«Τα σώματά μας δεν αντέχουν το φαγητό»

Δεν αποκλείεται όλα να ξεκίνησαν από τη δίψα των Μέσων για ιστορίες ανθρώπινες και εικόνες συγκλονιστικές. Στη Μαντάγια της Συρίας, όμως, τίποτε από τα δύο δεν προέκυπτε εύκολα: το κάποτε καταπράσινο, ορεινό θέρετρο ευκατάστατων Σύρων και Λιβανέζων έγινε τον Ιούλιο του 2015 μια πόλη υπό την πολιορκία των κυβερνητικών δυνάμεων του Ασαντ.

Οι δημοσιογράφοι δεν μπορούσαν να μπουν και οι ντόπιοι αδυνατούσαν να φύγουν. Ετσι, η παραγωγός Ριμ Μόμταζ του αμερικανικού δικτύου ABC κινήθηκε διαφορετικά: ήρθε σε επαφή με μια μητέρα πέντε παιδιών και ξεκίνησε μαζί της μέσω γραπτών μηνυμάτων μια συζήτηση που εκτεινόταν από τις πρώτες πρωινές μέχρι τις βραδινές ώρες, καταγράφοντας την καθημερινότητά της. Δημοσιοποιήθηκε κατ’ αρχάς σε ημερολογιακή μορφή, στο site του ABC, με τίτλο «Ο αγώνας μιας οικογένειας για επιβίωση». Τα πολλά κλικ όμως σαν να απαιτούσαν μια πιο ελκυστική μορφή παρουσίασης. Είπαμε, οι κάμερες αποκλείονταν: ο κόσμος μπορούσε να δει τι συνέβαινε μόνο ζωγραφιστά.

Φταίει άραγε που η Marvel επιδεικνύει τα τελευταία χρόνια μια ευαισθησία στις μειονότητες μέσα από ήρωες όπως ο Black Panther ή η Καμάλα Καν; Ή που τόσο ο κολοσσός των κόμικς όσο και το δίκτυο ABC ανήκουν στην Disney; Οπως και να έχει, εκείνη η καθημερινότητα της μητέρας από τη Μαντάγια μεταφέρθηκε τελικά σε ένα ηλεκτρονικό, δωρεάν προσβάσιμο κόμικ, στο οποίο, εκτός από την ίδια τη Ριμ Μόμταζ, συνέβαλαν σεναριακά η Ζάνα Ονίλ και εικονογραφικά ο Μίροσλαβ Μρία με τα χρώματά του και ο σχεδιαστής του Deadpool ή των X-Men Ντάλιμπορ Τάλαζιτς. Ο τελευταίος ειδικά, κροάτης στην καταγωγή και μεγαλωμένος στην πρώην Γιουγκοσλαβία, επιλέχθηκε για τη δουλειά γιατί, σύμφωνα με τον Αξελ Αλόνσο της Marvel, «θα έβγαζε στις σελίδες μια αυθεντικότητα, καθότι επιζών πολέμου κι ο ίδιος». Το πέτυχε; Τα πάνελ του είναι μουντά, σαν ταλαιπωρημένα από τον πόλεμο. Οι γραμμές του ευαίσθητες αλλά σταθερές.

Εξίσου σημαντικός ωστόσο είναι εδώ ο λόγος μιας πρωταγωνίστριας, που έχει πολύ περισσότερα προβλήματα από τα τυπικά της μητρότητας. «Η μαμά από τη Μαντάγια», όπως είναι ο τίτλος του κόμικ, αντιμετωπίζει προβλήματα όπως αυτό: «Τα σώματά μας δεν είναι πια συνηθισμένα στην τροφή, τα παιδιά μου πεινάνε αλλά αρρωσταίνουν, έχουν οξείς στομαχικούς πόνους από το φαγητό, γιατί δεν μπορούν να το χωνέψουν και να το απορροφήσουν έπειτα από τόσο μεγάλο διάστημα πείνας» αναφέρει ήδη από την αρχή. Ή αυτό: «Τα κορίτσια πήγαν για μάθημα και μια οβίδα έπεσε στο σχολείο τους. Γύρισαν σπίτι σε υστερία, είδαν τους φίλους τους να γίνονται κομμάτια, ο δάσκαλός τους τραυματίστηκε σοβαρά και ένας συμμαθητής τους ίσως έχασε το πόδι του». Ή αυτό: «Ο γείτονας βγήκε έξω με δύο πόδια και γύρισε με ένα. Πάτησε σε μια νάρκη που εξερράγη. Συμβαίνει σε πολλούς εδώ».

Η ιστορία δεν έχει τίποτα έστω λίγο όμοιο με «χάπι εντ». Μόνο έπιπλα που σπάνε για καυσόξυλα, νερό τόσο παγωμένο που το πλύσιμο των ρούχων είναι μαρτύριο, λιποθυμίες ή πενιχρές και καθυστερημένες ανθρωπιστικές βοήθειες. Η φωνή της «Μαμάς από τη Μαντάγια», ωστόσο, ίσως να ακουστεί μακριά και καθαρά. «Οταν της πρωτοείπα τι σκεφτόμαστε να κάνουμε, δεν μπορούσε να πιστέψει ότι οι άνθρωποι πίσω από τον Spider-Man ήξεραν ποια είναι και ενδιαφέρονταν για την ιστορία της» έλεγε η Μόμταζ για την ηρωίδα της.