Αναζήτηση
Μια ματιά σε ταινίες πρόσφατες όπως η «Αγριότητα» ή το «Wall Street: Το χρήμα ποτέ δεν πεθαίνει» αρκεί: ο οσκαρούχος Ολιβερ Στόουν σαν να δυσκολεύεται να ξαναγίνει εκείνο το τρομερό παιδί του Χόλιγουντ που κατέγραφε το πνεύμα της εποχής, για κάποιους διαφωτιστικά, για άλλους προβοκατόρικα. Ισως γι’ αυτό το τελευταίο του κινηματογραφικό εγχείρημα με θέμα τη ζωή του Εντουαρντ Σνόουντεν να φαίνεται σχεδόν προβλέψιμο: ο πρώην τεχνικός της NSA ενσαρκώνει κάμποσους από τους προβληματισμούς που ο σκηνοθέτης απέδωσε επιτυχώς στους βασανισμένους ιδεαλιστές του «Platoon» ή του «Γεννημένος την 4η Ιουλίου». Οχι όμως κι ότι ο Στόουν ήταν ανέκαθεν σίγουρος για την προσπάθειά του: «Αρχικά δεν ήθελα να κάνω την ταινία» έλεγε προ ημερών στο περιοδικό «Wired». «Η ιστορία δεν αφήνει περιθώρια στην κινηματογραφική μαγεία. Είναι μια ενεργή κατάσταση που αλλάζει διαρκώς».
Ποιο ήταν το κίνητρο για να συνεχίσει; Η αγωνία του για το ζήτημα της μαζικής παρακολούθησης: «Η CIA έχει κυριαρχήσει στο Χόλιγουντ. Εχουν τη σειρά “Homeland”, έχουν το “24”, παντού εμφανίζονται σαν ήρωες, είναι αηδιαστικό. Και είχαν επιβληθεί και στην ταινία “Zero Dark Thirty” της Κάθριν Μπίγκελοου» εξηγούσε. Το πρόβλημα είναι βέβαια ευρύτερο: «Το παιχνίδι Pokemon Go, που παρέχει πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα των χρηστών, συνιστά ένα εντελώς νέο επίπεδο εισβολής» παρατηρούσε σε άλλη σχετική συνέντευξη στη «Huffington Post». «Εταιρείες όπως η Google αποκομίζουν τεράστια κέρδη μέσω της “εξόρυξης” δεδομένων. Υπάρχει περισσότερο χρήμα στην πώληση τέτοιων πληροφοριών παρά προϊόντων. Πρόκειται για τον καπιταλισμό της επιτήρησης. Ενα νέο είδος ολοκληρωτισμού».
Οπως και να ‘χει, η ταινία «Σνόουντεν» με τον Τζόζεφ Γκόρντον Λέβιτ στον πρωταγωνιστικό ρόλο έκανε πρεμιέρα το Σάββατο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Τορόντο. Σήμερα προβάλλεται σε 700 κινηματογράφους ανά τις ΗΠΑ, προτού κυκλοφορήσει σε όλες τις αίθουσες την Παρασκευή. Στην Ελλάδα αναμένεται στις αρχές Νοεμβρίου, ενώ έπειτα από τη σημερινή αβάν πρεμιέρ ο Σνόουντεν, που στην ταινία κάνει και ένα καμεό, θα συμμετάσχει από τη Μόσχα σε μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη μέσω βίντεο λινκ.
Το φιλμ τον παρακολουθεί από την εργασία του στη ΝSA μέχρι την αποκάλυψη για τις παρακολουθήσεις των αμερικανών πολιτών χωρίς να δυσκολεύεται να πάρει θέση. «Είναι ένας πατριώτης που θέλει να διορθώσει τα στραβά και να προχωρήσει μπροστά» έλεγε ο Στόουν. Το ιδεολογικό στίγμα τού ήρωά του ήταν επηρεασμένο, όπως διαπίστωσε σε κατ’ ιδίαν συνάντησή τους, και από τις ιδέες της συγγραφέως και φιλοσόφου Αϊν Ραντ: «Τη θαύμαζε. Ηταν ελευθεριστής στις καταβολές του. Θαύμαζε τον Χέντρι Ντέιβιντ Θόρο και το αυθεντικό Κόμμα του Τσαγιού. Εκείνοι οι άνθρωποι παραβίασαν τον νόμο και ξεκίνησαν μια επανάσταση. Κάτι που έχει νόημα όταν γίνεται για το γενικότερο καλό».
Ενα ερώτημα βέβαια είναι ποιος έχει τελικά επιφορτιστεί με την υπεράσπιση του τελευταίου. Ερωτώμενος για την πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ, ο Στόουν έκανε σχόλια όπως «οπωσδήποτε έχει συντελεστεί πραξικόπημα, είναι κλιμακωτό και έχει να κάνει με την άνοδο του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος» ή «ο Ομπάμα δεν μπορεί να κάνει τίποτα». Ο Ντόναλντ Τραμπ είναι «ο μόνος Ρεπουμπλικανός που παραδέχτηκε ότι ο πόλεμος στο Ιράκ ήταν καταστροφή», ενώ ως υποψήφιος δεν έχει ελπίδες: «Η Χίλαρι θα νικήσει και θα μας βάλει σε έναν δύσκολο δρόμο, γιατί η εξωτερική της πολιτική είναι θορυβώδης και εριστική».
Τι θα ψηφίσει. Ο ίδιος λέει πως θα ψηφίσει την Τζιλ Στάιν, την υποψήφια των Πρασίνων. Οχι πάντως ότι δεν έχει άποψη και για εκτός Αμερικής πολιτικούς. «Ο Πούτιν έχει πολύ καθαρή ματιά» ήταν το σχόλιό του για τον ρώσο πρόεδρο, με τον οποίο φέρεται επίσης να συναντήθηκε, μεταξύ άλλων, και για τις ανάγκες ενός ντοκιμαντέρ. «Είναι λογικός και ασυγκίνητος. Είναι ένας φανατικός πατριώτης που πιστεύει σε μια δυνατή Ρωσία. (…) Είπε στους ολιγάρχες: “Αν σαν ενδιαφέρει το συμφέρον της χώρας, καλώς. Δεν σας θέλουμε όμως στην πολιτική”. Πρέπει να κάνουμε το ίδιο και στην Αμερική».
