Η ερώτηση είναι εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία η ίδια: πότε θα ανοίξουν οι πόρτες του παλιού εργοστασίου Φιξ ανάμεσα στις λεωφόρους Καλλιρρόης και Συγγρού ως έδρας του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης; Οσο για την απάντηση; Δύσκολα θα βρεθεί χρονιά και μήνας παραπονεμένος ότι δεν έχει συνδεθεί με τα πιθανά εγκαίνια του πολύπαθου μουσείου. Και άλλη μία λοιπόν ημερομηνία έρχεται να προστεθεί στη μακρά λίστα: «Ελπίζουμε, στη χειρότερη περίπτωση, περίπου του χρόνου τέτοια εποχή». Αυτή είναι η εκτίμηση της διευθύντριας του ΕΜΣΤ Κατερίνας Κοσκινά. Θα τηρηθεί η υπόσχεση; Οσο κι αν θέλει να το πιστέψει κάποιος δυσκολεύεται μετά τις τόσες αναβολές και τις απραγματοποίητες υποσχέσεις, καθώς το ΕΜΣΤ δεν μας έχει συνηθίσει να είναι συνεπές στα ραντεβού του. Ούτε καν στο πλέον πρόσφατο σχετικά με τη νέα ιστοσελίδα του, η οποία αν και ανακοινώθηκε ότι είχε ανεβεί στο Διαδίκτυο ήδη από την Τετάρτη, έως χθες το απόγευμα δεν ήταν στον αέρα.

Η ΠΡΩΤΗ ΕΚΘΕΣΗ. Οι πρώτοι επισκέπτες του ωστόσο δεν θα χρειαστεί να περιμένουν ώς του χρόνου τον Οκτώβριο για να περάσουν το κατώφλι του κτιρίου. Μετά τους αριθμητικά περιορισμένους που κατάφεραν να παρακολουθήσουν τις τρεις καλοκαιρινές εκδηλώσεις, αλλά κι εκείνη που ακολουθεί το Σαββατοκύριακο με την πρώιμη δουλειά της Τρίσα Μπράουν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Dancing Athens (παραγωγή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών) οι πόρτες θα ανοίξουν διάπλατα στις 31 Οκτωβρίου, χωρίς όμως να είναι δυνατή η πρόσβαση στο σύνολο της επιφανείας των 18.142 τ.μ. του κτιρίου. Σε λειτουργία θα βρίσκονται το υπόγειο, το ισόγειο, ο ημιώροφος και ο πρώτος όροφος του μουσείου, ενώ οι τρεις επόμενοι όροφοι που προορίζονται για τις μόνιμες συλλογές, όπως και το εστιατόριο και η ταράτσα με την εντυπωσιακή θέα δεν θα είναι προσβάσιμα.

«Είχαμε δύο δυνατότητες. Είτε να περιμένουμε τον χρόνο των εγκρίσεων που απαιτούνται για τον Οργανισμό Λειτουργίας (σ.σ. έχει κατατεθεί από τον Μάρτιο του 2015), διαδικασία με μεγάλη γραφειοκρατία κι εν συνεχεία να ξεκινήσουν οι προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ και οι ενστάσεις που ακολουθούν σε αυτές τις περιπτώσεις. Είτε να επιλέξουμε να ανοίξουμε το μουσείο από τη στιγμή που είναι εξοπλισμένο ώστε να έχει δραστηριότητα. Τα έργα των μόνιμων συλλογών θα μπορούσαν να κρεμαστούν, αλλά δεν υπάρχει η κατάλληλη υποδομή. Χρειάζεται να γίνουν κατασκευές με χρήματα από τη δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου, με το οποίο βρισκόμαστε σε συνεχή διάλογο», εξηγεί η διευθύντρια τον λόγο για τον οποίο το μουσείο ανοίγει κατά το ήμισυ.

