Το όραμα ενός ευρωπαϊκού στρατού ή τέλος πάντων μιας κοινής άμυνας είναι πιο παλιό από τη 42χρονη Φεντερίκα Μογκερίνι. Σύμφωνα, πάντως, με την ίδια έχει έρθει η ώρα να γίνει πραγματικότητα: η ύπατη εκπρόσωπος για την Εξωτερική Πολιτική και την Πολιτική Αμυνας της ΕΕ πρόκειται να παρουσιάσει το σχέδιό της στους 27 που θα συγκεντρωθούν στην Μπρατισλάβα την ερχόμενη εβδομάδα για τη Σύνοδο Κορυφής. Η Μογκερίνι θεωρεί ότι η συγκυρία είναι ευνοϊκή για την ενωμένη Ευρώπη. Και ο λόγος δεν είναι άλλος από την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ. Το Λονδίνο αντιδρούσε σταθερά στη δημιουργία μιας κοινής αμυντικής δομής. Το Brexit επομένως άνοιξε τον δρόμο ή μάλλον τον «πολιτικό χώρο», όπως είπε η Μογκερίνι την περασμένη εβδομάδα στους διπλωματικούς εκπροσώπους των κρατών-μελών στις Βρυξέλλες.

Αυτό που θα παρουσιάσει η «υπουργός Εξωτερικών» της ΕΕ στην Μπρατισλάβα είναι ο οδικός χάρτης της κοινής άμυνας. Και τι προβλέπει; Σύμφωνα με όσα είπε η ίδια σε συνέντευξή της στη «Ρεπούμπλικα», μια πρόταση αφορά τη δημιουργία «ομάδων μάχης» – «battlegroups»: πρόκειται για ευρωπαϊκές μονάδες άμεσης δράσης οι οποίες μολονότι υπάρχουν εδώ και χρόνια και εκπαιδεύονται από κοινού δεν έχουν ποτέ επιχειρήσει από κοινού. «Θα μπορούμε και θα πρέπει να χρησιμοποιούμε αυτές τις μονάδες όπου και όποτε κρίνεται απαραίτητο πως πρέπει να επέμβουν» αναφέρει η Μογκερίνι. Η ιταλίδα αξιωματούχος υπενθυμίζει ακόμη ότι παραμένει πάντα σε ισχύ το άρθρο 44 της Συνθήκης, το οποίο προβλέπει πως μπορεί να δοθεί η δυνατότητα σε έναν περιορισμένο αριθμό κρατών να πραγματοποιήσουν στρατιωτικές επιχειρήσεις στο όνομα και για λογαριασμό της ΕΕ. Το άρθρο αυτό δεν έχει ενεργοποιηθεί ποτέ.

Ο οδικός χάρτης προβλέπει επίσης τη δημιουργία ενός γενικού επιτελείου στις Βρυξέλλες, η δουλειά του οποίου είναι να συντονίζει όλες τις επιχειρήσεις στον αμυντικό τομέα –τόσο αυτές που είναι σε εξέλιξη όσο και αυτές που θα πραγματοποιηθούν στο μέλλον. «Το γενικό επιτελείο μπορεί να γίνει ο πυρήνας γύρω από τον οποίο θα αναπτυχθεί μια κοινή δομή άμυνας. Υπάρχει όμως και ένα τέταρτο σημείο στον οδικό χάρτη το οποίο έχει ενδιαφέρον. Κι αυτό είναι η ενοποίηση των επενδύσεων στον τομέα της άμυνας.

Η Μογκερίνι έχει ήδη παρουσιάσει τις προτάσεις της στα κράτη-μέλη και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και η αρχή μπορεί να γίνει από τον προσεχή Μάρτιο και με αφορμή μια σημαντική επέτειο: τη συμπλήρωση 60 χρόνων από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης με την οποία η ιδέα της ευρωπαϊκής ενοποίησης πήρε σάρκα και οστά. «Θα ξεκινήσουμε με όποιον συμφωνεί» διακηρύσσει η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας. «Αναβιώνουμε ένα σχέδιο το οποίο είχε εγκαταλειφθεί εδώ και πολλά χρόνια μολονότι οι πατέρες ιδρυτές της ΕΕ πίστευαν ότι η Ευρώπη πρέπει πρωτίστως να θεμελιωθεί πάνω στην άμυνα» λέει η Μογκερίνι. Θα πετύχει αυτή τη φορά; Η ίδια εμφανίζεται αισιόδοξη: «Βλέπω για πρώτη φορά να ανοίγεται μπροστά μας μια ευκαιρία. Και πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον των πολιτών να την αρπάξουν».

Οι επιφυλάξεις

Στους κόλπους του ΝΑΤΟ εκφράζονται επιφυλάξεις σχετικά με τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής δομής άμυνας. Ο φόβος των νατοϊκών αξιωματούχων είναι ότι θα προκληθεί σύγχυση αρμοδιοτήτων και ότι θα τεθεί σε αμφισβήτηση η υπεροχή της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας

Αρπάζουντην ευκαιρίατου Brexit

Ο οδικός χάρτης της Φεντερίκα Μογκερίνι φέρει τον τίτλο «Global Strategy». Η «υπουργός Εξωτερικών» της ΕΕ είχε επεξεργαστεί το σχέδιό της σχεδόν μυστικά την περασμένη άνοιξη καθώς δεν ήθελε να μπει στην προεκλογική ατζέντα του βρετανικού δημοψηφίσματος για την έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Με το Brexit, το Λονδίνο και οι ενστάσεις του βγήκαν από τη μέση. Οπως σημειώνουν οι «Τάιμς», η Κομισιόν, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και άλλες χώρες της ΕΕ είδαν στη βρετανική αποχώρηση την ευκαιρία που έψαχναν για να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους στον αμυντικό τομέα.

Τελευταία Νέα