Ποιος ξέρει τον Γκάρι Τζόνσον; Σχεδόν κανένας. Εν τούτοις, δύο μήνες πριν από τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ο πρώην Ρεπουμπλικανός κυβερνήτης του Νέου Μεξικού και νυν Ελευθεριακός υποψήφιος για τον Λευκό Οίκο συγκεντρώνει 10% στις δημοσκοπήσεις –και σύμφωνα με τους «Νιου Γιορκ Τάιμς» ενδεχομένως να οδεύει προς το καλύτερο ποσοστό που έχει αποσπάσει «τρίτος άνθρωπος» (πέραν, δηλαδή, των υποψηφίων του Δημοκρατικού και του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος) εδώ και σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα. «Αυτές οι εκλογές είναι τόσο παλαβές που θα μπορούσα κάλλιστα να γίνω ο επόμενος πρόεδρος» δήλωσε ο ίδιος προς το τέλος Αυγούστου. Καμία τέτοια πιθανότητα δεν υπάρχει βέβαια –και ας είναι απολύτως αληθές το πρώτο μισό της δήλωσής του. Σε περίπτωση όμως μιας μάχης στήθος με στήθος ανάμεσα στη Χίλαρι Κλίντον και στον Ντόναλντ Τραμπ, δεν αποκλείεται ο Τζόνσον να δώσει μια μικρή, πολύτιμη ώθηση στη Δημοκρατική υποψηφία, με τον ίδιο λίγο ώς πολύ τρόπο που ο Ραλφ Νέιντερ «έκλεψε» το 2000 αρκετές ψήφους από τον Αλ Γκορ ώστε να κερδίσει τη Φλόριδα ο Τζορτζ Μπους.

Το όνομα του Γκάρι Τζόνσον θα αναγράφεται τον ερχόμενο Νοέμβριο στα ψηφοδέλτια και των 50 αμερικανικών πολιτειών –αντιθέτως, το όνομα της υποψηφίας των Πρασίνων Τζιλ Στάιν δεν θα αναγράφεται παρά στα μισά από αυτά. Οι «παλαβές εκλογές» είναι που τον έφεραν μέχρι εδώ –με την έννοια των ρεκόρ αντιδημοτικότητας που σπάνε οι δύο μεγάλοι αντίπαλοί του, 59% ο Τραμπ, 54% η Κλίντον. Από την εποχή του Ρος Περό, του (μεγαλοεπιχειρηματία) ανεξάρτητου υποψηφίου που κατάφερε να αποσπάσει το 19% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές του 1992, έχει να εμφανίσει τέτοιο ρεύμα υποψήφιος τρίτου κόμματος. Οπως μάλιστα ο Περό τότε, έτσι και ο Τζόνσον τώρα αντλεί έρεισμα κυρίως από τους νέους. Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center, το 32% των υποστηρικτών του είναι κάτω των 30 χρόνων, ποσοστό διπλάσιο εκείνου της Κλίντον (15%) και υπερδιπλάσιο εκείνου του Τραμπ (12%). Αντιθέτως, ο Τζόνσον πείθει μόλις το 29% των ψηφοφόρων άνω των 50 χρόνων έναντι 62% του Τραμπ και 50% της Κλίντον σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Οι υποστηρικτές του είναι σχεδόν ισότιμα μοιρασμένοι μεταξύ ανδρών και γυναικών (49%-51%), τη στιγμή που μόλις το 42% των ψηφοφόρων του Τραμπ είναι γυναίκες. Ποσοστό της τάξης του 13% είναι Αφροαμερικανοί ή «Λατίνος», έναντι μόλις 6% στην περίπτωση του Τραμπ. Και τρεις στους πέντε οπαδούς του αυτοπροσδιορίζονται ως «ανεξάρτητοι».

Το προφίλ των ψηφοφόρων του Ελευθεριακού υποψηφίου εξηγείται (και) από τις θέσεις του: μέγιστη δυνατή μείωση του ρόλου του κράτους και του στρατού, ισοσκελισμός του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού και δραστική μείωση του χρέους που έχει ξεπεράσει τα 20 τρισ. δολάρια, πλήρης νομιμοποίηση της μαριχουάνας, των αμβλώσεων και του γάμου μεταξύ ομοφύλων. «Αν το όνομά μου περιλαμβανόταν στον τίτλο των δημοσκοπήσεων, αύριο θα ανέβαινα στο 20%» δήλωσε ο ίδιος. «Δεν περιλαμβάνεται όμως και το 99% των ΜΜΕ μεταδίδει μόνο τον τίτλο. Για το 70% της Αμερικής, λοιπόν, δεν βρίσκομαι καν στην κούρσα». Ο Τζόνσον ενδεχομένως να έχει ένα δίκιο: ελάχιστες τηλεοράσεις και ραδιόφωνα τείνουν το μικρόφωνο ή την κάμερα στους υποψηφίους τρίτων κομμάτων. Και ο εκλογικός κανονισμός δεν τον ευνοεί: για να αποκτήσει δικαίωμα να συμμετάσχει στα τρία τηλεοπτικά ντιμπέιτ που έχουν προβλεφθεί για τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο (το πρώτο στις 26 Σεπτεμβρίου), θα πρέπει να συγκεντρώσει πρώτα τουλάχιστον 15% σε πέντε πανεθνικές δημοσκοπήσεις. Ο χρόνος είναι λιγοστός και ο στόχος σχεδόν αδύνατος· σύμφωνα ωστόσο με μια δημοσκόπηση που δημοσίευσε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο του Quinnipiac, τρεις στους πέντε Αμερικανούς θα ήθελαν να συμμετάσχει ο Γκάρι Τζόνσον στα ντιμπέιτ. Και να δουν τον σκαντζόχοιρο, το ανεπίσημο ζώο-σύμβολο των Ελευθεριακών, να ποζάρει δίπλα στον Ρεπουμπλικανικό ελέφαντα και τον Δημοκρατικό γάιδαρο.

Το κλειδί κρύβεται στην Αριζόνα

Από τις περίπου 12 αμφίρροπες πολιτείες στον δρόμο για τις 270 ψήφους εκλεκτόρων που θα ανοίξουν την πόρτα του Λευκού Οίκου, είναι σύμφωνα με κάποιους παρατηρητές η Αριζόνα αυτή που ενδεχομένως να δώσει τη δυνατότητα στον Γκάρι Τζόνσον να παίξει τον ρόλο του «δολιοφθορέα» – για τον Ντόναλντ Τραμπ.

Παρότι ο Τραμπ έχει ένα φυσικό προβάδισμα ως υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών (το κόμμα έχει επικρατήσει στη συγκεκριμένη πολιτεία στις 11 από τις 12 τελευταίες εκλογές), ο Ελευθεριακός υποψήφιος θα μπορούσε να του κλέψει αρκετές ψήφους ώστε να επιτρέψει στη Χίλαρι Κλίντον να εξασφαλίσει τις 11 ψήφους εκλεκτόρων της Αριζόνας.

Στις εκλογές για το Κογκρέσο που πραγματοποιήθηκαν στην πολιτεία προ τετραετίας, οι Ελευθεριακοί υποψήφιοι κατάφεραν να αποσπάσουν από τους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους αρκετές ψήφους ώστε να επιτρέψουν στις Δημοκρατικές Αν Κιρκπάτρικ και Κίρστεν Σινέμα να κερδίσουν ισάριθμες μάχες για τη Βουλή.