Αυτός είναι ο «γρύπας πολεμιστής» της Πύλου!

Μαύρα μαλλιά σχεδόν μέχρι τους ώμους, καστανά μάτια, πλούσια φρύδια και ιδιαιτέρως έντονα ζυγωματικά είχε ο περίφημος «γρύπας -πολεμιστής», ο εντυπωσιακά πλούσια κτερισμένος νεκρός, τον οποίο έφερε στο φως πέρυσι η αρχαιολογική σκαπάνη των αρχαιολόγων Τζακ Ντέιβις και Σάρον Στόκερ από το Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι (σε συνεργασία με την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών και με άδεια του υπουργείου Πολιτισμού), μια ανάσα από το μυκηναϊκό ανάκτορο του Νέστορα στον Ανω Εγκλιανό Πύλου.

Ή τουλάχιστον έτσι τον «είδαν» οι Λιν Σέπατζ και Τομπίας Χάλτον από το Πανεπιστήμιο του Ουιτγουότερσραντ στο Γιοχάνεσμπουργκ, που ανέλαβαν να ανασυστήσουν το πρόσωπό του βασιζόμενοι στα οστά του κρανίου και του προσώπου του, παρά το γεγονός ότι είχαν συνθλιβεί από κάποιο βαρύ μεταλλικό αγγείο, αλλά και στις μινωικές και μυκηναϊκές τοιχογραφίες της εποχής που χρονολογείται ότι έζησε και πέθανε, στα μέσα δηλαδή του 15ου αι. π.Χ., και το οποίο παρουσιάστηκε χθες το βράδυ σε διάλεξη που έδωσε το ζεύγος των ανασκαφέων στο αμφιθεάτρο της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών. Αποκατάσταση που ωστόσο προκάλεσε συζητήσεις αμέσως μετά το πέρας της διάλεξης, καθώς αρκετοί ήταν εκείνοι που θεώρησαν ότι απέχει πολύ από τις μορφές των τοιχογραφιών και δεν τη θεώρησαν επιτυχημένη.

Ο άνδρας ήταν μεταξύ 30 και 35 ετών, είχε ύψος 1,70 μ. και ώς τώρα δεν έχει εντοπιστεί η αιτία θανάτου του. Το σώμα του είχε τοποθετηθεί σε ξύλινο φέρετρο και εν συνεχεία σε κτιστό λακκοειδή τάφο διαστάσεων 2,44Χ1,22 μ. και βάθους 1,52 μ. Μέχρι σήμερα δεν έχουν εντοπιστεί ίχνη που να μαρτυρούν βίαιο θανάτο –δηλαδή τον τραυματισμό του σε μάχη.

Παρά το γεγονός πάντως ότι οι επιστήμονες δεν είναι απολύτως βέβαιοι ούτε για την ακριβή όψη του «γρύπα – πολεμιστή» –τον αποκαλούν έτσι λόγω του γρύπα, του μυθολογικού ζώου με σώμα λιονταριού, κεφάλι και φτερά αετού που απεικονίζεται σε ένα ελεφαντοστέινο πλακίδιο που βρέθηκε στα πόδια του –ούτε για τις συνθήκες που οδήγησαν στο να χάσει τη μάχη με τη ζωή, είναι σίγουροι πως επρόκειτο για ιδιαιτέρως εξέχουσα προσωπικότητα, ώστε να τύχει τέτοιας πολυτελούς και πλούσιας σε κτερίσματα ταφής, τόσο ώστε ο τάφος του να θεωρείται ένας από τους πλουσιότερους προϊστορικούς τάφους που έχουν βρεθεί τα τελευταία 65 χρόνια στην ηπειρωτική Ελλάδα.

Κι αν το πρόσωπο του «γρύπα – πολεμιστή» ήταν εκείνο που χωρίς αμφιβολία έκλεψε την παράσταση, οι εκπλήξεις δεν σταμάτησαν στο μελαψό του δέρμα και τα μακριά μαλλιά του, τα οποία δικαιολογούνται και από τον εντοπισμό ελεφαντοστέινης χτένας.

ΤΑ ΔΑΧΤΥΛΙΔΙΑ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσίαση των παραστάσεων στα τέσσερα χρυσά σφραγιστικά δαχτυλίδια που συνόδευαν τον νεκρό, έργα τέχνης που παρήχθησαν σε εργαστήρια της μινωικής Κρήτης. Κι αυτό όχι μόνο διότι επιβεβαιώνουν τη στενή σύνδεση που υπήρχε ανάμεσα στον μινωικό και τον μυκηναϊκό κόσμο και ιδιαιτέρως στα σύμβολα που χρησιμοποιούσαν οι υψηλές κοινωνικές τάξεις, ούτε μόνο επειδή η τεχνοτροπία είναι πανομοιότυπη με εκείνη του περίφημου «δαχτυλιδιού του Μίνωα», γεγονός που επιβεβαιώνει πλέον την αυθεντικότητά του, η οποία είχε στο παρελθόν αμφισβητηθεί. Αλλά και επειδή αντικείμενα που απεικονίζονται στις σφραγιστικές παραστάσεις των δαχτυλιδιών, ακριβώς ίδια βρέθηκαν ανάμεσα στα κτερίσματα του τάφου. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός καθρέφτη με την ελεφαντοστέινη λαβή που εντοπίστηκε στα πόδια του νεκρού και ανάλογος απεικονίζεται να κρατά μια γυναίκα σε ένα από τα δαχτυλίδια.