Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Against Democracy», ο αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος Τζέισον Μπρέναν χωρίζει τους πολίτες σε τρεις κατηγορίες: τα χόμπιτ, τους χούλιγκαν και τους Ηφαιστους. Οι πρώτοι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική και έχουν χαμηλό επίπεδο πολιτικής γνώσης. Οι δεύτεροι αξιολογούν με μεγάλη προκατάληψη τις πληροφορίες και απορρίπτουν χωρίς σκέψη τα επιχειρήματα του αντιπάλου. Οι τρίτοι συνδυάζουν την ευρεία γνώση με το ανοιχτό μυαλό και δεν παρασύρονται από το συναίσθημα.

Οι περισσότεροι ψηφοφόροι είναι δυστυχώς ένας συνδυασμός της πρώτης και της δεύτερης κατηγορίας. Παρ’ όλα αυτά, αποφασίζουν μέσω της ψήφου τους για ζητήματα ζωής και θανάτου. Ο Μπρέναν κάνει λοιπόν μια ριζοσπαστική πρόταση. Οπως απορρίπτουμε τους αμαθείς γιατρούς ή υδραυλικούς, πρέπει να απορρίψουμε και τους αμαθείς ψηφοφόρους. Δικαίωμα να ψηφίζουν πρέπει δηλαδή να έχουν μόνο όσοι περνούν ένα στοιχειώδες τεστ πολιτικών γνώσεων. Οι πιο καλοί θα μπορούσαν να έχουν περισσότερες της μιας ψήφου. Και για τις ομάδες που υποαντιπροσωπεύονται (για λόγους φυλετικούς, ταξικούς ή άλλους), θα μπορούσε να προβλεφθεί ένα είδος επιδότησης της ψήφου.

Το σύστημα αυτό ονομάζεται «επιστοκρατία» (προφανώς από τη λέξη επιστητό). Και έχει ασφαλώς πολλά προβλήματα. Ας παραμείνουμε όμως στην πρακτική του διάσταση. Τι θα συνέβαινε αν εφαρμοζόταν σήμερα σε διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις; Στις Ηνωμένες Πολιτείες θα εκλεγόταν με περίπατο η Χίλαρι Κλίντον. Στη Γαλλία, πιθανότατα ο Εμανουέλ Μακρόν. Και στην Ελλάδα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης φυσικά. Μερικά πράγματα δεν θα άλλαζαν. Οι οικονομικές ανισότητες θα εξακολουθούσαν να αποτελούν ένα εκρηκτικό πρόβλημα. Και στη μικρή μας χώρα, τα ράσα θα συνέχιζαν να κάνουν κουμάντο. Ή μήπως όχι;

Οταν ο Κώστας Σημίτης επέμεινε και πέτυχε να αφαιρεθεί το θρήσκευμα από τις ταυτότητες, αγνόησε αυτό που υποκινεί σήμερα τον Πρωθυπουργό και τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης: το πολιτικό κόστος. Μα ακριβώς αυτό το κόστος θα ελαχιστοποιηθεί αν οι πολίτες αποκτήσουν το κατάλληλο επίπεδο πολιτικής γνώσης και σταματήσουν να επηρεάζονται από τα κηρύγματα των παπάδων. Κάτι που φυσικά δεν μπορεί να γίνει με τη σημερινή ιδεοληπτική κυβέρνηση.

Γιατί τα χόμπιτ και οι χούλιγκαν είναι παντού.