Φρανσουά Ολάντ, Εμανουέλ Μακρόν, Αλέν Ζιπέ, Νικολά Σαρκοζί, Αρνό Μοντμπού, Ζαν-Λικ Μελανσόν; Oχι, αυτές τις ημέρες οι προβολείς δεν φωτίζουν τα πολιτικά πρόσωπα και τις φιλοδοξίες τους ενόψει των προεδρικών εκλογών της ερχόμενης άνοιξης, αλλά σε έναν μύθο της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας: τον Φρανσουά Μιτεράν. Η αφορμή είναι τα 100 χρόνια από τη γέννησή του που συμπληρώνονται στις 26 Οκτωβρίου. Και το αποτέλεσμα είναι δύο εκδόσεις με τη δική του υπογραφή που απευθύνονται σε ένα και μόνο πρόσωπο: την Αν Πενζό, την αιώνια και κρυφή ερωμένη του πρώην γάλλου προέδρου με την οποία απέκτησε μια κόρη. Τα δύο βιβλία πρόκειται να κυκλοφορήσουν συγχρόνως. Το ένα περιέχει επιστολές που έγραψε ο Μιτεράν στην Αν από το 1964 έως το 1995. Το άλλο είναι ένα είδος ημερολογίου που κρατούσε από το 1964 έως το 1970 ή, μάλλον, μια μακρά επιστολή που έγραφε σε συνέχειες και η οποία δεν έφθασε ποτέ στην παραλήπτριά της.
Ερωτευμένος Φρανσουά
Οταν ο Μιτεράν γνώρισε την Πενζό ήταν 46 χρόνων, εκείνη 19. Είναι το καλοκαίρι του 1962 στο Οσεγκόρ, ένα θερινό θέρετρο 3.000 κατοίκων στη Νοτιοανατολική Γαλλία. Ο Μιτεράν είχε ήδη μια πλούσια καριέρα πολιτικού πίσω του –είχε ήδη χρηματίσει 12 φορές υπουργός και ήταν γερουσιαστής. Η Πενζό ήταν ένα κορίτσι της μεγαλοαστικής τάξης που αγαπούσε την τέχνη. Μοιράστηκαν την αγάπη τους για τη λογοτεχνία και ένα ερωτικό πάθος που κράτησε μέχρι το τέλος της ζωής του, τον Ιανουάριο του 1996. Ενα πάθος που ο Μιτεράν δεν εκδήλωσε μόνο στις κρυφές τους συναντήσεις αλλά και με 1.200 επιστολές. Ενας όγκος τεράστιος για τον οποίο η Πενζό έδωσε την άδειά της να δει το φως της δημοσιότητας.
Τι γράφει εκεί ο Μιτεράν; Το περιοδικό «L’ Obs» που διάβασε τις επιστολές πριν από τη δημοσίευσή τους αναγνωρίζει όχι μόνο ένα ασίγαστο ερωτικό πάθος αλλά κι ένα σπουδαίο συγγραφικό ταλέντο. Ο Μιτεράν φαίνεται να γνωρίζει καλά την τέχνη της γαλλικής λογοτεχνίας, τον ρυθμό της, τις αναπνοές της, τους χρόνους της, τη στίξη της. Το περιεχόμενο είναι φυσικά ερωτικό. Ο Μιτεράν είναι ερωτευμένος με αυτήν την γυναίκα, την οποία η σύζυγός του Ντανιέλ δέχεται στη ζωή της με τους όρους που έθεσε εκείνος: ως ένα πρόσωπο υπαρκτό, την ύπαρξη του οποίου όμως θα πρέπει να γνωρίζουν ελάχιστοι στον κόσμο.
