Τι περιμένεις να διαβάσεις ή να ακούσεις για δύο κινηματογραφικά τοτέμ, όπως ο Μάρλον Μπράντο και η Ινγκριντ Μπέργκμαν, που να υπονομεύει την αίσθηση ότι «τα ‘χεις δει όλα»; Οι μικρές λεπτομέρειες της διαδρομής τους είναι μια καλή αρχή. Οπως το γεγονός, για παράδειγμα, ότι οι καριέρες και των δύο εκτινάχθηκαν ύστερα από τη συμμετοχή τους σε ταινίες που συμπτωματικά είχαν κοινό σεναριακό σημείο: ένα λιμάνι. Ο Μπράντο έλαμψε στο «Λιμάνι της αγωνίας» του Ελία Καζάν, ταινία που γυρίστηκε στις βρώμικες αποβάθρες του Νιου Τζέρσεϊ· η Μπέργκμαν συγκλόνισε με το παγωμένο πάθος της στη νουαρική «Καζαμπλάνκα», όπου και το μυστηριακό λιμάνι του Μαρόκου (η ταινία κινηματογραφήθηκε σε πλατό, πλην ελαχίστων σκηνών). Το καλύτερο πάντως είναι να (ξανα)αφήσεις τους ίδιους τους αστέρες να μιλήσουν. Οπως το κάνουν τα βιογραφικά ντοκιμαντέρ «Listen to Me, Marlon» και «Ingrid Bergman: In Her Own Words», αμφότερα παραγωγής 2015, που θα προβληθούν στον πολιτιστικό πολυχώρο Exile Room, ο οποίος εγκαινιάζει με αυτόν τον τρόπο τον κύκλο προβολών της νέας σεζόν.

Ο ΜΠΡΑΝΤΟ. Με πρόσβαση σε 200 ώρες ανέκδοτου ηχητικού και οπτικού υλικού, ο Στίβεν Ράιλι υπογράφει το ντοκιμαντέρ που συντηρεί τον μύθο του Μάρλον Μπράντο, αλλά φωτίζει και στιγμιότυπα από την άγνωστη καθημερινότητα πίσω από αυτόν. «Οταν ως παιδί είσαι ανεπιθύμητος ψάχνεις μια ταυτότητα που να σε κάνει αποδεκτό» ακούγεται σε ηχητικό ντοκουμέντο με εξομολογητικό ύφος ο Μπράντο, ενώ σε άλλο σημείο του φιλμ ακούγεται να λέει «έγινα ηθοποιός κατά τύχη». Ακρογωνιαίος λίθος του ντοκιμαντέρ είναι το προσωπικό αρχείο του Μπράντο, το οποίο άνοιξε για τον Ράιλι το ίδρυμα που ασχολείται με την κληρονομιά του ηθοποιού. Περιλαμβάνει ηχητικά ντοκουμέντα, τραγούδια, αποσπάσματα από σπουδές υποκριτικής, συνεδρίες ύπνωσης και ό,τι άλλο μπορεί να αποτελεί την ιδιωτική ζωή ενός από τους μεγαλύτερους μύθους της έβδομης τέχνης. Ο τίτλος του φιλμ μάλιστα είναι εμπνευσμένος από τις συνεδρίες αυτοΰπνωσης που έκανε ο Μπράντο, έχει όμως διπλή ανάγνωση.

Η ΜΠΕΡΓΚΜΑΝ. Γνωστή για τη σκανδιναβική αίγλη με την οποία κέρδισε το Χόλιγουντ (όσο και τον Μπέργκμαν, για να θυμηθούμε τη «Φθινοπωρινή σονάτα»), τα τρία της κερδισμένα Οσκαρ και τα δύο βραβεία Εmmy, η Ινγκριντ Μπέργκμαν έμελλε να γίνει μία από τις γνωστότερες περσόνες του σινεμά παγκοσμίως. Το ντοκιμαντέρ του Στιγκ Μπιόρκμαν αποτελείται από συναρπαστικές εξομολογήσεις, σπάνιες εικόνες, μια προσωπική ματιά στην πολυκύμαντη ζωή της. «Ερωτεύτηκα έναν άνδρα εντελώς διαφορετικό από όποιον άλλον είχα γνωρίσει», ακούγεται η σουηδή ηθοποιός να λέει για τον έρωτα της ζωής της, τον Ρομπέρτο Ροσελίνι, και λίγο πιο κάτω με αφοπλιστική, σχεδόν σοκαριστική –ακόμα και σήμερα –ειλικρίνεια σημειώνει ότι «εκείνη την εποχή ήταν σοκ να αφήνεις άνδρα και παιδί, να κόβεις τον δεσμό με το παιδί σου». «Διέσχισα τη διαδρομή από αγία σε πουτάνα και πίσω πάλι σε αγία, όλα μέσα σε μια ζωή» λέει σε άλλο σημείο. Στην πραγματικότητα, μοιάζει να αφηγείται το φιλμ, η Μπέργκμαν υπήρξε μια μοντέρνα γυναίκα –όταν ακόμη ο όρος δεν είχε εφευρεθεί και οποιοδήποτε επίθετο δίπλα στο «γυναίκα» δεν μπορούσε να δηλώνει την πρωτοπορία, την ανεξαρτησία και την αυτοδιάθεση. Ανάμεσα στις αφηγήσεις (μέσα από τα ημερολόγιά της και τα γράμματα στις κολλητές της φίλες στη Σουηδία) και στα κινηματογραφημένα ντοκουμέντα που κάνουν αντιληπτό ότι η Μπέργκμαν σαν να αρχειοθετούσε τη ζωή της, εμφανίζονται στην κάμερα τα τέσσερα παιδιά της (Πία Λίντστρομ, Ρομπέρτο Ινγκμαρ, Ιζαμπέλα και Ιζότα Ινγκριντ Ροσελίνι) μιλώντας για τη μητέρα τους –συνθέτοντας μαζί με τις αναμνήσεις ένα τρυφερό και ταυτόχρονα πικρό χρονικό μιας μεγάλης απουσίας.

INFO

«Listen to Me, Marlon» (13/10) και «Ingrid Βergman: Ιn Her Own Words» (27/10), στον πολυχώρο Exile Room (Αθηνάς 12, Μοναστηράκι, έναντι μετρό, τηλ. 210-3223.395, ηλ. διεύθυνση http://www.exileroom.gr). Είσοδος ελεύθερη