Μια φωτογραφία με το σημείο όπου βρισκόταν το γραφείο του μέσα στο Πεντάγωνο την ημέρα των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου έδειξε στη διάλεξή του στη διπλωματική ακαδημία του υπουργείου Εξωτερικών ο ομογενής ναύαρχος ε.α. Τζέιμς Σταυρίδης για να εξηγήσει στο ακροατήριο το επιχείρημά του, ότι πολύ σπάνια τα τείχη δημιουργούν ασφάλεια. Το γραφείο του βρισκόταν μερικά μόλις μέτρα από το σημείο όπου έπεσε το αεροπλάνο που χτύπησε το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας και ο ίδιος εξήγησε ότι το έβλεπε μέσα από το παράθυρό του να πλησιάζει, ανήμπορος να αντιδράσει. Ο πρώην διοικητής των Δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη είναι σήμερα πρύτανης της φημισμένης διπλωματικής σχολής Fletcher του Πανεπιστημίου Tufts και πριν από λίγους μήνες φερόταν ως υποψήφιος αντιπρόεδρος της Χίλαρι Κλίντον στο ψηφοδέλτιο του Δημοκρατικού Κόμματος ενόψει των αμερικανικών εκλογών. Υποστηρίζει πάντως ότι η θέση για την οποία πραγματικά ενδιαφέρεται είναι αυτή του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα, ώστε να επιστρέψει σε θέση ευθύνης στα πατρογονικά εδάφη.

Απογοητευτήκατε από το γεγονός ότι η Χίλαρι Κλίντον δεν σας πρότεινε για τη θέση του αντιπροέδρου;

Οχι (γελάει). Ειλικρινά, είμαι φανατικός υποστηρικτής του γερουσιαστή Τιμ Κέιν που τελικά επελέγη. Νομίζω άλλωστε ότι αυτή η θέση απαιτεί έναν πεπειραμένο πολιτικό κι εγώ δεν είμαι πολιτικός. Προφανώς ήταν ιδιαίτερη τιμή για μένα το γεγονός ότι συμπεριλήφθηκα στους υποψηφίους και συνεχίζω να παρέχω τις συμβουλές μου στο επιτελείο Κλίντον, αλλά όχι, δεν απογοητεύθηκα.

Υπάρχει περίπτωση να σας δούμε σε υπουργικό θώκο αν κερδίσει η Χίλαρι Κλίντον;

Εχω μάθει να υπηρετώ το έθνος μου κι είμαι πάντα πρόθυμος να συνεχίζω να το υπηρετώ. Το πόστο για το οποίο πραγματικά όμως ενδιαφέρομαι είναι αυτό του πρεσβευτή των ΗΠΑ στην Ελλάδα.

Εάν ο Ντόναλντ Τραμπ εκλεγεί πρόεδρος, πόσο διαφορετική θα είναι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ;

Με βάση τους δυο υποψηφίους, θα δούμε δυο τελείως διαφορετικές προσεγγίσεις. Αν η Κλίντον εκλεγεί, θα έχουμε μια πρόεδρο με βαθιά εμπειρία στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, που ήταν υπουργός Εξωτερικών, τις θέσεις της οποίας γνωρίζουμε καλά. Ο Τραμπ είναι ένας επιχειρηματίας που βλέπει τον κόσμο μέσα από τα επιχειρηματικά του ντιλ. Δεν είναι ένας πεπειραμένος διπλωμάτης. Λέει ότι θα χτίσει έναν φράχτη στα σύνορα με το Μεξικό, ότι θα επαναδιαπραγματευτεί τις εμπορικές συμφωνίες της χώρας με τους συμμάχους της. Για να το πω ευγενικά, θα δούμε κάποιες «πρωτοποριακές» πρωτοβουλίες. Η επιλογή βέβαια ανήκει στον αμερικανικό λαό, αλλά ελπίζω ότι θα μετρήσουν οι προσωπικότητες, η εμπειρία, το ταμπεραμέντο αλλά και οι ομάδες των υποψήφιων προέδρων.

