Τα ασυνόδευτα παιδιά είναι ένα από τα μεγάλα αγκάθια του Προσφυγικού. Ενδεικτικό είναι ότι «σήμερα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, 1.498 ανήλικα προσφυγόπουλα είναι σε λίστα αναμονής για να φιλοξενηθούν σε ξενώνες όταν οι θέσεις στις υπάρχουσες δομές είναι μόλις 750» λέει η συντονίστρια των ξενώνων φιλοξενίας ανήλικων προσφύγων της ΜΚΟ Αρσις και κοινωνική λειτουργός Ιρις Πανδίρη.

Ο πραγματικός αριθμός τους αποτελεί ακόμη μια μαύρη τρύπα στην καταγραφή του προσφυγικού πληθυσμού. Οι άνθρωποι που φροντίζουν τους πρόσφυγες λένε πως έχουν έρθει αντιμέτωποι πολλές φορές με νεαρούς – που μοιάζουν όντως με παιδιά -, οι οποίοι επιμένουν ότι έχουν κλείσει τα 18 έτη.

Λένε ψέματα; Πιθανόν, γιατί μόνον με αυτόν τον τρόπο θα μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα, ακολουθώντας το όνειρό τους, δηλαδή, να ταξιδέψουν σύντομα σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα με καλύτερες προοπτικές.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, εγκλωβισμένα στο Hotspot Μόρια παρέμεναν για πάνω από τέσσερις μήνες γύρω στα 100 παιδιά. Μετά τη φωτιά στο κέντρο φιλοξενίας τα προσφυγόπουλα μεταφέρθηκαν προσωρινά στη Λέσβο. «Ασυνόδευτα παιδιά υπάρχουν σε όλα τα Hotspots των νησιών αλλά και στους ανοιχτούς χώρους φιλοξενίας, στους καταυλισμούς δηλαδή. Κάποια είναι άστεγα και άλλα κρατούνται προσωρινά σε αστυνομικά τμήματα» αναφέρει η κοινωνική λειτουργός. Το πρόβλημα βέβαια με τα ασυνόδευτα παιδιά δεν είναι τωρινό. «Υπάρχει προσπάθεια και από το υπουργείο, αυξάνονται οι δομές, πιέζουμε ώστε οι διαδικασίες φιλοξενίας των παιδιών να γίνονται πιο γρήγορα. Ομως το πρόβλημα παραμένει». Η Ιρις Πανδίρη σημειώνει πως το τελευταίο διάστημα ο αριθμός των ασυνόδευτων προκαλεί ανησυχία και εκφράζει φόβους για περαιτέρω αύξησή του.

Χωρίς προστασία. Οσο διάστημα τα ανήλικα προσφυγόπουλα παραμένουν εκτός των ειδικών ξενώνων φιλοξενίας είναι εκτεθειμένα σε κινδύνους. «Είναι απροστάτευτα. Κινδυνεύουν από οτιδήποτε και οποιονδήποτε. Τη νύχτα είναι μόνα τους με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό».

Επίσης, συνέπειες υπάρχουν και για τα παιδιά που κρατούνται προσωρινά σε αστυνομικά τμήματα. «Εχουμε περιπτώσεις παιδιών που αυτοτραυματίζονται όσο είναι κρατούμενα. Και βέβαια τα περισσότερα παιδιά πληγώνονται ψυχικά. Οταν έρχονται στους ξενώνες μάς εκφράζουν το παράπονο και την απορία “γιατί ήμουν φυλακή; Τι έκανα;”». Η αγωνία και η θλίψη τους εκδηλώνονται σε αρκετές περιπτώσεις σωματικά. Σε κάποια παιδιά ασπρίζουν τα μαλλιά τους.  

Την ερχόμενη εβδομάδα, οι Γιατροί του Κόσμου σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης ξεκινούν τη λειτουργία ενός κέντρου για ασυνόδευτα παιδιά στην Παιανία. Οπως διευκρινίζει ο πρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδας Νικήτας Κανάκης, θα φιλοξενηθούν συνολικά 100 ανήλικοι. «Πρόκειται για παιδιά που προέρχονται από το κέντρο φιλοξενίας της Μόριας. Από αυτά θα δοθεί προτεραιότητα στα πιο μικρά σε ηλικία και σε εκείνα που έχουν βαρύ κοινωνικό ιστορικό. Στόχος είναι να πάνε αυτά τα ασυνόδευτα ανήλικα σχολείο – το οποίο θα φτιαχτεί μέσα στις εγκαταστάσεις του κέντρου – αλλά και να απασχολούνται με δραστηριότητες».