Από το Παπαστράτειο του Αγρινίου, το βράδυ της Πέμπτης, φαίνεται να ξεκίνησε μια οκτωβριανή επανάσταση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η πρώτη ανοικτή συγκέντρωση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης αποτελεί την αφετηρία μιας μακράς γαλάζιας κινητοποίησης που αποσκοπεί να συμπιέσει την κυβέρνηση Τσίπρα και να την οδηγήσει στις κάλπες. Οι περιοδείες και οι ανοικτές συγκεντρώσεις κρίνεται ότι αποτελούν το κατάλληλο εργαλείο για να παγιωθεί μια προεκλογική ατμόσφαιρα, η οποία θα διατηρήσει παράλληλα σε εγρήγορση και τον γαλάζιο μηχανισμό.
Οι ανοικτές συγκεντρώσεις θα συμπληρώνουν το νέο πρόγραμμα εξορμήσεων του αρχηγού, που καταρτίζεται στο Μοσχάτο με χρονοδιάγραμμα, σε αυτή τη φάση, έως τη χριστουγεννιάτικη ανάπαυλα –συνεπώς, τουλάχιστον για τους επόμενους τρεις μήνες ο Μητσοτάκης θα επενδύει και στη μάχη της πλατείας. Στον τρίτο όροφο της Πειραιώς προεξοφλούν ότι σταδιακά οι συγκεντρώσεις θα γίνονται όλο και μεγαλύτερες, επισφραγίζοντας και μια εικόνα υπεροχής που θα κατευθύνει στη ΝΔ κόσμο από όλα τα σημεία του πολιτικού χάρτη. Σε ένα τέτοιο σκηνικό, το αίτημα για πρόωρες εκλογές θα δείχνει αυτονόητο και δεν θα απαιτούνται περαιτέρω εξηγήσεις όταν ο Μητσοτάκης θα προκαλεί ανοιχτά τον Τσίπρα, δείχνοντας την πόρτα της εξόδου.
Το αίτημα για εκλογές
Η προσέγγιση των νέων επιτελαρχών του κόμματος φανερώνει σε ένα βαθμό ότι στην Πειραιώς αυτή την ώρα δεν υπάρχει βιασύνη ούτε καταστρώνεται ένας σχεδιασμός στη βάση ραγδαίων πολιτικών εξελίξεων. Το κόμμα γυροφέρνει στο θέμα των εκλογών, αλλά οι κάλπες δεν αποτελούν αποκλειστικό αίτημα και δεν ζητούνται επιτακτικά. Ακόμη και μπροστά στο κομματικό ακροατήριο του Αγρινίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε να ζητήσει με κατηγορηματικό τρόπο εκλογές, περισσότερο εξήγησε γιατί θα έπρεπε να γίνουν.
Στην πραγματικότητα, το επιτακτικό «φύγετε» έχει να ακουστεί από την κινητοποίηση του περασμένου Ιουνίου στο Σύνταγμα, που είχε επιδιώξει να πατρονάρει η ΝΔ –έκτοτε το ρήμα έχει βγει από το προεδρικό λεξιλόγιο.
Πρόκειται για τακτική που σχεδόν αναπόφευκτα προκαλεί και εσωκομματικές συζητήσεις, οι οποίες φούντωσαν μετά τη μονομαχία Τσίπρα – Μητσοτάκη στην Ολομέλεια της Βουλής για την ατζέντα της Παιδείας. Ο αρχηγός της ΝΔ προτίμησε να κινηθεί, με αξιοπρόσεκτη ευλάβεια, εντός θέματος και να αποφύγει μια πολυμέτωπη σύγκρουση με τον Πρωθυπουργό. Η κίνηση ανάγκασε τον Τσίπρα να μιλάει σχεδόν μόνος επί 20 λεπτά για τις τηλεοπτικές άδειες, αλλά για την εικόνα αυτή γκρίνια καταγράφηκε μόνον στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης επέλεξε να επικεντρώσει τη δική του παρέμβαση στο πρόγραμμα του κόμματος για την Παιδεία, ενώ ανάλογη τακτική αναμένεται να ακολουθήσει και τη Δευτέρα στην προ ημερησίας διάταξης συζήτηση των αρχηγών για τη διαπλοκή. Κατά πληροφορίες, λόγω θέματος οι τόνοι μπορεί να οξυνθούν, ο Μητσοτάκης θα είναι καταγγελτικός απέναντι στην κυβέρνηση, με κατηγορίες ότι ο Τσίπρας «ταυτίστηκε και επεξέτεινε τη διαπλοκή», αλλά το κύριο βάρος της ομιλίας του θα πέσει στην προβολή ενός νέου γαλάζιου σχεδίου για την αντιμετώπιση των διαπλεκόμενων συμφερόντων. Ενας εν δυνάμει πρωθυπουργός θα πρέπει πρωτίστως να εμφανίζεται με σχέδιο και προγραμματική ατζέντα, ενώ το θέμα επιτρέπει και ένα άνοιγμα στους καραμανλικούς με θετικές αναφορές στην υπόθεση του βασικού μετόχου και το σχέδιο «Μπαϊρακτάρης».
Οι εκλογές θα βρουν μια θέση και στη μονομαχία της Δευτέρας –ως αναγκαιότητα, όχι ως επιτακτικό αίτημα. Από το γαλάζιο επιτελείο, μάλιστα, αποκλείονται κατηγορηματικά κινήσεις που θα οδηγούσαν τον πόλεμο με την κυβέρνηση σε ακραίες καταστάσεις, δυναμιτίζοντας περαιτέρω το πολιτικό κλίμα –όπως θα μπορούσε, για παράδειγμα, να συμβεί με την υποβολή πρότασης μομφής κατά του υπουργού Επικρατείας Νίκου Παππά, ή ακόμη περισσότερο κατά της κυβέρνησης. Το ενδεχόμενο έχει εξεταστεί διεξοδικά στην Πειραιώς, αλλά δεν κρίνεται σκόπιμο να χρησιμοποιήσει σε αυτή τη φάση η ΝΔ το μεγαλύτερο αντιπολιτευτικό όπλο της. Η βασική εξήγηση είναι πως μια τέτοια κίνηση θα συσπείρωνε παρά θα αποσυντόνιζε τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, ενώ θα διευκόλυνε και τον Πρωθυπουργό ενόψει του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι προφανές, ωστόσο, ότι μια πρόταση μομφής θα έθετε πλέον επί τάπητος το αίτημα για πτώση της κυβέρνησης Τσίπρα και άμεση προσφυγή στις κάλπες –με κάθε επισημότητα και χωρίς δρόμο επιστροφής.
Κομματικές πηγές αναγνωρίζουν ότι ο στρατηγικός σχεδιασμός της ΝΔ στήνει ένα προεκλογικό σκηνικό διαρκείας με συγκεντρώσεις και προσωπικές εξορμήσεις του Μητσοτάκη, χωρίς να φαίνεται ότι προσδοκά άμεσα ή επενδύει σε μια εκλογική αναμέτρηση, για λόγους που δεν υπαγορεύονται μόνον από τις εσωκομματικές ανάγκες και την πολιτική ατμόσφαιρα. Η τακτική πιθανότατα συνδέεται με μια διαφορετική ανάγνωση που κάνει για τις εξελίξεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά σίγουρα με το δικό του σχέδιο για μια μετεξέλιξη του κόμματος –που θέλει τον χρόνο της.
εκτός συνόρων
Εξίσου προφανές είναι ότι η γαλάζια τακτική δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το κλίμα που επικρατεί εκτός συνόρων για την κατάσταση στην Ελλάδα, όπως και από τις εκκρεμείς διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Το νέο οικονομικό σχέδιο Μητσοτάκη, άλλωστε, το οποίο βασίζεται στη μείωση φορολογικών συντελεστών και των στόχων για τα πλεονάσματα, προϋποθέτει μια συγχορδία με τους εταίρους, οι οποίοι πρέπει κατ’ αρχάς να πεισθούν για την αναγκαιότητα μιας νέας εκλογικής αναμέτρησης πριν από την ώρα της. Στη βάση αυτή, οι ίδιες πηγές δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα μηνύματα που στέλνει ο πρόεδρος της ΝΔ εκτός συνόρων και τα οποία αναδεικνύουν, εν πολλοίς, μια εκλογική φραγή στις διεθνείς κλήσεις της Πειραιώς: «Δεν ξέρω πότε θα γίνουν εκλογές, δεν μπορώ να εκβιάσω εκλογές, είμαι όμως αισιόδοξος για τις μεσομακροπρόθεσμες προοπτικές αυτής της χώρας… Η διεθνής κοινότητα δεν θα πρέπει να φοβάται τις εκλογές. Δεν πρόκειται να μπούμε σε φάση αβεβαιότητας…» ήταν η πρόσφατη αναφορά του στο αμερικανικό δίκτυο CNBC, η οποία επιβεβαίωνε ότι το αίτημα για πρόωρες κάλπες πρέπει να ζυμωθεί και με τους έξω. Με την ίδια παρέμβαση, ωστόσο, παρείχε διαβεβαιώσεις για την ετοιμότητα της ΝΔ να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας. Τα μηνύματα προς το διεθνές ακροατήριο θα συνεχιστούν παράλληλα με τα εκλογικά σινιάλα από το εγχώριο μπαλκόνι.
Ανάλογο σήμα αναμένεται να εκπέμψει ο Κυριάκος Μητσοτάκης και την προσεχή εβδομάδα, σε δημόσιες και ιδιωτικές συζητήσεις, μετακινούμενος μεταξύ Βοστώνης και Βαλτιμόρης. Το ταξίδι στις ΗΠΑ έχει ως αφορμή την ημερίδα της Σχολής Φλέτσερ και της έδρας «Κωνσταντίνος Καραμανλής», αλλά για το ελληνικό ζήτημα έχουν προγραμματισθεί ομιλίες του προέδρου της ΝΔ και στις διάσημες πανεπιστημιακές έδρες του Χάρβαρντ και του Τζον Χόπκινς. Ο σχεδιασμός είναι να δώσει έμφαση σε ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα και όχι να κάνει εξαγωγή εσωτερικών προβλημάτων, όπως διαβεβαιώνουν υψηλόβαθμες πηγές, αφού βασικός στόχος του είναι να επιστέψει από τις ΗΠΑ με credits «σοβαρότητας, υπευθυνότητας και αξιοπιστίας». Στην αφετηρία της δεύτερης αξιολόγησης, εξάλλου, τα ίδια στελέχη θεωρούν ότι θα έδειχνε οξύμωρο να κινηθεί εκτός συνόρων με προεκλογικές σημαίες.
Οι γαλάζιες ισορροπίες
Οι ανοικτές εκκρεμότητες με τους πιστωτές και το ασαφές χρονοδιάγραμμα του δανειακού προγράμματος και των συζητήσεων για το χρέος, επιτρέπουν διαφορετικές προσεγγίσεις για το εκλογικό σχέδιο της ΝΔ και στο εσωτερικό της ΝΔ. Δίπλα στην άποψη ότι το κόμμα δεν πρέπει να χαρίσει ούτε μέρα στον Τσίπρα, την οποία εκφράζει ο πυρήνας των σαμαρικών στελεχών και προβάλλει με κάθε ευκαιρία ο αντιπρόεδρος Αδωνις Γεωργιάδης, υπάρχει και η εκτίμηση ότι θα ήταν σκόπιμο η συγκυβέρνηση Τσίπρα – Καμμένου να βγάλει όσο περισσότερα μνημονιακά κάρβουνα γίνεται από τη φωτιά. Η επισήμανση, άλλωστε, του Κυριάκου Μητσοτάκη από τη ΔΕΘ ότι δεν σκοπεύει να καταγραφεί ως ακόμη ένας μνημονιακός πρωθυπουργός με σύντομη ημερομηνία λήξης, ερμηνεύεται από πολλούς στη ΝΔ ως ένδειξη ότι η γαλάζια ηγεσία δεν θα είχε πρόβλημα να καεί ολότελα ο Αλέξης Τσίπρας στις φλόγες του Μνημονίου.
Σε αντίθεση με τους σαμαρικούς, μια εκλογική αυτοσυγκράτηση ευνοούν στο στρατόπεδο των καραμανλικών, ενώ σχετική αξιολόγηση της κατάστασης από αυτή την οπτική θεωρείται βέβαιο ότι έχει γίνει στις πρόσφατες συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Κώστα Καραμανλή, επηρεάζοντας και τον σχεδιασμό της Πειραιώς. Ως σαφής διαφοροποίηση από μια προεκλογική ατζέντα, εξάλλου, καταγράφεται από πολλούς και η παρέμβαση του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, ο οποίος διαμήνυσε ότι «η παρατεταμένη πολιτική και οικονομική κρίση επιβάλλει την αλλαγή πολιτικής και την εθνική συνεννόηση σε κρίσιμα ζητήματα». Η αναστάτωση που προκλήθηκε δεν έχει κάμψει τον Μεϊμαράκη, ο οποίος –σύμφωνα με συνεργάτες του –θα επιμείνει σε μια πάγια θέση του που συμβαδίζει και με την ιστορική διαδρομή του κόμματος.
Ολα αυτά, βέβαια, δείχνουν ότι τα γαλάζια εκλογικά διλήμματα επηρεάζουν και τις εσωκομματικές ισορροπίες, αλλά μια αλλαγή στον σχεδιασμό και το χρονοδιάγραμμα της νέας ηγεσίας σε σχέση με τις κάλπες φαίνεται να συνδέεται περισσότερο με την απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να δημιουργήσει όχι μόνον μια νέα στελεχική ομάδα, αλλά και μια νέα κομματική βάση. Οι κινήσεις διεύρυνσης μέσα και από το μητρώο πολιτικών στελεχών, αλλά και η οκτωβριανή αντεπίθεση με τις συνεχείς περιοδείες και τις ανοικτές συγκεντρώσεις, μπορεί να κατατείνουν προς αυτόν τον στόχο περισσότερο από τις κάλπες.