Είπατε για τον φράχτη στο Μεξικό. Προφανώς το Μεταναστευτικό είναι πρόβλημα που αντιμετωπίζει όλη η Δύση, Ευρώπη και Αμερική. Με βάση την εμπειρία σας στη διοίκηση του ΝΑΤΟ, έχετε καταλήξει στον βέλτιστο τρόπο αντιμετώπισης του ζητήματος;

Κοιτάξτε, απευθύνεστε σε έναν ναύαρχο. Αν δείτε τον χάρτη μεταξύ των ΗΠΑ και του Μεξικού, υπάρχει ένας ολόκληρος ωκεανός στα αριστερά. Δεν λύνεις το πρόβλημα χτίζοντας έναν φράχτη.

Ούτε μέσω θαλάσσης όμως ελέγχονται τα σύνορα αποτελεσματικά. Το διαπιστώνουμε στη Μεσόγειο εδώ κι ενάμιση χρόνο.

Κάθε κράτος οφείλει να προστατεύει τα σύνορά του. Το πώς επιλέγει να το κάνει είναι το ερώτημα. Και ίσως είναι περισσότερο αποτελεσματικό να προσπαθείς να αντιμετωπίζεις την αιτία του προβλήματος παρά να χτίζεις φράχτες. Είναι δηλαδή προτιμότερο να αφιερώσεις όλες σου τις δυνάμεις στην επίλυση της σύγκρουσης στη Συρία ή –για να μιλήσουμε για τις ΗΠΑ –να δημιουργήσεις επενδυτικές προοπτικές στην Κεντρική Αμερική, από όπου προέρχονται τα μεγαλύτερα κύματα της μετανάστευσης. Οπότε, προφανώς τα κράτη οφείλουν να ελέγχουν τα σύνορά τους και οι σύγχρονες τεχνολογίες βοηθούν, αλλά οι διαθέσιμοι πόροι αξιοποιούνται καλύτερα όταν διοχετεύονται στην επίλυση των αιτιών της μετανάστευσης. Κι αυτό πρέπει να γίνεται συντονισμένα και πολύ πιο αποτελεσματικά από την πλευρά της διεθνούς κοινότητας.

Εσείς βλέπετε δίκτυα τρομοκρατών να παρεισδύουν στα προσφυγικά ρεύματα που έρχονται από τη Συρία ή πιστεύετε ότι σε έναν βαθμό οι φόβοι των Ευρωπαίων είναι υπερβολικοί;

Νομίζω ότι είναι λογική η ανησυχία. Γι’ αυτό τα δίκτυα αυτά θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με εξελιγμένες τεχνολογίες και βιομετρικές τεχνικές. Ακόμη και μέσα από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης οι Αρχές μπορούν αποτελεσματικά να αντλήσουν στοιχεία και πληροφορίες για να εντοπίσουν αυτό το ποσοστό λίγων αλλά ιδιαίτερα επικίνδυνων ατόμων που κινούνται μέσα από τις μεταναστευτικές ροές.

Πόσο αποτελεσματικός είναι ο ρόλος του ΝΑΤΟ στον εντοπισμό και στην αναχαίτιση των διακινητών στο Αιγαίο;

Πιστεύω ότι οι Δυνάμεις του ΝΑΤΟ βοήθησαν, αλλά ο αριθμός των προσφύγων που διασχίζουν τη θάλασσα είναι τόσο μεγάλος, που για να λύσει το πρόβλημα το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να διαθέσει έναν πολύ μεγαλύτερο αριθμό πλοίων και εναέριων μέσων για να το καταφέρει. Η άμεση απάντηση είναι πως βοήθησε, αλλά δεν άλλαξε δραστικά την πορεία των πραγμάτων. Θα ήθελα να δω μεγαλύτερη εμπλοκή τόσο της Ευρωπαϊκής Ενωσης όσο και της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας για να δούμε ακόμη μεγαλύτερη βελτίωση.

Η Ελλάδα κάνει πια καλύτερη δουλειά στην αντιμετώπιση του προβλήματος;

Ναι.

