Τα προεδρικά μηνύματα στη χθεσινοβραδινή έναρξη του Συνεδρίου επανεκκίνησης της ΟΝΝΕΔ θα μπορούσαν να απευθύνονται σε όλα τα στελέχη και να αφορούν όλες τις κομματικές δομές: αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης οραματίζεται ένα κόμμα από την αρχή, η ανασύσταση θα πρέπει να ξεκινήσει από τη βάση, αλλάζοντας σταδιακά όλα τα επίπεδα της κομματικής πυραμίδας.

Επιτελικά στελέχη στον τρίτο όροφο της Πειραιώς, προαναγγέλλοντας έναν ειδικό σχεδιασμό προς αυτή την κατεύθυνση, αφήνουν να διαφανεί ένας προβληματισμός της κομματικής ηγεσίας για την επάρκεια και δυνατότητα του υφιστάμενου κομματικού μηχανισμού να ανταποκριθεί σε ένα νέο πολιτικό όραμα και, πρωτίστως, να ανανεώσει τη γαλάζια εικόνα. Πρόκειται για αμφιβολία που επιτρέπει να ξαναδεί κανείς τη ΝΔ από την οπτική ενός «γερασμένου κόμματος», το οποίο –παρά τις συντονισμένες προσπάθειες για ένα φρεσκάρισμα της βιτρίνας και του πολιτικού λόγου –στο τέλος θα εξελιχθεί σε «βαρίδι», υπονομεύοντας κάθε απόπειρα εκσυγχρονισμού και μιας μεταρρυθμιστικής πορείας.

Ο προβληματισμός του προέδρου της ΝΔ δεν καταγράφεται σε κενό αέρος, ενώ και η σχετική συζήτηση στο γαλάζιο στερέωμα έχει τη δική της προϊστορία: το κόμμα ως «φθαρμένο προϊόν» προκαλούσε περίσκεψη ήδη από την εποχή του Μιλτιάδη Εβερτ –πολύ πριν, δηλαδή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ενταχθεί στους κόλπους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας. Ο ίδιος, άλλωστε, καταγράφει στα μειονεκτήματα της περιόδου τόσο του Κώστα Καραμανλή όσο και του Αντώνη Σαμαρά την αδυναμία τους να εκσυγχρονίσουν τις δομές και την κομματική λειτουργία.

Στην 20ετία που μεσολάβησε από τη στιγμή που ο επικοινωνιολόγος Γιάννης Λούλης είχε δημόσια προβάλει μια παρακμιακή εικόνα για το οικοδόμημα της συντηρητικής παράταξης, οι αλλαγές που επιχειρήθηκαν αφορούσαν κυρίως το κομματικό ρετιρέ: η θέση του γραμματέα κατ’ ουσίαν αύξησε τις θέσεις στην ηγετική ομάδα, ενώ η εκλογή του αρχηγού κατ’ αρχάς από το Συνέδριο και κατόπιν από τα μέλη και τους κομματικούς φίλους συνδέθηκε περισσότερο με την ενίσχυση του αρχηγικού ρόλου παρά με την ενδυνάμωση της παρεμβατικότητας και της ισχύος της κομματικής βάσης. Από την τελευταία δεκαετία του προηγούμενου αιώνα, η μάζα των γαλάζιων ψηφοφόρων μπορεί να διευρυνόταν ή να συρρικνωνόταν, αλλά ο κομματικός μηχανισμός παρέμενε σχεδόν ανέπαφος –και για τη μεγάλη κοινωνική βάση απροσπέλαστος.

Νέο κόμμα – νέα βάση. Στη νέα κομματική έδρα είναι κοινό μυστικό ότι η εικόνα που εξέπεμπε το κομματικό προσωπικό από τη ΔΕΘ αλλά ακόμη και στην πρόσφατη συνεδρίαση της γαλάζιας Πολιτικής Επιτροπής δεν ενθουσιάζει την ηγεσία. Κάθε πλάνο κάτω στο στελεχικό δυναμικό προκαλούσε παρεμβολές στο σήμα μιας ανανεωμένης ΝΔ που προσπαθούσε να μεταφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης από πάνω. Μια κατεδάφιση της κομματικής πυραμίδας, ωστόσο, είναι προφανές ότι θα έφερνε ρήγματα και μεγαλύτερα προβλήματα από τις λύσεις που θα μπορούσε να προσφέρει –πολύ περισσότερο σε μια περίοδο που το κόμμα καλείται να βρίσκεται σε συνεχή εκλογική εγρήγορση.

