Είναι η Τερίζα Μέι μια αποτυχημένη πρωθυπουργός; Μετρώντας μόλις δυόμισι μήνες στην Ντάουνινγκ Στριτ και χωρίς ακόμη να έχει δοκιμαστεί πραγματικά σε κάποιο κρίσιμο ζήτημα, το ερώτημα είναι από μόνο του άδικο. Κι όμως, κάποιοι έσπευσαν ήδη να αποφανθούν ότι η βρετανίδα πρωθυπουργός, η οποία το επόμενο Σάββατο θα κλείσει τα 60 της χρόνια, αποδείχθηκε ανίκανη να ασκήσει τα καθήκοντά της.

«Οι απερίσκεπτες πολιτικές τής Μέι θα διχάσουν τους Συντηρητικούς» έγραψε προ ημερών στην «Γκάρντιαν» η Πόλι Τόινμπι, κάνοντας λόγο για «ανικανότητα». Δεν ήταν η μόνη. Το τελευταίο διάστημα δημοσιογράφοι, αναλυτές και πολιτικοί αντίπαλοι της βρετανίδας πρωθυπουργού τής φιλοτεχνούν ένα διόλου κολακευτικό πορτρέτο.

Πώς μέσα σε 10 εβδομάδες –προτού καλά καλά τελειώσει η περίοδος χάριτος που κάθε νέα κυβέρνηση απολαμβάνει –η Μέι από νέα Σιδηρά Κυρία έγινε για κάποιους αποδιοπομπαίος τράγος της βρετανικής πολιτικής σκηνής;

Η αλήθεια είναι ότι η Τερίζα Μέι δεν είναι μια οποιοδήποτε πρωθυπουργός. Είναι η πρωθυπουργός του Brexit. Αυτή που διεκδίκησε και ανέλαβε τα ηνία της χώρας έχοντας ως βασική αποστολή να τη βγάλει από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Και μέχρι σήμερα όλα δείχνουν ότι δεν έχει απολύτως κανένα σχέδιο για το πώς θα το πετύχει. Ούτε μοιάζει αποφασισμένη να χαλιναγωγήσει τους υπουργούς της που προέρχονται από το στρατόπεδο του Brexit και κατά καιρούς εκφράζουν απόψεις εκτός γραμμής για το πώς πρέπει να γίνει η έξοδος από την ΕΕ. Οπως ο Ντέιβιντ Ντέιβις, υπουργός αρμόδιος για το Brexit, ο οποίος δήλωσε ότι η Βρετανία είναι απίθανο να παραμείνει στην ενιαία αγορά –άποψη που αποδοκίμασε η Μέι.

Η ίδια αντιτείνει ότι υπάρχει στρατηγική για τις διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, αλλά θα τη μάθουμε «όταν έρθει η ώρα». Ωστόσο, δεν φαίνεται να πείθει πολλούς μέσα στο κόμμα της. Η φιλοκυβερνητική «Ντέιλι Τέλεγκραφ» έγραψε ότι βουλευτές των Τόρις εξεγείρονται εναντίον της αρχηγού τους, έχοντας αρχίσει να χάνουν την υπομονή τους μαζί της. Η Μέι, λένε, δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει ότι «Brexit σημαίνει Brexit», χωρίς όμως να το υλοποιεί. Την περασμένη εβδομάδα, στελέχη και πρώην υπουργοί των Συντηρητικών ίδρυσαν την ομάδα Leave Means Leave με σκοπό να ασκήσουν πίεση όχι μόνο για την ταχεία αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ αλλά και για την έξοδό της από την ενιαία αγορά με ταυτόχρονη απαγόρευση της ελεύθερης μετακίνησης των ευρωπαίων πολιτών. Πρόκειται για το λεγόμενο «hard Brexit» το οποίο ζητούν από τη Μέι οι ευρωσκεπτικιστές του κόμματός της. Είτε το θέλει η ίδια είτε όχι, το «σκληρό Brexit» είναι αυτό που στο τέλος μάλλον θα συμβεί, εκτιμά ο αρθρογράφος των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» Μάρτιν Γουλφ. Δεν θα είναι όμως για καλό –τουλάχιστον της Βρετανίας. Το Λονδίνο, κατά τον Γουλφ, «δεν θα είναι πια η αδιαφιλονίκητη οικονομική πρωτεύουσα της ΕΕ» και η Βρετανία «θα γίνει φτωχότερη».

Εργα και ημέρες

Είναι άραγε το Brexit βόμβα που θα σκάσει στα χέρια της Μέι; Την απάντηση θα τη μάθουμε σε ένα – δύο χρόνια. Για την ώρα, η 60χρονη ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ –η οποία δεν εξελέγη από τους βρετανούς ψηφοφόρους, ούτε επελέγη από τα μέλη του κόμματός της, όπως διαρκώς υπενθυμίζουν οι αντίπαλοί της –δέχεται πυρά για όλα τα υπόλοιπα που κάνει (ή δεν κάνει).

