ζωές), ο Σπίλμπεργκ αδυνατεί να κερδίσει ένα νεανικό κοινό απολύτως απαραίτητο για να συνεχίσει κανείς στον δρόμο του mainstream, ο δε Κόπολα ασχολείται περισσότερο με τα κρασιά του. Και ο Ντε Πάλμα;

ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΙ ΑΤΥΧΕΙΣ ΣΤΙΓΜΕΣ. Ο Ντε Πάλμα δεν μπόρεσε να κρατήσει ένα σταθερό τιμόνι. Οι πρώτες του ταινίες, περισσότερο επηρεασμένες από τη γαλλική nouvelle vague, ξένισαν το κοινό –σε μία εξ αυτών, το «Greetings», ο Ρόμπερτ ντε Νίρο έκανε το πρωταγωνιστικό του ντεμπούτο. Με το «Κάρι» έσκασε σαν κεραυνός, ως μαθητής του Αλφρεντ Χίτσκοκ και, στη συνέχεια, «κέντησε» πάνω στο σασπένς με αριστουργήματα όπως το «Προετοιμασία για έγκλημα» και το «Blow out». Σαν να μην έφταναν αυτά, επέστρεψε με τον «Σημαδεμένο» το 1982 αποσπώντας από τον Αλ Πατσίνο μια από τις πιο εμβληματικές ερμηνείες του 20ού αιώνα. Η ροή των σουξέ όμως δεν ήταν ποτέ συνεχής. Για κάθε «Αδιάφθορους» του 1987 (με Σον Κόνερι, Κέβιν Κόστνερ και Ρόμπερτ ντε Νίρο) είχε ταινίες τις οποίες κανείς δε θυμάται σήμερα, όπως οι «Εξυπνάκηδες» του 1986 (αποτυχημένη απόπειρα για κωμωδία) ή η «Απατηλή λάμψη της ματαιοδοξίας» του 1990. Στη πορεία, κανείς δεν ήθελε να ποντάρει τα κεφάλαιά του στη σκηνοθετική καριέρα του –έστω κι αν στα 90s είχε δυο δυνατές στιγμές: το πρώτο φιλμ της σειράς «Επικίνδυνη αποστολή» με τον Τομ Κρουζ και το μεγάλο αριστούργημά του, η «Υπόθεση Καρλίτο» με τον Αλ Πατσίνο.

Καλλιτέχνης «καλλιτεχνικών» προσπαθειών πλέον, ο Ντε Πάλμα στήθηκε μπροστά από τις κάμερες των Νόε Μπάουμπαχ και Τζέικ Πάλτροου για τις ανάγκες του ντοκιμαντέρ «Ντε Πάλμα» που επρόκειτο να γυριστεί μέσα σε λίγες ημέρες και τελικά ολοκληρώθηκε μέσα σε λίγες ώρες! Γιατί ο Ντε Πάλμα όταν αρχίζει να μιλά για σινεμά, δεν μπορεί να σταματήσει! Και οι σκηνοθέτες, καθηλωμένοι, συνειδητοποίησαν εκείνη την ημέρα πως όχι μόνο τους είχε καλύψει, αλλά τους είχε πει και περισσότερα από όσα «χρειάζονταν». Το ντοκιμαντέρ αυτό έκανε την πρώτη του εμφάνιση στο Φεστιβάλ Βενετίας πέρυσι και λίγους μήνες αργότερα, ξεκίνησε μια μικρή πορεία στις αμερικανικές αίθουσες. Οι κριτικές, αποθεωτικές. Και η είδηση εδώ είναι πως η ταινία «Ντε Πάλμα» θα κάνει την πανελλήνια πρεμιέρα της στις Νύχτες Πρεμιέρας, το Φεστιβάλ του περιοδικού «Σινεμά» που βρίσκεται στην 22η χρονιά του. Οι σινεφίλ οφείλουν να δώσουν βροντερό «παρών».