In-Edit. Μουσική που βλέπεται

Ποια είναι τα καλύτερα μουσικά ντοκιμαντέρ; Είναι μια συζήτηση που θα μπορούσε να κρατήσει για ώρες, περιστρεφόμενη αενάως γύρω από τίτλους όπως «Γούντστοκ», «The Decline of Western Civilization», «Buena Vista Social Club» ή «The Kids Are Alright». Ανεξαρτήτως ετυμηγορίας πάντως, οι ταινίες τεκμηρίωσης με θέμα την ιστορία κάποιας μπάντας ή ενός ποπ σταρ διανύουν εσχάτως κάτι σαν χρυσή περίοδο, με τα πρώτα της σημάδια να προηγούνται των Οσκαρ του «Ψάχνοντας τον Sugar Man» (του Μαλίκ Μπεντζελούλ) και του «Λίγα μέτρα από τη δημοσιότητα» (του Μόργκαν Νέβιλ). Ισως εξαιτίας τους κιόλας να δημιουργήθηκε το In-Edit, το μεγαλύτερο καθώς λέγεται φεστιβάλ μουσικών ντοκιμαντέρ στον κόσμο, που διοργανώθηκε για πρώτη φορά στη Βαρκελώνη το 2003. Εκτοτε έχει παρουσιάσει σε δεκάδες πόλεις του κόσμου τις ωραιότερες μουσικές ιστορίες. Στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Θεσσαλονίκη πρωτοήρθε το 2014. Κατηφόρισε στην Αθήνα όπου γνώρισε ανάλογη επιτυχία. Φέτος διοργανώνεται στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση με ένα πρόγραμμα ισάξιο της φήμης του.

Το «Oasis: Supersonic», ας πούμε, του Ματ Γουάιτκρος (2016) καταγράφει την ιλιγγιώδη πορεία του συγκροτήματος από τις εργατικές κατοικίες του Μάντσεστερ στη συναυλία τους στο Knebworth ενώπιον 125.000 θεατών. Το «Mistaken for Strangers» του Τομ Μπέρνινγκερ (2013) είναι μια γλυκόπικρη ματιά του σκηνοθέτη πάνω στην μπάντα του αδερφού του Ματ Μπέρνινγκερ, τους περίφημους National, ενώ το «The Amazing Nina Simone» του Τζεφ Λίμπερμαν (2015) περηφανεύεται για περισσότερες από πενήντα συνεντεύξεις με θέμα την οξύθυμη, απόμακρη, πρωτοπόρο και πεισματάρα μουσικό. Το «Fonko» των Γκέραν Ολσον, Λάμιν Τζαντάμα και Λαρς Λόβεν (2014) είναι ένα ταξίδι κατά μήκος της Αφρικής που αποκαλύπτει τη σύγχρονη μουσική της, τη στιγμή που το «Danny Says» του Μπρένταν Τόλερ (2015) παρακολουθεί τα έργα και τις ημέρες του Ντάνι Φιλντς, του μάνατζερ που συνεργάστηκε με ονόματα όπως οι Stooges, MC5 και Ramones. Το «Don’t Look Back» του Ντ.Α. Πένεμπεϊκερ (1967) μπορεί και να ανήκει σε εκείνη τη συζήτηση περί καλύτερου ντοκιμαντέρ που λέγαμε: ο «νομπελούχος» πλέον Μπομπ Ντίλαν εμφανίζεται σε μια περιοδεία του στην Αγγλία το 1965, πιο εύθυμος από ποτέ.

Ο Λέοναρντ Κοέν, από την άλλη, στο «Bird on a Wire» του Τόνι Πάλμερ (1974) καταγράφεται σε μια κάπως ατυχή περιοδεία του το 1972, όταν αντιμετώπισε από δημοσιογράφους μέχρι θερμόαιμες θαυμάστριες. Η Τζάνις Τζόπλιν στο «Little Girl Blue» της Εϊμι Μπεργκ (2015) σκιαγραφείται μέσα από συνεντεύξεις ή επιστολές (που διαβάζει η Cat Power) ως το ασυμβίβαστο κορίτσι από το Τέξας με τη βραχνή φωνή και τα λυτρωτικά όνειρα. Οι Blur στο «New World Towers» του Σαμ Ρεντς (2015) συλλαμβάνονται ενώ γράφουν το «Magic Whip» σε πέντε μέρες ξέχειλες από ενέργεια, ενώ η δραματική ιστορία του Μαρκ Λίνκους, της κεντρικής και βασανισμένης φιγούρας των Sparklehorse, παρακολουθείται από το σκηνοθετικό βλέμμα των Αλεξ Κρόουτον και Μπόμπι Ντας, στο «The sad and beautiful world of Sparklehorse» (2016). Το «Music of Strangers: Yo-Yo Ma and the Silk Road Ensemble», επίσης του Μόργκαν Νέβιλ (2015), είναι ένα οδοιπορικό πλάι στο μουσικό σύνολο που ίδρυσε ο τσελίστας Yo-Yo Ma, τη στιγμή που το «The Possibilities are Endless» των Τζέιμς Χολ και Εντουαρντ Λόβλεϊς (2014) περιπλανιέται μέσα στο πληγωμένο μυαλό του Εντουιν Κόλινς. Τιτλοφορείται από τη μία εκ των τεσσάρων φράσεων που πρόφερε ο μουσικός μετά το εγκεφαλικό του 2005 που άλλαξε τη ζωή του. Οι υπόλοιπες τρεις; Η συνέχεια, όπως λέμε, επί της οθόνης.