Μια ανθρώπινη αλυσίδα σχηματίζεται κάθε Τετάρτη στα ειρηνοδικεία της χώρας όπου έχουν προγραμματιστεί πλειστηριασμοί κατοικιών. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο οι κρίκοι της αλυσίδας όλο και αυξάνονται από ανθρώπους που παρεμβαίνουν για να μπλοκάρουν τη διαδικασία και να εμποδίσουν να βγουν στο σφυρί σπίτια, κυρίως πρώτες κατοικίες, συμπολιτών τους.

Ενα κύμα οργής και αγωνίας που διογκώνεται όσο περνά ο καιρός και εξελίσσεται παίρνοντας τη μορφή συλλογικοτήτων με δυναμικές παρεμβάσεις. Το κίνημα ενάντια στους πλειστηριασμούς «λαϊκών κατοικιών», όπως διευκρινίζουν μέλη και οργανωτές, διατρέχει πλέον όλη τη χώρα και έχουν γίνει δυναμικές παρεμβάσεις με συγκρούσεις σε πολλά ειρηνοδικεία της χώρας.

Οι πλειστηριασμοί ειδικά πρώτης κατοικίας, όπως καταγγέλλουν μέλη συλλογικοτήτων, αποτελούν τη χαριστική βολή για τα υπερχεωμένα, υπερφορολογημένα νοικοκυριά που σε συνδυασμό με την κρίση και το πλήθος των ανέργων συγκροτούν ένα εκρηκτικό μείγμα.

Σύμφωνα με όσα δηλώνουν μέλη συλλογικοτήτων, από τους πλειστηριασμούς πλήττονται κυρίως η μεσαία τάξη καθώς και τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα, τα οποία ήδη έχουν αποδυναμωθεί και εξαθλιωθεί στα έξι χρόνια της κρίσης.

Βίαια σκηνικά που διαδραμματίσθηκαν στην Ισπανία, την Πορτογαλία και παλαιότερα στις ΗΠΑ είναι πλέον θέμα χρόνου να έρθουν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση και στην Ελλάδα.

Ο κοινωνικός στιγματισμός

«Μέσα από τέτοιες βίαιες διαδικασίες υφαρπαγής λαϊκής περιουσίας, σε αυτές τις χώρες δημιουργήθηκαν ολόκληρα κύματα νεοαστέγων» επισημαίνουν τα δύο αδέλφια Ηλίας και Λεωνίδας Παπαδόπουλος, μέλη του κινήματος Δεν Πληρώνω – Ενιαίο Μέτωπο.

Εδώ και τρία χρόνια, από τότε που ξεκίνησε σιγά σιγά το πρόβλημα των πλειστηριασμών, μετέχουν σε παρεμβάσεις μαζί με άλλα μέλη της συλλογικότητας προκειμένου, όπως λένε, να «σώσουμε τη λαϊκή περιουσία».

Διευκρινίζουν ότι παρεμβαίνουν μόνο όταν βγαίνουν στο σφυρί κατοικίες φτωχών ανθρώπων «γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά από πριν τι είδους ακίνητο πλειστηριάζεται, ποιος είναι αυτός που το βγάζει στον πλειστηριασμό και για τι χρέος».

Για όσα έχουν ακουστεί εναντίον τους, ότι προστατεύουν σπίτια πλουσίων, τα χαρακτηρίζουν «προπαγάνδα» με στόχο να τους πλήξει ηθικά και πολιτικά.

Κατά μέσον όρο, όπως τονίζουν, γίνονται μόνο στην Αττική περίπου 70 πλειστηριασμοί σπιτιών. «Οι ιδιοκτήτες τους είναι στην πλειονότητά τους φτωχοί άνθρωποι». Ηταν φτωχοί και με την κρίση έγιναν ακόμα φτωχότεροι. Αλλοι είναι άνθρωποι της μικρομεσαίας τάξης, των μεσαίων στρωμάτων που μέσα στην κρίση έχασαν τη γη κάτω από τα πόδια τους. Εχασαν το μεγαλύτερο κομμάτι των εισοδημάτων τους, έμειναν άνεργοι, έκλεισαν τα καταστήματά τους».

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, η κατάσταση αναμένεται να οξυνθεί καθώς μέσα στο 2017 ο αριθμός των πλειστηριασμών ακινήτων αναμένεται να αγγίξει τις 50.000. «Αντιλαμβάνεστε για τι κοινωνική λαίλαπα μιλάμε, καθώς αρκετά από τα σπίτια είναι πρώτη κατοικία. Η διαδικασία της έξωσης, ειδικά όταν πρόκειται για πρώτη κατοικία, είναι μια πολύ βίαιη διαδικασία. Οπως και στην Ισπανία, έτσι και στην Ελλάδα αποτελεί σημείο αιχμής της κρίσης. Το χάσμα βαθαίνει και παίρνει τη μορφή μιας νέας αναδιανομής περιουσιακών στοιχείων με πολύ βίαιο τρόπο».

Τα δύο αδέλφια όπως και άλλα μέλη συλλογικοτήτων έχουν έρθει σε επαφή με πολλούς ανθρώπους που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους. Το πρόβλημα αυτό για πολλούς αποτελεί ένα κοινωνικό ταμπού, κυριαρχεί η φοβία του κοινωνικού στιγματισμού που φρενάρει αντιδράσεις.