Ενα κοινό μυστικό
Σε αυτήν τη διπλή ή παράλληλη ζωή, ο γάλλος πρόεδρος είχε έναν πιστό σύμμαχο. Κι αυτός δεν ήταν άλλος από τον γαλλικό Τύπο και την πεποίθησή του ότι ένας δημοσιογράφος μπορεί να κάνει τα πάντα εκτός από το να σκύψει και να κοιτάξει από την κλειδαρότρυπα της κρεβατοκάμαρας ενός δημοσίου προσώπου. Από κάποια στιγμή κι έπειτα, ήξερε σχεδόν όλο το Παρίσι. Αλλά δεν μίλησε ποτέ –τουλάχιστον μέχρι να αποκαλυφθεί η ιστορία από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της. Σε αυτό το περιβάλλον διακριτικότητας που εξασφάλιζαν η νόμιμη σύζυγος και οι γάλλοι δημοσιογράφοι, ο Φρανσουά Μιτεράν μπορεί να ερωτευθεί παράφορα και να γράψει απερίσπαστος σε αυτόν που πλέον δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ήταν ο μεγάλος έρωτας της ζωής του. Για ό,τι αντιπροσωπεύει στη ζωή του η Αν, ασφαλώς. Αλλά από κάποιο σημείο και μετά και για την πολιτική. Οχι ως διαχείριση των συμβόλων, όπως είχε ορίσει την πολιτική κάποτε ο ίδιος, αλλά ως πρακτική άσκηση της εξουσίας: το θέμα της επιστολής καμιά φορά είναι τα υπουργικά συμβούλια.
Το ταξίδι στον έρωτα
«Σε είδα και ένιωσα αμέσως ότι ξεκινούσα ένα μεγάλο ταξίδι. Εκεί όπου πηγαίνω, ξέρω τουλάχιστον ότι θα είσαι πάντα. Υμνώ αυτό το πρόσωπο, φως μου. Η νύχτα δεν θα είναι ποτέ πια απόλυτη για μένα. Η μοναξιά του θανάτου θα είναι λιγότερο μοναξιά. Αν, αγάπη μου».
15 Νοεμβρίου 1964
«Οταν αγαπάς υποφέρεις. Περίεργο πράγμα (…) Σήμερα, τέσσερις ημέρες μετά, αισθάνομαι ένα βάρος στην καρδιά. Να είναι η προοπτική ενός νέου και μακρού χωρισμού; Να είναι η αόριστη εντύπωση ότι η κούρασή σου είναι στην πραγματικότητα ανία; Κι όμως έχω μέσα μου τα λόγια σου, που μου τα επανέλαβες δέκα φορές στο πλοίο μεταξύ Πορ-Ναβαλό και Σεν-Ζαν, “Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ”, κι εγώ είμαι σίγουρος για σένα. Οπότε;»
22 Ιουλίου 1965
Αγαπητή Αν,
«Φθάνοντας στο Λ’ Εγκλ, αυτή τη μικρή πόλη στο Ορν όπου χθες το βράδυ πραγματοποιήθηκε αυτή η συνάντηση για την οποία σας είχα μιλήσει, έμαθα για τη δολοφονία του Κένεντι. Οπως πολλούς άνδρες και γυναίκες σε ολόκληρο τον κόσμο, αυτή η είδηση με στενοχώρησε. Δεν είναι ο θάνατος που με κάνει να σαστίζω, να οργίζομαι: τον θάνατο τον συναντάμε σε όλα τα σταυροδρόμια. Είναι το μίσος. Είναι η ανοησία. Και αισθάνομαι ένα είδος αγωνίας όταν βλέπω να θριαμβεύουν για ακόμη μία φορά.
Επέστρεψα αργά στο Παρίσι, ήταν σχεδόν τέσσερις το πρωί, από έναν δρόμο που είχε γίνει δύσβατος από τη νεροποντή και μια πυκνή ομίχλη.
Για να πω την αλήθεια, ο ουρανός δεν ήταν καλύτερος από την εκδρομή μας στο Μποβέ.
Φως μου, η ζεστασιά και η χαρά δεν έρχονται από κανέναν άλλο ήλιο πέρα από αυτόν που έχουμε μέσα μας. Και μου αρέσει να είμαι μαζί σας. Δεν έχω και πολλή όρεξη για πολλές δοσοληψίες με τον κόσμο, αυτόν τον πάντα άγνωστο κόσμο που πρέπει να πείσεις με ομιλίες και ιδέες, μου φαίνεται ένα παράλογο καθήκον όταν ξέρουμε ότι μόνο η αγάπη, οι πράξεις και το παράδειγμα έχουν κατακτητική δύναμη».
23 Νοεμβρίου 1963