Το ερώτημα είναι εάν αρκούν 450.000 ευρώ που δίνει ως ετήσια επιχορήγηση το υπουργείο Πολιτισμού προς το ΕΜΣΤ για να κάνει έστω και αυτό το πρώτο άνοιγμα προς το κοινό, ώστε να ξαναπιάσει το εκθεσιακό νήμα που είχε κοπεί το 2015 ενόψει της μετεγκατάστασής του από τους χώρους του Ωδείου Αθηνών στη μόνιμη έδρα του. Προς το παρόν ως καύσιμο λειτουργούν δόσεις από τα 4,5 εκατ. ευρώ τα οποία δόθηκαν ως έκτακτη επιχορήγηση προς το μουσείο από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Για το 2017 το ΕΜΣΤ ζητά περί τα 2 εκατ. από το ΥΠΠΟ σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΔΣ Γιώργο Παπαναστασίου, ωστόσο άγνωστη παραμένει η θέση του ΥΠΠΟ, καθώς σε σχετική ερώτηση ο υπουργός Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς προτίμησε να δώσει τη σιβυλλική απάντηση: «Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε».

Η ΔΩΡΕΑ ΤΟΥ «ΝΙΑΡΧΟΣ». Οσο για τη δωρεά 3 εκατ. ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος γίνεται προσπάθεια να ξεκινήσει η ροή χρηματοδότησης πριν ολοκληρωθεί η χρονοβόρα γραφειοκρατικά έγκριση του Οργανισμού Λειτουργίας και προχωρήσει η πρόσληψη μέσω ΑΣΕΠ των 96 ατόμων που απαιτούνται για να λειτουργήσει πλήρως το μουσείο και αποτελούν προαπαιτούμενα για την εκταμίευση της δωρεάς. Τις προσωρινές του ανάγκες καλύπτουν 26 άτομα, ορισμένα εκ των οποίων έχουν αποσπασθεί από άλλες θέσεις του δημόσιου τομέα, ενώ κάποιοι έχουν προσληφθεί με συμβάσεις.

Τι θα δουν λοιπόν οι επισκέπτες που θα περάσουν το κατώφλι του ΕΜΣΤ από τις 31 Οκτωβρίου έως τις 29 Ιανουαρίου; Εργα από τις μόνιμες συλλογές του σε διάλογο με αντίστοιχα του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Αμβέρσας (Μ ΗΚΑ) –συνολικά 70 εικαστικές δημιουργίες από τα δύο μουσεία υπό την επιμέλεια της Κατερίνας Κοσκινά και του ομόλογου της στο Μ ΗΚΑ, Μπαρτ ντε Μπερ. Στις 22 θεματικές ενότητες που αφορούν σε επίκαιρα ζητήματα της έκθεσης «Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα» –η οποία είχε προγραμματιστεί για τον Ιούνιο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών επί καλλιτεχνικής επιμέλειας Γιαν Φαμπρ, δεδομένου ότι η Αμβέρσα είναι η γενέτειρά του και ότι διατηρεί άψογες σχέσεις με την Κατερίνα Κοσκινά –η βελγική πλευρά θα φέρει δημιουργίες που θα υπογράφουν από τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς ώς τον Τιερί ντε Κορντιέ (για όσους δεν θυμούνται είναι ο καλλιτέχνης το έργο του οποίου αποκαθηλώθηκε ως βλάσφημο από τη διεθνή εικαστική έκθεση Outlook στην Αθήνα το 2003) και η ελληνική θα ανασύρει από τις συλλογές της έργα του Νίκου Κεσσανλή, της Χρύσας, του Στήβεν Αντωνάκου μεταξύ άλλων. Τον Απρίλιο, δε, η έκθεση σε συνεπτυγμένη μορφή θα ταξιδέψει στην Αμβέρσα. Παράλληλα προβλέπεται συνεργασία του ΕΜΣΤ με την documenta14, σειρά εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα αφορούν και στην εικαστική ψυχοθεραπεία και διαδικτυακή έκθεση έργων που δυνητικά θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν στο ισόγειο του μουσείου.

INFO

«Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα», από 31 Οκτωβρίου έως 29 Ιανουαρίου στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης