«Οταν πέσαμε πάνω σε ένα χάλκινο αντικείμενο, καταλάβαμε ότι κάτι συμβαίνει. Και η έκπληξή μας ήταν τεράστια, αφού γνωρίζαμε και το μεγάλο πρόβλημα αρχαιοκαπηλίας που υπάρχει», έλεγε τον περασμένο Οκτώβριο στη γράφουσα η αμερικανίδα αρχαιολόγος Σάρον Στόκερ για τη μεγάλη ανασκαφή στην Πύλο: έναν κτιστό λακκοειδή τάφο, γεμάτο πολύτιμους θησαυρούς που κίνησε το ενδιαφέρον και του διεθνούς Τύπου –ένα εύρημα που ρίχνει φως στον λαβύρινθο των ταφικών εθίμων και όχι μόνο του προϊστορικού κόσμου. «Αρχίσαμε να αναζητούμε την πόλη που θεωρούσαμε ότι πλαισίωνε το ανάκτορο της Πύλου. Είχαμε στον νου μας σπίτια, εργαστήρια, υποδομές υποστηρικτικές προς το παλάτι. Καταλαβαίνετε την έκπληξή μας, όταν σε απόσταση περίπου 150 μ. από το ανάκτορο του Νέστορα βρήκαμε τη συγκεκριμένη ταφή» υποστήριζε η Στόκερ, που μαζί με τον σύζυγό της καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι και μέλος του Συμβουλίου Ιδρύματος του ΕΚΠΑ Τζακ Ντέιβις, αλλά και πολυμελή διεθνή επιστημονική ομάδα, έφεραν στο φως τον τάφο του «γρύπα –πολεμιστή», όπως τον βάφτισαν ατύπως, λόγω του γρύπα, της μυθολογικής μορφής με σώμα λιονταριού, κεφάλι και φτερά αετού που απεικονίζεται σε ένα ελεφαντοστέινο πλακίδιο που βρέθηκε στα πόδια του νεκρού.
Ο ΘΗΣΑΥΡΟΣ. Κανείς δεν γνώριζε ότι το χάλκινο αντικείμενο που βρέθηκε πρώτο θα προμήνυε έναν θησαυρό: χάλκινα όπλα και αγγεία, ξίφος με ελεφαντοστέινη λαβή καλυμμένη με χρυσό και διακοσμημένο με μια σπάνια τεχνική που θυμίζει κέντημα κι ένα εγχειρίδιο στο αριστερό στήθος του νεκρού, πάνω από 50 σφραγιδόλιθοι, τέσσερα χρυσά σφραγιστικά δαχτυλίδια με σαφείς μινωικές αναφορές, χρυσά κι ασημένια κύπελλα, μια χρυσή αλυσίδα και αναρίθμητες χρυσές ψήφοι, κατάλοιπα από τη χάλκινη πανοπλία και το οδοντόφρακτο κράνος από χαυλιόδοντες αγριόχοιρου –είναι μερικά μόνο από τα 1.400 κτερίσματα στην τελευταία κατοικία του άνδρα που χρονολογείται περί το 1500 π.Χ. «Χρειάστηκε πολλή κι επίπονη δουλειά για να σταθεροποιηθεί η μάζα των υλικών, τα οποία είναι εύθραυστα και είχαν υποστεί έντονες φθορές, αλλά θα χρειαστεί ακόμη περισσότερη καθώς έως τώρα ό,τι κάναμε ήταν σε επίπεδο σωστικό», δήλωνε στα «ΝΕΑ» ο συντηρητής της ανασκαφικής ομάδας Αλέξανδρος Ζώκος.
Τι σημαίνει, τελικά, αυτός ο θησαυρός; «Είναι ενδείξεις της ένδοξης γενιάς της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου, δηλαδή 150 χρόνια πριν από τη δημιουργία των ανακτόρων, μιας εποχής κατά την οποία σχηματίζονταν τα σύμβολα κύρους του υλικού μυκηναϊκού πολιτισμού. Παράλληλα αποδεικνύουν την άμεση επαφή με την Κρήτη, καθώς αντίστοιχα ευρήματα δείχνουν ότι η ελίτ της μινωικής Κρήτης και της μυκηναϊκής Πελοποννήσου ήταν σε ανοικτό, σχεδόν καθημερινό, διάλογο», εξηγούσε με τη σειρά του, ενθουσιασμένος από το εύρημα, ο προϊστορικός αρχαιολόγος του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Κώστας Πασχαλίδης.
