Λέγεται Χέρμπερτ Βάγκνερ και είναι ένας από τους πρωταγωνιστές της ειρηνικής επανάστασης που οδήγησε στην πτώση του Tείχους του Βερολίνου και στη συνέχεια της επανένωσης της Γερμανίας. Ως πρωταγωνιστής εκείνων των δύο πολύ σημαντικών γεγονότων του 20ού αιώνα, ο Χέρμπερτ Βάγκνερ ήταν χθες ανάμεσα στους τιμώμενους προσκεκλημένους –μαζί με τον πρόεδρο Γιόαχιμ Γκάουκ και την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ –στις εκδηλώσεις για την επέτειο της γερμανικής επανένωσης που πραγματοποιήθηκαν χθες στη Δρέσδη. Ο Βάγκνερ ήταν κάποτε δήμαρχος της πόλης. Αλλά πριν από αυτό ήταν ο άνθρωπος που είχε δει τον Βλαντίμιρ Πούτιν, τότε πράκτορα της KGB, να σημαδεύει με όπλο το αγριεμένο πλήθος των Ανατολικογερμανών. Ο Πούτιν δεν πυροβόλησε τελικά. Και γι’ αυτόν τον λόγο ο Χέρμπερτ Βάγκνερ λέει σήμερα ότι ο πρώην πράκτορας της KGB και νυν πρόεδρος της Ρωσίας συνέβαλε καθοριστικά στο να εξελιχθούν τα πράγματα αναίμακτα. Πώς; Ολα ξεκίνησαν από τις στήλες του μαύρου καπνού που υψώνονταν από τις καπνοδόχους των κτιρίων της Στάζι. Ηταν Δεκέμβριος, το Τείχος είχε πέσει έναν μήνα νωρίτερα και ο τότε καγκελάριος Χέλμουτ Κολ οδηγούσε τη Γερμανία στην επανένωση με γρήγορα βήματα.

Οι ανατολικογερμανοί πολίτες κατάλαβαν αμέσως τι συνέβαινε στα γραφεία της μυστικής αστυνομίας του καθεστώτος: οι πράκτορες έκαιγαν αρχεία και φακέλους για να εξαφανίσουν τα ίχνη της βρώμικης δουλειάς που έκαναν. Στο Βερολίνο και τη Λειψία η αντίδραση ήταν άμεση: εκατοντάδες πολίτες εισέβαλαν στα γραφεία για να εμποδίσουν τους πράκτορες να ολοκληρώσουν το έργο τους.

Πολίτες κινητοποιήθηκαν και στη Δρέσδη –ανάμεσά τους ήταν ο Χέρμπερτ Βάγκνερ. Οπως διηγείται στη «Ρεπούμπλικα», τοπικός αρχηγός της Στάζι ήταν ο Χερστ Μπόεμ. «Ο Μπόεμ ήταν ένας αξιωματούχος της Στάζι παλαιάς κοπής, σκληρός, αφοσιωμένος στο καθήκον, αμείλικτος. Εκείνη την ημέρα, όμως, πρότεινε κάτι που θα φαινόταν αδιανόητο μερικούς μήνες πριν: να κάνουμε δημόσιο διάλογο» λέει. Ο Βάγκνερ επιχείρησε ένα είδος διαμεσολάβησης γιατί φοβόταν ότι θα οξύνονταν τα πνεύματα. Και δεν έπεσε έξω. Γιατί πολύ σύντομα η δημόσια συζήτηση εξελίχθηκε σε έναν διάλογο κωφών, με τους διαδηλωτές να ζητούν να μπουν στα γραφεία για να βεβαιωθούν ότι δεν καταστρέφονταν τα αρχεία και τους πράκτορες να μην το δέχονται διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι τα αρχεία ήταν ασφαλή.

Δεν θα περνούσε πολλή ώρα όταν το πλήθος θα άρχιζε να λιντσάρει τον Μπόεμ. Ο Βάγκνερ προσπαθούσε να τον προστατεύσει, φοβόταν την προβοκάτσια από τους πράκτορες που –δεν είχε καμία αμφιβολία –είχαν ανακατευτεί με τους διαδηλωτές. Τελικά κατάφερε να τον σώσει. Μια ομάδα διαδηλωτών όμως κατευθύνθηκε με απειλητικές διαθέσεις προς τα γραφεία της KGB που βρίσκονταν εκεί κοντά. Αλλά όταν έφτασαν, εμφανίστηκε στην πόρτα ένας ρώσος αξιωματικός με ένα όπλο στα χέρια: «Αυτό είναι σοβιετικό έδαφος. Οποιος επιχειρήσει να μπει μέσα θα τον πυροβολήσω» είπε, κάνοντας το πλήθος να υποχωρήσει. Ηταν ο μετέπειτα πρόεδρος της Ρωσίας. Ή ο άνθρωπος που, σύμφωνα με τον Χέρμπερτ Βάγκνερ, έσωσε την ειρηνική επανάσταση.

Πρόσωπο σοβαρό, βλέμμα σκοτεινό

Ο Χέρμπερτ Βάγκνερ δεν θα ξεχάσει ποτέ του μάλλον το ύφος του Βλαντίμιρ Πούτιν όταν εμφανίστηκε ενώπιον του πλήθους των ανατολικογερμανών διαδηλωτών. Το πρόσωπό του, λέει στη «Ρεπούμπλικα», ήταν σοβαρό, το βλέμμα του σκοτεινό.

Η κατάθλιψη, τα γκάτζετ και τα δηλητήρια

Για τη ζωή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ανατολική Γερμανία δεν ξέρουμε πολλά. Η δημοσιογράφος Μάσα Γκέσεν αναφέρει στη μη εξουσιοδοτημένη βιογραφία που έχει γράψει («Ο άνθρωπος δίχως πρόσωπο», εκδ. Πατάκη) ότι στην Ανατολική Γερμανία ο ρώσος πρόεδρος υπέφερε από κατάθλιψη. Εκεί έμεινε πέντε ολόκληρα χρόνια, ενώ φέρεται να είχε προμηθευτεί παράνομα διάφορα προϊόντα τεχνολογικής αιχμής από το Δυτικό Βερολίνο. Φέρεται ακόμη να είχε προσπαθήσει να αποσπάσει από έναν καθηγητή Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Δρέσδης τη συνταγή για την παρασκευή δηλητηρίων που δεν αφήνουν ίχνη. Πράγμα πολύ πιθανό να συνέβη αν λάβει κανείς υπόψη του τον τρόπο με τον οποίο πέθανε ο Αλεξάντερ Λιτβινένκο.