Πού οφείλεται αυτό;

Νομίζω ότι πρόκειται για έναν συνδυασμό πραγμάτων. Πρώτα και κύρια, η αποφασιστικότητα από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης να προσπαθήσει να επιλύσει το πρόβλημα. Δεύτερον, το γεγονός ότι γίνεται καλύτερη χρήση τεχνολογιών για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα, και τρίτον, το γεγονός ότι προστέθηκαν πολύ περισσότερες δυνάμεις, εναέριες και πλωτές, σε συνδυασμό με τη χρήση, διανομή κι ανάλυση πληροφοριών μεταξύ των κρατών. Νομίζω, όλα συνετέλεσαν, γι’ αυτό θεωρώ ότι η κατάσταση βελτιώθηκε τους τελευταίους έξι μήνες. Σε όλα αυτά προσθέστε και την πολιτική βούληση για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Στο μέτωπο της τρομοκρατίας, πόσο πιθανή θεωρείτε την επιχειρησιακή εξουδετέρωση των δυνάμεων του ISIS σε Ιράκ και Συρία μέσα στο 2017;

Πιστεύω ότι μέσα στο 2017 το Ισλαμικό Κράτος θα χάσει τη μάχη στη Μοσούλη και θα συνεχίσουμε να περιορίζουμε τη χρηματοδότησή του. Παραμένει υπό αμφισβήτηση το εάν θα τους εκτοπίσουμε από το Ιράκ. Νομίζω πάντως ότι η μάχη απέναντι στο Ισλαμικό Κράτος θα πάρει άλλα 3 έως 5 χρόνια. Δεν θα απαλλαγούμε μέσα στο 2017.

Πώς αντιμετωπίζεται συντονισμένα η απειλή των τζιχαντιστών στη Μέση Ανατολή, δεδομένου του ότι έχουν πλέον κατακτήσει μια σειρά από στρατηγικές θέσεις;

Πρώτον, πρέπει να συντονιστούμε σε μια διεθνή προσέγγιση απέναντι στη χρηματοδότηση των τρομοκρατών. Δεν πρέπει να περιοριστούμε μόνο στις Δυνάμεις του ΝΑΤΟ, αλλά να συνεργαστούμε π.χ. με τη Ρωσία που έχει εξελιγμένες δυνατότητες στο κομμάτι του κυβερνοεγκλήματος. Δεύτερον, η εσωτερική μας επικοινωνία πρέπει να γίνει καλύτερη. Σκεφτείτε ότι το υπουργείο Εξωτερικών δεν συνεργάζεται άψογα με το υπουργείο Αμυνας κ.ο.κ. Υπάρχει διάχυση πληροφορίας, κι αυτό δεν συμβαίνει μόνο στις ΗΠΑ. Τρίτον, πρέπει να βάλουμε στο παιχνίδι και τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δουλέψουμε με τεχνολογικούς κολοσσούς, όπως η Yahoo!, η Google ή η Facebook, αφού πολλές συμφωνίες κλείνονται μέσα από τις πλατφόρμες αυτές. Τέταρτον, να προβούμε σε διεθνείς κυρώσεις σε πρόσωπα ή κράτη που υποστηρίζουν αυτές τις οργανώσεις.

Πίσω στις αμερικανικές εκλογές. Παρακολουθήσατε το πρώτο ντιμπέιτ μεταξύ Κλίντον και Τραμπ;

Ναι, το είδα, αλλά δεν θεωρώ ότι θα αλλάξει την πορεία της αναμέτρησης. Θεωρώ ότι η Κλίντον τα πήγε καλύτερα, επειδή εμφανίστηκε πιο ήρεμη και σίγουρη.

Ποιο θεωρείτε ότι είναι το πιο αδύνατο σημείο της;

Θεωρώ ότι έχει ξεπεράσει το θέμα της υγείας, εφόσον προφανώς παραμείνει υγιής μέχρι τέλους. Το θέμα των e-mail παραμένει ένα ζήτημα, αφού χτυπά στον πυρήνα της εμπιστοσύνης που νιώθουν οι ψηφοφόροι απέναντι στους πολιτικούς. Νομίζω ότι το χειρίστηκε σωστά, παραδέχθηκε δηλαδή πως έκανε λάθος, το οποίο δεν θα επαναληφθεί. Παραμένει όμως ένα ευαίσθητο σημείο για αυτήν.