Τις πρώτες αποδείξεις ότι μικροσκοπικά μόρια ατμοσφαιρικών ρύπων κατορθώνουν να φθάνουν έως τον ανθρώπινο εγκέφαλο, όπου είναι πιθανό να συμβάλλουν στην ανάπτυξη νοσημάτων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, βρήκε διεθνής ομάδα επιστημόνων.
Το εύρημα αυτό εγείρει πολλά ερωτήματα για τους αληθινούς κινδύνους που κρύβει η ρύπανση, η οποία έως τώρα εθεωρείτο υπαίτια κυρίως για σοβαρά νοσήματα της καρδιάς και των πνευμόνων.
Τα νέα ευρήματα όμως, που θα δημοσιευθούν σε επερχόμενο τεύχος της επιθεώρησης «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), παρέχουν τις πρώτες αποδείξεις ότι μικροσκοπικά μόρια μαγνητίτη που προέρχονται από τα αυτοκίνηταβρίσκουν τον δρόμο έως τον εγκέφαλο.
Το πως ακριβώς γίνεται αυτό παραμένει άγνωστο, αλλά οι επιστήμονες εικάζουν ότι μία πιθανή οδός θα ήταν το οσφρητικό νεύρο της μύτης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει προειδοποιήσειεδώ και χρόνια ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση κοστίζει έως και 3,7 εκατομμύρια ζωές σε ετήσια βάση.
Η νέα μελέτη πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Λάνκαστερ και άλλων ερευνητικών κέντρων, οι οποίοι ανέλυσαν τον εγκεφαλικό ιστό 37 νεκρών ανθρώπων, ηλικίας 3 έως 92 ετών.
Οι 29 από αυτούς ζούσαν στην πόλη του Μεξικού που είναι γνωστό ότι μαστίζεται από τη ρύπανση. Οι υπόλοιποι 8 ζούσαν στο Μάντσεστερ, είχαν ηλικία 62-92 ετών και μερικοί είχαν πεθάνει από νευροεκφυλιστικά νοσήματα.
Όπως δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Μπάρμπρα Μάχερ,καθηγήτρια στο Κέντρο Περιβαλλοντικού Μαγνητισμού & Παλαιομαγνητισμού του Λάνκαστερ, προγενέστερες μελέτες έχουν καταδείξει την παρουσία μορίων μαγνητίτη στον αέρα κεντρικών οδικών αρτηριών του Λάνκαστερ και έξω από έναν σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η δρ Μάχερ υπέθετε ότι παρόμοια μόρια θα μπορούσαν να υπάρχουν στον εγκέφαλο και όπως απεδείχθη είχε δίκιο.
«Είναι σοκαριστικό», είπε. «Όταν μελετούσαμε τους ιστούς στο μικροσκόπιο βλέπαμε τα μόρια του μαγνητίτη διασκορπισμένα ανάμεσα στα κύτταρα, αλλά όταν κάναμε μαγνητική εξαγωγή συνειδητοποιήσαμε ότι ήταν εκατομμύρια ανά γραμμάριο εγκεφαλικού ιστού – και ότι αντιπροσώπευαν εκατομμύρια ευκαιρίες για εγκεφαλικές βλάβες».
Περαιτέρω έρευνες έδειξαν ότι τα μόρια αυτά είχαν χαρακτηριστικό σχήμα, το οποίο παρείχε σαφείς ενδείξεις για την προέλευσή τους.
Όπως εξηγούν οι ερευνητές, ο μαγνητίτης είναι ουσιαστικά ένα οξείδιο του σιδήρου και μόρια σιδήρου εκ φύσεως υπάρχουν στον εγκέφαλο όπως ακριβώς υπάρχουν και στο αίμα μας.
Ωστόσο τα μόρια του κοινού σιδήρου έχουν οδοντωτό σχήμα, ενώ αυτά που βρέθηκαν στους εγκεφάλους των 37 ανθρώπων είχαν πιο ομαλό και στρογγυλεμένο σχήμα – χαρακτηριστικά που μπορεί να δημιουργηθούν μόνο όταν ο σίδηρος εκτεθεί στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες της μηχανής ενός οχήματος ή ενός συστήματος φρένων.
Επιπλέον, τα μόρια του σιδήρου της ρύπανσης ήταν πολλαπλάσια από τα αναμενόμενα: σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, σε κάθε μόριο φυσικού σιδήρου που εντόπιζαν οι επιστήμονες, αντιστοιχούσαν 100 μόρια μαγνητίτη της ρύπανσης.
«Είναι η πρώτη φορά που τα βλέπουμε μέσα στον ανθρώπινο εγκέφαλο», είπε η δρ Μάχερ. «Η ανακάλυψή μας ανοίγει ένα νέο πεδίο ερεύνης διότι πρέπει οπωσδήποτε να μάθουμε αν ο μαγνητίτης προκαλεί ή επιταχύνει τα νευροεκφυλιστικά νοσήματα στα οποία ανήκει η νόσος Αλτσχάιμερ».
