O Ρέντσι πέρασε πολύ ωραία στην Αμερική. Πρώτον, γιατί είχε καλή παρέα, τον Μπενίνι, τον Τουρτούρο, την Γκουέν Στεφάνι, τον Πάολο Σορεντίνο. Δεύτερον, γιατί είδε τον Ομπάμα και τη Μισέλ, δύο ανθρώπους που σου φτιάχνουν το κέφι ακόμη κι αν έχεις μπροστά σου ένα κρίσιμο δημοψήφισμα που κινδυνεύεις να χάσεις. Πολύ περισσότερο μάλιστα που ο αμερικανός πρόεδρος περνάει την αντιγερμανική του φάση και δεν χάνει ευκαιρία να πει πόσο κακό πράγμα είναι η λιτότητα και πόσο πολύ εμποδίζει την ανάπτυξη της Ευρώπης.

Ο Ρέντσι βρέθηκε λοιπόν για λίγο στον Παράδεισο. Κι από εκεί πέρασε κατευθείαν στην Κόλαση. «Οι σύνοδοι κορυφής διέπονται από μια μορφή καθαρού σαδισμού» είπε στους ιταλούς δημοσιογράφους λίγο πριν πετάξει για τις Βρυξέλλες. «Οπως λέει ο Ομπάμα, υπάρχει μια άμεση σχέση μεταξύ λιτότητας και λαϊκισμών. Χρειάζεται λοιπόν περισσότερη ανάπτυξη, περισσότερες επενδύσεις. Οποτε μπαίνεις όμως σε αυτές τις συνόδους πρέπει να δίνεις μάχη».

Η συζήτηση για τη λιτότητα έχει αρχίσει εδώ και χρόνια και είναι βέβαιο ότι θα συνεχιστεί για πολύ ακόμη. Μερικά πράγματα είναι δεδομένα: η λιτότητα ευθύνεται για την πτώση μιας σειράς κυβερνήσεων και για την άνοδο των άκρων, τόσο στα αριστερά όσο και στα δεξιά. Δεν εξηγεί όμως και το Brexit. Δεν ξέρουμε επίσης –και δεν θα μάθουμε ποτέ –πού θα βρισκόταν σήμερα η Ευρώπη αν δεν είχε ακολουθήσει τη συνταγή της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Για τον γερμανό οικονομολόγο Ντάνιελ Γκρος ας πούμε, που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί γεράκι, η λιτότητα περιόρισε την ύφεση και απέτρεψε τα χειρότερα. Αν δεν υπήρχαν το ευρώ και μια κοινή γραμμή, λέει στη «Ρεπούμπλικα», η Ευρώπη θα είχε την τύχη των νοτιοαμερικανικών κρατών του μεταπολέμου, που το ένα μετά το άλλο χρεοκοπούσε και κατέληγε στα χέρια φασιστών δικτατόρων. Με δεδομένο όμως το ευρώ, αν δεν επέβαλλαν τη λιτότητα οι Γερμανοί θα το έκαναν οι αγορές, φέρνοντας κάθε χώρα αντιμέτωπη με ένα δίλημμα: ή δέχεσαι τους κανόνες ή χρεοκοπείς.

Αυτό που μπορεί να μάθουμε, πάλι, είναι τι θα συμβεί αν ο Πρωθυπουργός μας επιμείνει να ζητά κούρεμα του χρέους πριν ολοκληρώσει η Ελλάδα τις μεταρρυθμίσεις του Μνημονίου. Δεν θα είναι ευχάριστο.