Οι πρώτες επικρίσεις άρχισαν πριν καν συμπληρώσει πέντε εβδομάδες στο πόστο της. «Η Τερίζα Μέι απέτυχε στο πρώτο της τεστ: την παχυσαρκία» έγραψαν η «Γκάρντιαν» και η «Ιντιπέντεντ», κατηγορώντας τη βρετανίδα πρωθυπουργό ότι η πολιτική τής κυβέρνησής της για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας είναι ανεπαρκής και συνιστά «εθνικό σκάνδαλο».

Οι βολές για τα προβλήματα στον χώρο της Υγείας δεν σταμάτησαν εκεί. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) διέρχεται μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία του εξαιτίας της σοβαρής υποχρηματοδότησης (οι υποσχέσεις των Brexiteers για ενίσχυση της Υγείας με 350 εκατομμύρια στερλίνες την εβδομάδα παραπέμφθηκαν στις ελληνικές καλένδες). Οι ειδικευόμενοι γιατροί στα νοσοκομεία βρίσκονται σε απεργιακό πυρετό, οι χειρουργοί προειδοποιούν ότι η έλλειψη κλινών θέτει σε κίνδυνο την υγεία πολλών καρκινοπαθών και οι ασθενείς με καταρράκτη περιμένουν έως και 15 μήνες για να χειρουργηθούν. Μπορεί για πολλά από αυτά η βασική ευθύνη να βαρύνει τον Κάμερον, αλλά είναι η Μέι που δέχεται πυρά –και εσωκομματικά –για την αδυναμία της να δώσει λύσεις.

Εκτός από την Υγεία, υπάρχει και η τηλεόραση. Και μπορεί το BBC να μην είναι ΕΡΤ, ωστόσο η πρωθυπουργός κατηγορείται ότι παρενέβη στη λειτουργία του, εξωθώντας σε παραίτηση την πρόεδρο του οργανισμού Ρόνα Φέρχεντ. Ο τρόπος με τον οποίο ανέτρεψε την απόφαση του Ντέιβιντ Κάμερον να ανανεώσει τη θητεία τής Φέρχεντ ήταν «βάναυσος», υποστήριξε η πρώην αντιπρόεδρος του BBC Νταϊάν Κόιλ.

Η βρετανίδα πρωθυπουργός έγινε αντικείμενο έντονης κριτικής και για τους χειρισμούς της στην Παιδεία. Συγκεκριμένα, για την απόφασή της να επιτρέψει την ίδρυση νέων grammar schools (πρότυπα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που επιλέγουν τους μαθητές τους). Με την κίνηση αυτή η Μέι ανατρέπει την πολιτική του προκατόχου της Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος ήταν αντίθετος στην επέκταση αυτού του θεσμού. Στις 12 Σεπτεμβρίου ο Κάμερον παραιτήθηκε από το βουλευτικό αξίωμα και πολλά ΜΜΕ συνέδεσαν την απόφασή του με την εξαγγελία της Μέι, αν και ο ίδιος το αρνήθηκε. Οι πολέμιοι του θεσμού υποστηρίζουν ότι τα grammar schools ευνοούν τις κοινωνικές ανισότητες, δημιουργούν μαθητές δύο ταχυτήτων και στερούν από όσους αποτυγχάνουν να φοιτήσουν σε αυτά τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν τα ταλέντα τους.

Παρά τις επιθέσεις που δέχεται, η δημοτικότητα της Μέι παραμένει υψηλή σε όλες τις δημοσκοπήσεις. Οι περισσότεροι ψηφοφόροι θεωρούν ότι εμπνέει εμπιστοσύνη και είναι το καταλληλότερο πρόσωπο για να ηγηθεί της χώρας.

Σε άδειο ταμπλό

Βέβαια, είναι και τυχερή λόγω του ανταγωνισμού –για την ακρίβεια της απουσίας του. Το UKIP προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του στη μετά Φάρατζ εποχή, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες πασχίζουν να κάνουν τη φωνή τους να ακουστεί και οι Εργατικοί φλερτάρουν ολοένα και περισσότερο με τη διάσπαση. Ισως γι’ αυτό κάποια στελέχη των Τόρις διαφωνούν με την απόφαση της αρχηγού τους να αποκλείσει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών, κλωτσώντας την ευκαιρία να επωφεληθεί από τα δεινά των αντιπάλων της. Εκείνη, όμως, επιμένει. Ξέρει κάτι περισσότερο; Ή, απλώς, οι πρόωρες εκλογές «δεν είναι του στυλ της» όπως το έθεσε ο αρθρογράφος της «Γκάρντιαν» Μάρτιν Κετλ;

Την τελευταία εβδομάδα ο καιρός στο Λονδίνο άλλαξε. Τις πολύωρες λιακάδες και την ενίοτε ανυπόφορη ζέστη του Αυγούστου και των δύο πρώτων εβδομάδων του Σεπτεμβρίου διαδέχθηκαν η ψύχρα, οι βροχές και η μουντάδα. Ο φθινοπωρινός καιρός ταιριάζει στην Τερίζα Μέι, η οποία συχνά περιγράφεται από συναδέλφους της ως απρόσωπη και ψυχρή. Ο χειμώνας που έρχεται της ανήκει δικαιωματικά. Μένει να φανεί αν η πολιτική της θα φέρει ή όχι την άνοιξη για τη Βρετανία.