«Στη Γαλικία δεν θα υπάρξουν ούτε κόκκινες γραμμές ούτε βέτο ούτε παράλυση»: ο Αλμπέρτο Νούνιεθ Φειχόο, ο υποψήφιος του Λαϊκού Κόμματος που επανεξελέγη προχθές πρόεδρος της Γαλικίας με αυξημένη πλειοψηφία (41 από τις 75 έδρες), έστειλε με τη δήλωση αυτή ένα μήνυμα στους Σοσιαλιστές να σταματήσουν να εμποδίζουν μια νέα θητεία του Μαριάνο Ραχόι. Και να δώσουν τέλος στο κυβερνητικό αδιέξοδο που διαρκεί εδώ και εννέα μήνες.

Η νίκη της Κεντροδεξιάς στην περιφέρεια αυτή της βορειοδυτικής Ισπανίας είναι πράγματι αδιαμφισβήτητη. Στη Χώρα των Βάσκων όμως, όπου πραγματοποιήθηκαν επίσης εκλογές, το Λαϊκό Κόμμα κατέλαβε τη δεύτερη θέση, λαμβάνοντας μόλις 9 από τις 75 έδρες. Εδώ βγήκε ενισχυμένο το κυβερνών Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα (PNV), λαμβάνοντας 29 έδρες, δύο παραπάνω από αυτές που είχε. Για να συνεχίσει να κυβερνά, θα χρειαστεί και πάλι τη στήριξη ενός τουλάχιστον άλλου κόμματος.

Ο μεγάλος χαμένος και των δύο αναμετρήσεων είναι το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Στη Γαλικία έλαβε τις ίδιες έδρες (14) με το κίνημα En Marea, τοπικό σύμμαχο του Podemos, αλλά 17.000 λιγότερες ψήφους. Στη Χώρα των Βάσκων ήλθε τέταρτο, χάνοντας 7 από τις 16 έδρες που είχε: εδώ, το Podemos το προσπέρασε καθαρά. Και στις δύο περιφέρειες, το PSOE σημείωσε τις χειρότερες επιδόσεις όλων των εποχών.

Ο γενικός γραμματέας του κόμματος Πέδρο Σάντσεθ, που αρνείται να επιτρέψει νέα θητεία Ραχόι έστω και διά της αποχής στην ψηφοφορία εμπιστοσύνης, βρίσκεται σε δεινή θέση. Και αποφάσισε να περάσει στην επίθεση. Πρότεινε να διεξαχθούν προκριματικές εκλογές για τη θέση του αρχηγού του κόμματος στις 23 Οκτωβρίου, οκτώ ημέρες πριν λήξει η προθεσμία για τον σχηματισμό κυβέρνησης, και να ακολουθήσει στις αρχές Δεκεμβρίου το συνέδριο του κόμματος. Η πρότασή του θα εξεταστεί από την ηγεσία του σοσιαλιστικού κόμματος το ερχόμενο Σάββατο –μια ημέρα που μπορεί να αποβεί μοιραία για τον Σάντσεθ, καθώς πολλά στελέχη θα ήθελαν να τον απομακρύνουν.

Το Λαϊκό Κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Μαριάνο Ραχόι, που μαστίζεται από σκάνδαλα, ήλθε πρώτο στις εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου και Ιουνίου. Δεν διαθέτει όμως την απόλυτη πλειοψηφία για να σχηματίσει κυβέρνηση: ακόμη κι αν το ψηφίσουν οι Ciudadanos και κάποια μικρότερα κόμματα, φτάνει τις 170 έδρες, έξι λιγότερες από αυτές που χρειάζεται. Αν οι σοσιαλιστές δεν δεχθούν να απόσχουν, η χώρα θα οδηγηθεί και σε τρίτη εκλογική αναμέτρηση, μία εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα.

Βαθιά κρίση διέρχεται όμως και το Podemos, όπου αντιπαρατίθενται πλέον ανοιχτά δύο τάσεις. Η μία εκπροσωπείται από τον αρχηγό Πάμπλο Ιγκλέσιας, που θέλει ένα κόμμα σκληρό και αριστερό. Η άλλη, από τον δεύτερο στην ιεραρχία Ινιγο Ερεχόν, που προτιμά ένα κόμμα μετριοπαθές και ανοιχτό σε συμμαχίες.

Ο Αντόνιο Μπαρόσο, ένας αναλυτής από την εταιρεία Teneo Intelligence, θεωρεί αυτή την αντιπαράθεση ένδειξη ότι το κόμμα ωριμάζει πολιτικά. «Οταν ιδρύθηκε, ήταν ένα παρθένο κόμμα που αποτελούνταν από ομάδες εργασίας», τονίζει. «Τώρα πια γίνεται ένα κόμμα όπως τα υπόλοιπα».

Ο Μπαρόσο παραδέχεται ότι το Podemos δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες. «Προκάλεσε όμως αναταραχή στον δημόσιο λόγο και στο κοινοβούλιο. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει από εδώ και μπρος. Θα εξακολουθήσει να αναπτύσσεται ή θα γίνει μια περιθωριακή δύναμη;»

Δικαίωμα στην ανεξαρτησία

Πέντε χρόνια μετά την ανακοίνωση της ΕΤΑ ότι δίνει οριστικό τέλος στην ένοπλη βία, «57 από τις 75 έδρες του Κοινοβουλίου δείχνουν ότι είμαστε ένα έθνος και έχουμε το δικαίωμα να αποφασίσουμε για την ανεξαρτησία μας»: αυτό δήλωσε ο Αρνάλντο Οτέχι, πρώην στέλεχος της ΕΤΑ και γενικός γραμματέας της συμμαχίας EH Bildu που ήρθε δεύτερη με 17 έδρες.