Το φως του Σπύρου Παπαλουκά

Είναι ο ζωγράφος που άφησε τη σφραγίδα του στην εικόνα της πόλης, καθώς χρωμάτισε την πολυκατοικία του αρχιτέκτονα Κυριάκου Παναγιωτάκου στα Εξάρχεια, τη γνωστή μας «μπλε πολυκατοικία». Είναι από τους γενάρχες και δασκάλους της νεοελληνικής τέχνης και ο καλλιτέχνης που απέδειξε μέσα από τη δουλειά του ότι η ελληνικότητα μπορεί να σμίξει δημιουργικά με το διεθνές προφίλ της τέχνης. Είναι ο διαχρονικός Σπύρος Παπαλουκάς, ο οποίος σχεδόν έξι δεκαετίες μετά τον θάνατό του εξακολουθεί να γοητεύει με τη σταθερή και λιτή παλέτα των χρωμάτων του. Και «επιστρέφει» μέσα από μια έκθεση 140 έργων του που προέρχονται από τη συλλογή του Ιδρύματος Βασίλη και Μαρίνας Θεοχαράκη.

Για ποιο λόγο όμως ο επισκέπτης να δει την τρίτη κατά σειρά έκθεση αφιέρωμα στον ανανεωτή της νεοελληνικής ζωγραφικής, την οποία διοργανώνει το ίδρυμα στην έδρα του, στα εννέα χρόνια λειτουργίας του; «Διότι στην πρώτη έκθεση, το 2007, παρουσιάστηκε αμιγώς η ζωγραφική πορεία του Σπύρου Παπαλουκά. Η δεύτερη έκθεση, το 2009, ήταν αφιερωμένη αυστηρά στο αγιογραφικό έργο του. Με την τωρινή επιχειρούμε να παρουσιάσουμε μια συνολική εικόνα του έργου του, συνδυάζοντας αντιπροσωπευτικά έργα της εξελικτικής πορείας του τόσο με κοσμικό όσο και με θρησκευτικό χαρακτήρα» λέει στα «Πρόσωπα» ο επιμελητής της έκθεσης Τάκης Μαυρωτάς.

ΤΟ ΡΟΖ ΧΡΩΜΑ. Ο εικαστικός που κατά τη διάρκεια των σπουδών του κέρδισε επτά πρώτα βραβεία, βαθύς γνώστης των καλλιτεχνικών ρευμάτων της εποχής του, με δημιουργίες που κατάφεραν να παντρέψουν επιρροές από τον ιμπρεσιονισμό και τον φωβισμό, το μυστήριο του ελληνικού φωτός αλλά και την πνευματικότητα της βυζαντινής αγιογραφίας θα «μιλήσει» στους επισκέπτες μέσα από σημαντικά έργα του, όπως τα λιγοστά ανθρωποκεντρικά του –ανάμεσά τους τα πορτρέτα του Στρατή Δούκα και του Νίκου Κανελλόπουλου -, τοπία όπως η «Θάλασσα στην Πάρο» και τα «Σπίτια στην Υδρα», μακέτες όπως εκείνες για την αγιογράφηση της Μητροπόλεως Αμφίσσης, αλλά και φορητές εικόνες όπως «Η Αποκαθήλωση» ή «Η προδοσία». Κι ίσως ορισμένα από αυτά μας επιτρέψουν να καταλάβουμε για ποιο λόγο ο Παναγιώτης Τέτσης επέστρεφε για να ξαναδεί το ροζ του Παπαλουκά που τον συγκινούσε, να προσέξουμε «τη σοφή σύνθεση και την αγάπη με την οποία ήταν καμωμένα τα έργα του» όπως παρατηρούσε ο Γιάννης Μόραλης και να διαπιστώσουμε το στοιχείο που τον καθιστά επίκαιρο κάθε στιγμή σύμφωνα με τον Δημήτρη Μυταρά: το ότι «δεν προτείνει τρόπο ζωγραφικής αλλά την ερευνά σε βάθος».