Είναι αυτό που έλειπε από τη θεσμική Ευρώπη: επίτροποι με εξωχώριες εταιρείες τις οποίες ξεχνούν να δηλώσουν από «αβλεψία». Η αποκάλυψη ότι η Ολλανδέζα Νέλι Κρους, επίτροπος Ανταγωνισμού την περίοδο 2004 και Τεχνολογιών την περίοδο 2009-2014, ήταν διευθύντρια οφσόρ έρχεται σε μια κακή στιγμή για την Κομισιόν του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Κι αυτό επειδή δεν είχε σβήσει η φωτιά που είχε ανάψει από την πρόσληψη του πρώην προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την Goldman Sachs. Η νέα αποκάλυψη των Panama Papers που αφορά στην πρώην επίτροπο συνιστά ακόμη ένα σοβαρό πλήγμα για την αξιοπιστία ενός θεσμού, ο οποίος έχει κατηγορηθεί ότι υποκύπτει πιο εύκολα στις σειρήνες των επιχειρηματικών λόμπι παρά υπερασπίζεται τα συμφέροντα των απλών πολιτών.
Η «προδοσία» του Μπαρόζο
Η πρόσληψη του Μπαρόζο από την αμερικανική τράπεζα έγινε γνωστή μόλις δύο εβδομάδες μετά τον σεισμό που προκάλεσε το δημοψήφισμα για το Brexit. Και προκάλεσε ένα κύμα επικρίσεων και απαξιωτικών σχολίων ακόμη και στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών θεσμών. Οπως υπενθυμίζει η «Μοντ», πολλοί αξιωματούχοι έκαναν λόγο για «προδοσία» δεδομένου ότι πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας και πρώην πρόεδρος της Κομισιόν ανέλαβε να βοηθήσει την Goldman Sachs να προσαρμοστεί στη μετα-Brexit εποχή. Ο ίδιος ο διάδοχός του, ωστόσο, δεν είχε αντιδράσει το ίδιο δυναμικά. Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ είχε περιοριστεί στη δήλωση «εγώ δεν θα το έκανα» –δηλαδή σε κάτι πολύ λιγότερο από τον χαρακτηρισμό «ηθικά απαράδεκτο» του Φρανσουά Ολάντ.
Μια απλή αβλεψία!
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι πώς θα χειριστούν τώρα η Κομισιόν και ο πρόεδρός της τη νέα πυρκαγιά. Η Νέλι Κρους ήταν διευθύντρια της οφσόρ Mint Holdings Limited, σύμφωνα με δημοσίευμα της «Ζιντόιτσε Τσάιτουνγκ» που δεν διαψεύστηκε. Η Κρους παραβίασε τον κώδικα δεοντολογίας της Επιτροπής, αφού υπήρξε διευθύντρια της εταιρείας το διάστημα που ήταν επίτροπος και δεν το γνωστοποίησε. Η ίδια δήλωσε στη γερμανική εφημερίδα ότι πρόκειται για «αβλεψία», αναλαμβάνοντας πλήρως την ευθύνη της πράξης της. Ο κώδικας ωστόσο είναι απολύτως σαφής: «Οι επίτροποι δεν επιτρέπεται να εμπλέκονται σε οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα είτε επ’ αμοιβή είτε όχι». Πρόβλεψη υπάρχει και για την επόμενη ημέρα. Για ένα διάστημα 18 μηνών πρέπει να απέχουν από οποιαδήποτε επαγγελματική δραστηριότητα, ενώ μετά το πέρας αυτής της cooling off περιόδου είναι ελεύθεροι να κάνουν τις επιλογές τους υπό την προϋπόθεση ότι κινούνται στο πλαίσιο της «εντιμότητας» και της «ακεραιότητας».
Ο κώδικας δεοντολογίας
Η Κρους, όπως κάθε επίτροπος, ήταν υποχρεωμένη να δηλώσει στην Επιτροπή Ηθικής της Κομισιόν όλες τις οικονομικές και επιχειρηματικές δραστηριότητες της δεκαετίας που προηγήθηκε της ανάληψης των καθηκόντων της. Οπως σημειώνει ο «Γκάρντιαν», έχει πιθανότατα παραβιάσει και αυτόν τον κανόνα. Σύμφωνα με τα Panama Papers, η ολλανδέζα πρώην επίτροπος ήταν διευθύντρια της Mint Holdings Limited, μιας εξωχώριας εταιρείας αραβικών συμφερόντων, από τον Ιούλιο του 2000 έως τον Οκτώβριο 2009. Οταν ανέλαβε τα καθήκοντα της επιτρόπου του 2004, η Κρους ανέφερε στη δήλωσή της ότι συμμετείχε από διάφορα πόστα σε 60 εταιρείες, ιδρύματα και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, μεταξύ των οποίων η Volvo, η McDonald’s, η εταιρεία Αμυνας και Διαστήματος Thales και η βρετανική εταιρεία κινητής τηλεφωνίας mmO2. Δεν έκανε καμία αναφορά ωστόσο στην υπεράκτια εταιρεία της οποίας ήταν επικεφαλής.
Ο δικηγόρος της Κρους δήλωσε στον ολλανδικό Τύπο ότι η πρώην επίτροπος παραδέχεται πως έπρεπε να είχε δηλώσει τυπικά αυτή της τη δραστηριότητα. «Η κυρία Κρους θα ενημερώσει τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής γι’ αυτήν την αβλεψία και θα αναλάβει την ευθύνη γι’ αυτό» πρόσθεσε ο ίδιος. Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ πάντως θα χρειαστεί κάτι παραπάνω από αυτό για να σβήσει τη νέα πυρκαγιά. Ηδη, για παράδειγμα, έχει αρχίσει να συζητείται το ενδεχόμενο να γίνει πιο αυστηρός ο κώδικας δεντολογίας.
