Μέχρι τον Μάρτιο δεν υπάρχουν άλλες εκλογές. Μπορεί λοιπόν η Μέρκελ να πάρει μια ανάσα από το νέο στραπάτσο της ήττας και στο κρατίδιο του Βερολίνου.

Οι εκλογές της περασμένης Κυριακής έδειξαν πόσο μικρά είναι τα «μεγάλα» κόμματα Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες όταν δεν μπορούν να συγκεντρώσουν αθροιστικά κυβερνητική πλειοψηφία. Ειδικά η Χριστιανική Ενωση της Μέρκελ αισθάνεται πλέον άμεση την απειλή από την ξενοφοβική, αντιευρωπαϊκή, εθνικολαϊκιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία. Tο νέο αυτό κόμμα παγιώνεται στον πολιτικό χάρτη και η ηγεσία της ΑfD ονειρεύεται να υποκαταστήσει σε βάθος χρόνου τη Χριστιανική Ενωση. «Η καγκελάριος, που άλλοτε ανέβαζε τα ποσοστά της CDU στα ύψη, τώρα εξελίσσεται σε βαρίδι για το κόμμα» σχολιάζει η συντηρητική «Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε Τσάιτουνγκ» («FAZ») τα νέα δεδομένα.

Σηµείο αιχµής το Προσφυγικό

Αλλά η Μέρκελ δεν το βάζει κάτω. Κάνει αυτοκριτική αλλά παρεμένει μαχητική. Αυτοκριτική για την έλλειψη προετοιμασίας της χώρας μπροστά στην προσφυγική κρίση, τον εφησυχασμό στην ασφάλεια που έδιναν στη Γερμανία οι ρυθμίσεις της συνθήκης Δουβλίνο II, η οποία όμως προϋπέθετε φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ. Αλλά η απόφαση που πήρε στο αποκορύφωμα της κρίσης «ήταν σωστή». Και απορρίπτει το όριο για τους πρόσφυγες, όπως ζητούν οι Χριστιανοκοινωνιστές της Βαυαρίας: «Ενα στατικό ανώτατο όριο επί της ουσίας δεν βοηθά» είπε χθες η Μέρκελ. Παραδέχτηκε ότι η Ελλάδα σήκωσε μεγάλο βάρος στην προσφυγική κρίση, αλλά οι συνθήκες δεν επιτρέπουν ακόμα τις επαναπροωθήσεις, η Συνθήκη του Δουβλίνου πρέπει να αναθεωρηθεί. Σε κάθε περίπτωση θα γίνουν τα πάντα για να μην επαναληφθούν συνθήκες όπως εκείνες του 2015, υποσχέθηκε η Μέρκελ, σε μια προσπάθεια να επανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών.

Στον χρόνο που μεσολάβησε από το 2015 μέχρι σήμερα άλλαξαν νόμοι για τους πρόσφυγες, έγιναν αυστηρότεροι, μειώθηκε η γραφειοκρατία για το άσυλο, δόθηκαν πολλά λεφτά. Αλλά η Μέρκελ συνειδητοποιεί ότι με την παράθεση στοιχείων δεν κερδίζονται εκλογές. «Τα στοιχεία δεν πείθουν πλέον εκείνον που φωνάζει μόνο “η Μέρκελ πρέπει να φύγει”» είπε χθες. Γι’ αυτό επιστράτευσε και η ίδια το συναίσθημα έναντι εκείνων που άγονται και φέρονται από το θυμικό τους και τους φόβους τους μπροστά στους ξένους και τις μεγάλες αλλαγές: «Εχω λοιπόν την απόλυτη πεποίθηση ότι από αυτή την πράγματι περίπλοκη φάση θα βγούμε πιο ενισχυμένοι απ’ ό,τι όταν μπήκαμε». Πόσο θα πείσει με τη «συναισθηματική επίθεση» θα φανεί στο επόμενο εκλογικό ραντεβού, τον ερχόμενο Μάρτιο στο Ζάαρλαντ. Η τοπική πρωθυπουργός του κρατιδίου αυτού Ανεγκρέτ Κραμπ-Καρενμπάουερ ζήτησε χθες από τη Μέρκελ να ξεκαθαρίσει έγκαιρα, πριν ξεκινήσει η εκλογική χρονιά του 2017, αν θα είναι ξανά υποψήφια για την καγκελαρία. Ευκαιρία για το ξεκαθάρισμα δίνει το συνέδριο της CDU τον Δεκέμβριο.

Οι δυσκολίες του Γκάμπριελ

Τα δικά του προβλήματα με την υποψηφιότητα για την καγκελαρία τον Σεπτέμβριο του 2017 έχει και ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ. Παρά την πτώση στις εκλογές του Βερολίνου, οι Σοσιαλδημοκράτες κράτησαν την πρωτιά και ο κυβερνήτης δήμαρχος Μίχαελ Μίλερ θα συνεργαστεί με τους Πράσινους και την Αριστερά, δίνοντας και στον Γκάμπριελ μια «εναλλακτική για τη Γερμανία», όπως έγραψε η αριστερή «Ταγκεστσάιτουνγκ» («Τaz»).

Χθες o Γκάμπριελ κέρδισε μια σημαντική μάχη στον δρόμο για το χρίσμα του υποψήφιου καγκελάριου. Η συνδιάσκεψη του SPD έδωσε το πράσινο φως για την εμπορική συμφωνία EE – Καναδά CETA. Ο Γκάμπριελ εξαγόρασε με κάποιες υποχωρήσεις τη συγκατάθεση της αριστερής πτέρυγας του SPD που απέρριπτε τη συμφωνία. Η θέση του Γκάμπριελ θα ήταν άκρως επισφαλής αν δεν έπαιρνε τη συγκατάθεση του κόμματός του, καθώς έχει κλείσει η διαπραγμάτευση για το κείμενο της συμφωνίας.

Το βασικό επιχείρημα για να καμφθούν οι αντιστάσεις των διαφωνούντων ήταν ότι χωρίς τη συμφωνία της ΕΕ θα βάλουν άλλοι χαμηλότερα στάνταρ στις παγκοσμιοποιημένες εμπορικές συναλλαγές. Το Σαββατοκύριακο δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους γερμανικών πόλεων κατά των συμφωνιών CETA με τον Καναδά και ΤΤΙΡ με τις ΗΠΑ.