Στο συνταγματικά αυτονόητο και αδιαμφισβήτητο όριο της προσωπικής και λειτουργικής τους ανεξαρτησίας, που αποτελεί το θεμέλιο της λειτουργίας της Δικαιοσύνης, παραπέμπουν δικαστικοί λειτουργοί ως «απάντηση» στην αναφορά του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου στη ΔΕΘ ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας δεν πρόκειται να ακυρώσει τον νόμο για τις τηλεοπτικές άδειες.
Η επίμαχη πρωθυπουργική δημόσια τοποθέτηση, λίγες ημέρες πριν από τη συζήτηση των ασφαλιστικών μέτρων που έχουν καταθέσει οι νόμιμοι εκπρόσωποι των τηλεοπτικών σταθμών και ενώ αναμένεται η έκδοση της απόφασης επί των κύριων προσφυγών για το θέμα των τηλεοπτικών αδειών, χαρακτηρίζεται από δικαστικές πηγές «θεσμικό φάουλ».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η δήλωση Τσίπρα, που θεωρείται προσπάθεια παρέμβασης της εκτελεστικής στη δικαστική εξουσία, έχει προκαλέσει αντιδράσεις όχι μόνο στον χώρο των δικαστικών λειτουργών του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και σε άλλα δικαστήρια (πολιτικά, ποινικά και διοικητικά) θέτοντας το μείζον ζήτημα που ανέκυψε σε βάση θεσμική και διαχωρίζοντάς το με σαφήνεια από τη συγκεκριμένη εκκρεμή υπόθεση.
«Κανένας δεν μπορεί να προβλέψει μια δικαστική απόφαση και τα δημόσια πρόσωπα οφείλουν να είναι πιο επιφυλακτικά στη διατύπωση των προσωπικών τους εκτιμήσεων» έλεγαν χαρακτηριστικά χθες ανώτατες δικαστικές πηγές, χωρίς να κρύβουν την ενόχλησή τους από τέτοιου είδους δημόσιες τοποθετήσεις προσώπων της κεντρικής πολιτικής σκηνής, οι οποίες κατά την άποψή τους συνιστούν «παραβίαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών».
Το «διά ταύτα» τόσο της απόφασης του ΣτΕ όσο και όλων των δικαστικών αποφάσεων ουδείς μπορεί να προδικάσει, τόνιζαν με νόημα δικαστές και προσέθεταν πως η έκδοση από το ΣτΕ συγκεκριμένων αποφάσεων στις αιτήσεις ασφαλιστικών μέτρων δεν μπορεί να προδικάσει και την απόφαση στις κύριες προσφυγές των τηλεοπτικών σταθμών. Οπως εξηγούν, τότε κρίθηκε αναγκαία η παροχή προσωρινής προστασίας και δεν εξετάστηκε το μείζον θέμα της συνταγματικότητας του νόμου Παππά καθώς και άλλα σοβαρά νομικά θέματα που έχουν τεθεί με τις προσφυγές.
ΟΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ. Δεν είναι τυχαίο πως πηγές από τον χώρο της Δικαιοσύνης παραπέμπουν σε δύο πρόσφατες αποφάσεις που ελήφθησαν από την Ολομέλεια του ανωτάτου δικαστηρίου στο πλαίσιο της εκδίκασης υποθέσεων για το κλείσιμο της ΕΡΤ.
Συγκεκριμένα, τότε με δύο αποφάσεις του το ΣτΕ –στη μία μάλιστα προήδρευσε ο σημερινός πρόεδρος του δικαστηρίου Νίκος Σακελλαρίου –στο σκεπτικό του αναφερόταν στον συνταγματικό ρόλο της Ανεξάρτητης Αρχής του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης σχετικά με τη χορήγηση των τηλεοπτικών αδειών.
Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από την απόφαση, οι δικαστές είχαν συμπεριλάβει την εξής σκέψη:
«Ειδικά ως προς τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, ο συνταγματικός νομοθέτης, έχοντας υπόψη τη μεγάλη εμβέλεια, τη χρονική αμεσότητα και την ιδιαίτερη δύναμη επιρροής που διαθέτουν, με τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 2 του Συντάγματος όρισε ότι η λειτουργία τους υπάγεται στον άμεσο έλεγχο του κράτους. Ο έλεγχος αυτός περιλαμβάνει τόσο τη χορήγηση αδείας λειτουργίας όσο και τη μέριμνα ώστε κατά τη λειτουργία τους να εξυπηρετούνται συγκεκριμένοι σκοποί δημοσίου ενδιαφέροντος. Οι σκοποί αυτοί είναι: η αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών, ειδήσεων, προϊόντων λόγου και τέχνης, η ποιοτική στάθμη των προγραμμάτων σε αντιστοιχία με την κοινωνική αποστολή των εν λόγω μέσων και την πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας, ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου και η προστασία της παιδικής ηλικίας και της νεότητας. Η χορήγηση των αδειών, ο έλεγχος της εξυπηρέτησης των ανωτέρω σκοπών δημοσίου συμφέροντος και η επιβολή κυρώσεων ανατίθεται σε Ανεξάρτητη Αρχή, το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης».
Βέβαια, οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζουν πως αυτές οι νομολογιακές αποφάσεις σε καμία περίπτωση δεν δεσμεύουν τους συναδέλφους τους, οι οποίοι κατά την κρίση τους και μόνο καλούνται να αποφασίσουν για το θέμα των τηλεοπτικών αδειών.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι ανώτατοι δικαστές μπορούν εκ του νόμου είτε να ακολουθήσουν τα νομολογιακά ίχνη εκείνων των αποφάσεων είτε να χαράξουν δικά τους μονοπάτια με βάση την αποτίμηση των φακέλων που έχουν στα χέρια τους.
Ανεξάρτητα πάντως από την «ετυμηγορία» των δικαστών του ΣτΕ, πολλοί ήταν εκείνοι που θυμήθηκαν χθες την πρόσφατη δήλωση του προέδρου του ανωτάτου δικαστηρίου Νίκου Σακελλαρίου, ο οποίος κατά την εκδίκαση υποθέσεων για τις τηλεοπτικές άδειες είχε τονίσει, μεταξύ άλλων, προς κάθε κατεύθυνση ότι «οι δικαστές του Συμβουλίου της Επικρατείας αποφαίνονται με πλήρη ανεξαρτησία και πνεύμα ουδετερότητας δεν καθοδηγούνται, δεν επηρεάζονται ούτε υποκύπτουν σε πιέσεις, από όπου κι αν αυτές προέρχονται». Και αυτός είναι ο μόνος δρόμος για τον σχηματισμό ασφαλούς δικανικής κρίσης και προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος, όπως λένε οι δικαστές.
