[Αγιογραφίες] Αχυρώνες

They went searching for hair and ended up with a haircut. Στη νέα ιδιόλεκτο του υπουργείου Εξωτερικών –υβριδικά αγγλικά μόνο για ελληνόφωνους –η φράση θα μπορούσε να περιγράφει τις επιδόσεις της Αθήνας στο νωπό μέτωπο που άνοιξε ο Ερντογάν. Πήγαν για μαλλί και βγήκαν κουρεμένοι.

Θα ήταν αστείο, αν δεν ήταν επικίνδυνο. Το πρόβλημα με την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ –που έλεγε ότι τα κόμματα στην Τουρκία τσακώνονται για ξένον αχυρώνα –δεν ήταν μόνο η ιλαροτραγική της μετάφραση. Ηταν και το ίδιο το μεταφραζόμενο. Ηταν το γεγονός ότι η ελληνική διπλωματία διαχειρίζεται ιστορικού μεγέθους προκλήσεις με τον πολιτικάντικο λυρισμό του εγχώριου κομματικού ανταγωνισμού.

Είναι δύσκολο να βρει κανείς τι άλλο από δηλώσεις και θυμικές εκδηλώσεις –όπως η ανάκληση πρεσβευτών από κράτη-μέλη της ΕΕ –έχει παραγάγει η θητεία Κοτζιά στο υπουργείο Εξωτερικών. Η ξαφνική και ταυτόχρονη αναζωπύρωση πολλών εξωτερικών μετώπων που βρίσκονταν σε ύφεση –αν δεν λογίζονταν κιόλας παραγεγραμμένα –δεν μπορεί βέβαια να χρεωθεί σε ένα πρόσωπο. Πολλοί την ερμηνεύουν σαν απότοκη της εθνικής οπισθοχώρησης που έχει προκαλέσει η κρίση.

Η εικόνα αυτή έχει όμως και αντίστροφη όψη. Η προσήλωση στη διπλωματία της κρίσης –έναντι των δανειστών –έχει επιτρέψει στην όντως διπλωματία –έναντι των γειτόνων –να ατροφήσει.

Η περίπτωση Κοτζιά αντανακλά αυτή την ασυμμετρία. Για λόγους άσχετους με τη διεθνή θέση της χώρας, το ΥΠΕΞ έχει αφεθεί στον υπουργό του, του οποίου οι σχέσεις με τον πυρήνα της κυβέρνησης φαίνεται να έχουν αποσυντεθεί. Μοιάζει σαν επανάληψη σε μικρογραφία του βαρουφακικού συνδρόμου: Το Μαξίμου έχει χάσει τη χημεία του με έναν υπουργό, αλλά τον αφήνει στο πόστο του σαν οχληρή εκκρεμότητα που μπορεί να αναβάλλεται.

Από την άποψη των εσωτερικών πολιτικών συσχετισμών η εκκρεμότητα είναι κάτι παραπάνω από οχληρή. Ο Κοτζιάς δεν είναι μόνο υπουργός. Είναι, από τον Σεπτέμβριο του 2015, και βουλευτής. Είναι ταυτόχρονα και συνιστωσάρχης. Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να συναντά τις παλιές του συνιστώσες μόνο στο πεζοδρόμιο –όπως προχθές στην Καισαριανή –αλλά στο Κοινοβούλιο έχει αποκτήσει νέες. Κοτζιάς και Τόσκας συναποτελούν τη συνιστώσα του «Πράττω». Ενδεχόμενη έξωσή τους από το κυβερνητικό σχήμα δεν είναι βέβαιο ότι θα άφηνε ανεπηρέαστη την ευστάθεια της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας –ιδίως αν συνυπολογίσει κανείς το ιδιοσυγκρασιακό αποτύπωμα του Κοτζιά στα δημόσια πράγματα.

Ο βαθύς ΣΥΡΙΖΑ ψάχνει αφορμή για να ξεσπάσει κάπου την πίεση που του ασκεί η φθορά της εξουσίας. Οπως ο μεθυσμένος κλωτσάει το σκυλί του, έτσι και οι συριζαίοι εκτονώνονται στους πρόχειρους πολιτικά στόχους. Στους υπουργούς που δεν αναγνωρίζουν ως «δικούς» τους. Συνέβη υπόκωφα με τον Σπίρτζη. Συμβαίνει ηχηρά με τον Τόσκα. Δεν έχει ακόμη συμβεί με τον Κοτζιά.

Το συμπέρασμα όμως δεν αλλάζει. Αυτό που εμφανίζεται σαν εξωτερική πολιτική είναι παρενέργεια ενδοκυβερνητικού βραχυκυκλώματος.