Ο «Γαλαξίας» του Φωνιαδάκη και του Εθνικού Θεάτρου

Κοφτές, βαθιές ανάσες κρατούν ακόμη τον ρυθμό από την κίνηση των σωμάτων –εκείνων που πριν από μερικά δευτερόλεπτα αναζητούσαν τρόπο για να ορίσουν τον χώρο μέσα από επιδέξια και άναρχα βήματα. Μοιάζει σαν ο δημιουργός Αντώνης Φωνιαδάκης να επιχειρεί να χορογραφήσει την αταξία του Σύμπαντος. Χθες το μεσημέρι, πάντως, στη σκηνή του θεάτρου Rex – Μαρίκα Κοτοπούλη έδωσε μια πρώτη γεύση από τον «Γαλαξία», την επερχόμενη παράσταση που θα παρουσιάσει ως διευθυντής του Μπαλέτου της Λυρικής Σκηνής, η οποία εγκαινιάζει τη συνεργασία με το Εθνικό Θέατρο. «Είμαι λάτρης των ταινιών επιστημονικής φαντασίας» παραδέχτηκε ο Αντώνης Φωνιαδάκης την ώρα που κατά την παρουσίαση ακουγόταν η χαρακτηριστική φράση «ET go home» από τον «Εξωγήινο» του Στίβεν Σπίλμπεργκ. Οι αναζητήσεις του, όπως είπε, πηγαίνουν λίγο πιο μακριά και την ίδια στιγμή επιστρέφουν στο αιώνιο ερώτημα που πυροδότησε την αναζήτηση: «Τι μας περιβάλλει;». Τελικά εκείνο που αναζητά ο χορογράφος είναι η συνάντηση, η συνεργασία και ο κόσμος που χτίζεται γύρω από μια παράσταση. «Ξέρετε, δεν με νοιάζει όλο αυτό που εκτυλίσσεται στη σκηνή να καταλήγει κάπου. Για μένα είναι σημαντική η προσπάθεια που μας κάνει να συναντηθούμε και να στήσουμε το έργο».

Μια παράσταση λοιπόν γεμάτη από εικόνες «βγαλμένες σαν από ένα γρήγορο ζάπινγκ στο Σύμπαν», όπως είπε ο δημιουργός του «Γαλαξία». Στο σάουντρακ της παρουσίασης (και της παράστασης) ακούγονται οι απόκοσμες σχεδόν φωνές των χορευτών: «Δεν υπήρξε καμία αρχή και δεν θα υπάρξει κανένα τέλος», «Τα άστρα είναι τα εργοστάσια του Σύμπαντος», «Δεν είμαστε το κέντρο του Σύμπαντος», «Υλη από το μηδέν γεννάει το μηδέν», «Οι πλανήτες είναι αστέρια, ο ήλιος είναι αστέρι, κάθε αστέρι είναι ήλιος, τα αστέρια της θάλασσας είναι οι αστερίες». Και άλλες φορές προτάσεις που μπορεί κανείς να βρει μέσα σε κείμενα του Ησιόδου, του Σαίξπηρ, του Νίτσε, του Πλάτωνα αλλά και σε αρχεία της ΝASA. Αλλά και κάποιες σκέψεις του ίδιου του δημιουργού της παράστασης, ο οποίος εξομολογήθηκε ότι «η διαρκής έρευνα στην τέχνη μου με έχει οδηγήσει συχνά σε νέες αναζητήσεις, πειραματικές αναγνώσεις». Με τον τρόπο αυτόν, άλλωστε, έχτισε τον «Γαλαξία» του, η προετοιμασία του οποίου ισοδυναμούσε με έρευνα για την αρχή των πραγμάτων, την περίφημη «stelliferous era», που σημαίνει κάτι σαν «αστερογενής εποχή». «Ο όρος περιγράφει την εποχή του Σύμπαντος που διανύουμε, κατά την οποία η ύλη μετατράπηκε σε αστέρια και γαλαξίες, συνεπώς γεννήθηκαν ο Ηλιος μας και το αστρικό σύστημα που τον περιβάλλει». Μελέτη και αναζήτηση από το Big Bang ώς το Big Freeze, όπως εξήγησε η δραματουργός του «Γαλαξία» Ερι Κύργια, η οποία συμπληρώνει: «Ψάχνοντας στοιχεία για να χρησιμοποιήσουμε για την παράσταση, βρισκόμασταν μπροστά σε γνώσεις που μας εντυπωσίαζαν».

ΟΙ ΜΟΥΣΙΚΕΣ. Το έργο εξελίσσεται σε τέσσερα μέρη με τελείως διαφορετική αισθητική. Ο διεθνής χορογράφος, ωστόσο, ευελπιστεί ότι το κοινό θα παρακολουθήσει ένα ενιαίο σύνολο και εξηγεί: «Ολα αυτά τα αποσπάσματα έχουν μια συνοχή –στο κεφάλι μου τουλάχιστον για να μπορέσει ο θεατής να δει το δρώμενο σε μια οργανική πορεία. Τα πράγματα ξεδιπλώνονται, δεν αποκαλύπτονται και δεν δικαιολογούνται. Δημιουργείται αυτό το μυστήριο στη δράση σαν κι εκείνο που υπάρχει στην έννοια της δημιουργίας». Μέσα σε αυτόν τον καμβά οι χορογραφίες «ζωντανεύουν» την προσπάθεια του ανθρώπου να σκιαγραφήσει ό,τι γνωρίζει αλλά και ό,τι μένει στον άξονα της έρευνάς του. Μέσα από τις «απόκοσμες και σαγηνευτικές μελωδίες του Λιγκέτι που σε κάνουν να κατευθύνεσαι σε ένα non space, όπως νιώθεις όταν κλείνεις τα μάτια σου». Ή μέσα από εκείνες τις γεμάτες ένταση, κίνηση και ρυθμό συνθέσεις του Ιάννη Ξενάκη που γίνονται ιδανική εισαγωγή στο δεύτερο μέρος. Η μουσική επένδυση της χορογραφίας συμπληρώνεται με τις δημιουργίες του συνθέτη και μουσικολόγου Ζιλιέν Ταρίντ, με τον οποίο ο Φωνιαδάκης είχε συνεργαστεί στο εξαιρετικό «Links», όπου συνυπήρχαν η μουσική του Χέντελ και του Μπαχ.