«Στην αρχή πολλοί αισθάνονταν ενοχές. Σιγά σιγά όμως και αυτό το ταμπού αρχίζει να σπάει καθώς όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι το πρόβλημα δεν είναι ατομικό, αλλά συλλογικό και όχι μόνο αντιδρούν σε αυτό που τους συμβαίνει, αλλά μετέχουν και σε κινήματα αποτροπής πλειστηριασμών».

«Μνήμες και κόποι μιας ζωής»

«Μένω ακόμα στο σπίτι μου και είμαι αποφασισμένη να παραμείνω ό,τι και αν συμβεί. Γι’ αυτούς αυτό που κάνω είναι παράνομο, αλλά για μένα είναι νόμιμο. Δεν δίνω το σπίτι μου. Είναι το πατρικό μου, ο πατέρας μου άρχισε να το χτίζει δωμάτιο δωμάτιο από το 1960. Είναι οι μνήμες και οι κόποι μιας ζωής».

Μια εγγύηση το 2002 στο επιχειρηματικό δάνειο του αδελφού της έφερε τη Μαρία Ορφανού στη δίνη μιας πολύχρονης δικαστικής διαμάχης με την τράπεζα, η οποία εκκρεμεί ακόμα.

«Μπήκα εγγυήτρια στο δάνειο του αδελφού μου για μια επιχείρηση που ετοίμαζε στην Κω με ενοικιάσεις ποδηλάτων και μηχανών την καλοκαιρινή σεζόν. Θεώρησα υποχρέωσή μου να τον βοηθήσω να κάνει μια καινούργια αρχή στη ζωή του. Οι τράπεζες τότε έδιναν απλόχερα τα δάνεια. Μπήκα εγγυήτρια και μου είχαν υποσχεθεί ότι σε τρία χρόνια θα με έβγαζαν. Αυτό όμως δυστυχώς δεν έγινε».

Τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα είχαν σχεδιάσει η Μαρία Ορφανού και ο αδελφός της: «Από τα 60.000 ευρώ που ήταν το δάνειο αποπληρώθηκαν τα 30.000 ευρώ και από το 2005 τραβιέμαι στα δικαστήρια. Εχω μπει στα υπερχεωμένα νοικοκυριά».

Η Μαρία Ορφανού, όπως λέει, είναι άνεργη και άπορη. Παλαιότερα είχε μια μικρή επιχείρηση και ασχολούνταν με το ντεκόρ.

«Το πατρικό μου σπίτι στο Περιστέρι είναι το μοναδικό περιουσιακό στοιχείο που μου απόμεινε. Με την τράπεζα είχα έρθει σε συμφωνία να δίνω 20 ευρώ τον μήνα. Σε μια εβδομάδα όμως άλλος δικηγόρος από άλλο τμήμα της συγκεκριμένης τράπεζας έκανε ανάκληση. Αυτή η υπόθεση εκκρεμεί και πρόκειται να εκδικασθεί σε μερικούς μήνες».

Πριν από δύο χρόνια επιχείρησαν να της κάνουν έξωση από το σπίτι της. «Με έβγαλαν αλλά ξαναμπήκα επειδή δεν μου έδωσαν κανένα επίσημο χαρτί. Υστερα από δυο μήνες ξαναήρθαν. Το συγκινητικό είναι ότι με προστάτευσαν μέλη συλλογικοτήτων. Ξεσηκώθηκε η γειτονιά. Μαζεύτηκαν 400 άτομα και διαδήλωσαν για να προστατεύσουν το σπίτι.

Εχοντας αυτή την τραυματική προσωπική εμπειρία, βρίσκομαι σε συνεχή αγώνα. Εχουμε γίνει μια γερή ασπίδα αλληλεγγύης για τους ανθρώπους που κινδυνεύουν να χάσουν τα σπίτια τους και να βρεθούν στον δρόμο. Παλεύουμε και αγωνιζόμαστε ο ένας για τον άλλον. Μαζί με συνανθρώπους μας που βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις, θέλουμε να διεκδικήσουμε τους τίτλους ιδιοκτησίας, γιατί η πρώτη κατοικία, όπως γνωρίζουν όλοι, προστατεύεται από το ίδιο το Σύνταγμα».

Ο,τι του έχει απομείνει

Συγκλονιστική είναι η επιστολή που απέστειλε στον Συντονισμό Συλλογικοτήτων Θεσσαλονίκης ο Μιχάλης Π. με προβλήματα υγείας, πατέρας τεσσάρων παιδιών, εκ των οποίων το ένα επίσης αντιμετωπίζει σοβαρότατο πρόβλημα υγείας.

Στην επιστολή έκανε έκκληση καθώς την Τετάρτη 28 Σεπτεμβρίου θα έβγαινε στο σφυρί το μοναδικό ακίνητο που του απέμεινε, ένα διαμέρισμα 86 τετραγωνικών για να στεγάσει την οικογένειά του.

Ενα διαμέρισμα δωρεά, όπως αναφέρει, από τον δάσκαλο πατέρα του, το οποίο αγοράστηκε με δάνειο διάρκειας 40 χρόνων πριν από 45 περίπου χρόνια.

n Πρώην εργολάβος πήρε δάνειο βάζοντας το σπίτι του εγγύηση για το κεφάλαιο κίνησης της εταιρείας του. Εμεινε απλήρωτος όπως καταγγέλλει στην επιστολή του και δεν μπόρεσε να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του.

Με παρέμβαση της συλλογικότητας στο ειρηνοδικείο, ο πλειστηριασμός ματαιώθηκε. Η περιπέτειά του όμως δεν τελείωσε καθώς ορίσθηκε νέα διαδικασία για τον επόμενο μήνα.