Κάποτε έμοιαζε με βάσιμη υπόθεση: το φύλο που υποτίθεται ότι θα έχανε τον ρόλο του στη διαδικασία της αναπαραγωγής ήταν το αρσενικό. Κάπως έτσι, οι μελλοντολόγοι φαντάζονταν έναν κόσμο όπου οι άνδρες θα ήταν κάτι σαν κηφήνες και οι γυναίκες οι βασίλισσες που θα αναπαρήγαν το ανθρώπινο είδος χωρίς τη βοήθειά τους. Η υπόθεση είχε μια λογική: είναι πιο εύκολο να αντικατασταθεί το ανδρικό σπέρμα απ’ ό,τι το ωάριο και όλα τα γυναικεία όργανα που συμμετέχουν στην αναπαραγωγική διαδικασία –από τη στιγμή της σύλληψης έως τη γέννηση.
Η επιστήμη όμως αποδείχθηκε πιο ευφάνταστη από την ίδια τη φαντασία. Κι αυτό γιατί μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου του Μπαθ κατάφερε να φέρει στη ζωή μωρά ποντικών χωρίς να γονιμοποιηθεί το θηλυκό ωάριο. Με την εξέλιξη αυτή –σημειώνουν οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» –ανατρέπονται δύο αιώνες επιστημονικών πεποιθήσεων γύρω από τη διαδικασία της αναπαραγωγής. Και πώς πέτυχαν αυτό το αποτέλεσμα; Με την έγχυση σπέρματος σε ένα μη βιώσιμο τύπο εμβρυϊκού κυττάρου πριν αυτό διαχωριστεί σε δύο κύτταρα. Από τη διαδικασία αυτή προέκυψαν κύτταρα τα οποία είναι εντελώς διαφορετικά από τα ωάρια. Στην ουσία πρόκειται για μια διαδικασία παρθενογένεσης που, σύμφωνα με τον επικεφαλής της ομάδας Τόνι Πέρι, ανοίγει τον δρόμο σε έναν κόσμο όπου το σπερματοζωάριο θα γονιμοποιεί δερματικά ή άλλα κύτταρα του ανθρώπινου ιστού.
Δεν ήταν η πρώτη φορά που οι επιστήμονες κατάφεραν να αναπτύξουν έμβρυα χωρίς τη φυσική διαδικασία της αναπαραγωγής. Ηταν όμως η πρώτη που κατάφεραν να φέρουν στον κόσμο υγιή μωρά: σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις τα μωρά είχαν πεθάνει έπειτα από μερικές ημέρες. Με άλλα λόγια, είναι η πρώτη φορά που θεωρητικά δύο άνδρες μπορούν να γίνουν βιολογικοί γονείς ενός παιδιού χωρίς την εμπλοκή μιας γυναίκας στη διαδικασία.
«Το αποτέλεσμα της έρευνάς μας ανατρέπει ουσιαστικά το δόγμα που κρατάει από τον 19ο αιώνα, όταν οι εμβρυολόγοι μελέτησαν τη διαδικασία της γονιμοποίησης, και λέει ότι η αναπαραγωγή ενός θηλαστικού γίνεται μόνο με την ανάμειξη του ωαρίου με το σπερματοζωάριο» επισημαίνει στον βρετανικό Τύπο ο επικεφαλής της έρευνας, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature Communications». Ο ίδιος δηλώνει ενθουσιασμένος για έναν επιπλέον λόγο: «Η ανακάλυψη αυτή μας επιτρέπει να κατανοήσουμε πολύ περισσότερα πράγματα γύρω από το πώς ξεκίνησε η ανθρώπινη ζωή αλλά και από τι εξαρτάται η βιωσιμότητα των εμβρύων». Υπάρχει όμως και ακόμη ένα όφελος: «Ανακαλύψεις σαν κι αυτή ανοίγουν πολλούς δρόμους στον τομέα της γονιμότητας», όπως αναφέρει ο Πολ Κόλβιλ Νας από το βρετανικό Συμβούλιο Ιατρικής Ερευνας.
Τι θα γίνει στο μέλλον
«Στο μακρινό μέλλον θα είναι πιθανό ένα οποιοδήποτε κύτταρο του σώματος να συνδυάζεται με ένα σπερματοζωάριο και από αυτόν τον συνδυασμό να σχηματίζεται ένα έμβρυο» δηλώνει ο Τόνι Πέρι, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου του Μπαθ, ο οποίος κατάφερε να δημιουργήσει υγιή έμβρυα ποντικών με τον ίδιο τρόπο