Στη βάση αυτή, οι εισηγήσεις που προκρίνει ο Κυριάκος Μητσοτάκης οδηγούν σε μια αναδόμηση του κόμματος από τα θεμέλια, σε μια επιχείρηση διεύρυνσης που θα φέρει νέο κόσμο στο κόμμα και στην πορεία θα τροφοδοτήσει με νέα πρόσωπα και το στελεχικό δυναμικό. Το μήνυμα, εν ολίγοις, είναι ότι ένα νέο κόμμα χρειάζεται μια νέα βάση.

Πυξίδα η ΟΝΝΕΔ. Το εγχείρημα της επανίδρυσης της ΟΝΝΕΔ θα μπορούσε να αποτελεί την πυξίδα: ένα σημαντικό ποσοστό από τα 35.000 μέλη που κινητοποιήθηκαν για την ανασύσταση της κομματικής νεολαίας δεν είχε καμία σχέση με το κόμμα ή βρισκόταν μακριά από τις κομματικές δομές. Πρόκειται για καταγραφή που επιτρέπει στον πρόεδρο της ΝΔ να προαναγγείλει κινήσεις που θα φθάνουν έως την Κοινοβουλευτική Ομάδα –η οποία «στην επόμενη Βουλή θα είναι η νεότερη στην κομματική ιστορία». Είναι προφανές πως το εγχείρημα καθοδηγείται και από την προσδοκία ότι μια τέτοια εξέλιξη θα υπερβεί τα γαλάζια συστήματα και θα αποδεσμεύσει προσεχώς τον Κυριάκο Μητσοτάκη από κινήσεις διατήρησης των εσωκομματικών ισορροπιών.

Στενοί συνεργάτες του προέδρου της ΝΔ αναφέρουν, εξάλλου, ότι πέραν μιας ανανεωμένης εικόνας ενδιαφέρεται και για τη διάχυση της κομματικής εξουσίας ως κίνητρο για τη δημιουργία μιας νέας κομματικής βάσης. Στην κορυφή έχουν ήδη γίνει κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, όπως η θέσπιση θητείας για τον πρόεδρο ή η δημιουργία μητρώου πολιτικών στελεχών που θα συμβάλει με τη δική του λίστα στη συγκρότηση των κομματικών ψηφοδελτίων. Ενας νέος ρόλος για τα απλά κομματικά μέλη, αλλά και όσους επιθυμούν να συνταχθούν με τη ΝΔ χωρίς να έχουν διασύνδεση με τον κομματικό μηχανισμό, βρίσκεται ήδη υπό εξέταση.

Το μοναδικό πρόβλημα για τον νέο σχεδιασμό και την υλοποίησή του δημιουργείται από το γενικότερο πολιτικό σκηνικό, που δείχνει ευμετάβλητο, όπως τουλάχιστον το καταγράφουν στο κομματικό επιτελείο: μια αλλαγή δομών μέσω της δημιουργίας μιας νέας βάσης θέλει τον χρόνο της –και η ΝΔ οφείλει να βρίσκεται ταυτόχρονα σε εκλογική ετοιμότητα, με πλήρη ενεργοποίηση του υφιστάμενου μηχανισμού. Εκ πρώτης φαίνονται ως σχέδια αλληλοσυγκρουόμενα και η εικόνα αυτή επιβάλλει, ουσιαστικά, το σχέδιο διεύρυνσης να περάσει και στα ανώτερα επίπεδα.

Οι μεταγραφές. Η σπουδή για τη μεταγραφή του πρώην εκπροσώπου της Ενωσης Κεντρώων Γιάννη Καλλιάνου φανερώνει ότι αυτό το σχέδιο έχει ήδη μπει σε τροχιά. Ο διαγραφείς βουλευτής του Ποταμιού Ιάσων Φωτήλας βρίσκεται στην αναμονή, ενώ για τον πρώτο κύκλο προεξοφλούνται επαφές με τον Χάρη Θεοχάρη και στελέχη που προέρχονται από τη Δράση. Η περίπτωση του Λεωνίδα Γρηγοράκου πιθανότατα θα εξεταστεί σε δεύτερο χρόνο και στο πλαίσιο μιας γενικότερης προσέγγισης της ΝΔ με στελέχη που έχουν διαγράψει τη δική τους πορεία στο ΠΑΣΟΚ.

Τελευταία Νέα