Επιστροφή στην ανισότητα των φύλων

Τη Δευτέρα 24 Οκτωβρίου το μεσημέρι, ακριβώς στις 14.38, δεκάδες χιλιάδες γυναίκες στην Ισλανδία εγκατέλειψαν τον χώρο εργασίας τους, όποιος και αν είναι αυτός, και βγήκαν στους δρόμους να διαδηλώσουν, απαιτώντας αμοιβές ισότιμες με εκείνες των ανδρών. Η επιλογή της ώρας δεν ήταν τυχαία: οι Ισλανδές αμείβονται κατά μέσο όρο κατά 14% λιγότερο σε σύγκριση με τους άρρενες συμπατριώτες τους. Υπολόγισαν λοιπόν πως από τις 14.38 και εξής, καθημερινά, δουλεύουν για την ψυχή της μανούλας τους. Εχουν βελτιωθεί βέβαια τα πράγματα – διότι δεν είναι η πρώτη ανάλογη διαμαρτυρία στην Ισλανδία, προηγήθηκαν ακόμη τρεις, το 1975, το 2005 και το 2010. Το 2005, οι Ισλανδές είχαν σταματήσει να εργάζονται στις 14.08, το 2010 στις 14.25. Αλλά με αυτόν τον ρυθμό, επισημαίνουν, η απόλυτη μισθολογική ισότητα δεν θα γίνει πραγματικότητα παρά το 2068! Υπάρχουν πάντως και χειρότερα. Πολύ χειρότερα.

Για την ακρίβεια, σύμφωνα με την «Παγκόσμια Εκθεση για τις Ανισότητες ανάμεσα στα Φύλα» («The Global Gender Gap Report 2016») που έδωσε την περασμένη εβδομάδα στη δημοσιότητα το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, οι Ισλανδές θα έπρεπε να είναι οι τελευταίες που διαμαρτύρονται. Η χώρα τους εμφανίζει τη μικρότερη ψαλίδα μεταξύ ανδρών και γυναικών παγκοσμίως – ή τουλάχιστον στις 144 χώρες που εξετάστηκαν. Με μεγαλύτερη δυνατή βαθμολογία το 1 (απόλυτη ισότητα) και μικρότερη δυνατή βαθμολογία το 0 (απόλυτη ανισότητα), συγκεντρώνει μια βαθμολογία της τάξης του 0,874. Ακολουθεί στη δεύτερη θέση η Φινλανδία, στην τρίτη η Νορβηγία, στην τέταρτη η Σουηδία και στην πέμπτη, όσο και αν μπορεί να εκπλήξει αυτό, η Ρουάντα. Στις τρεις τελευταίες θέσεις, παγκόσμιοι ουραγοί όσον αφορά την ισότητα των φύλων, η Συρία, το Πακιστάν και η Υεμένη. Οι ερευνητές κατέληξαν στην κατάταξη αυτή αναλύοντας τέσσερις δείκτες, που περιλαμβάνουν με τη σειρά τους αρκετούς υποδείκτες: την οικονομική συμμετοχή και τις ευκαιρίες, την εκπαίδευση, την υγεία και την πολιτική συμμετοχή. Η «ισότητα των αμοιβών για παρόμοια εργασία» είναι ένας από τους υποδείκτες των «οικονομικών ευκαιριών».

Αν θέλουμε τώρα να συγκρίνουμε τη χώρα μας με την Ισλανδία, θα μπορούσαμε να πούμε πως οι Ελληνίδες έχουν πολύ περισσότερους λόγους να διαμαρτύρονται: η Ελλάδα βρίσκεται στην 92η θέση, πάνω από το Τατζικιστάν, κάτω από την Ουρουγουάη, με συνολική βαθμολογία 0,68. Και ειδικότερα μεταξύ των 20 χωρών της Δυτικής Ευρώπης που περιλαμβάνονται στην έρευνα είναι προτελευταία – μόνο η Μάλτα, που κατατάσσεται 108η, εμφανίζει μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στα δύο φύλα. Η χώρα μας έρχεται 85η όσον αφορά την οικονομική συμμετοχή και τις ευκαιρίες (83η όσον αφορά ειδικότερα την ισότητα των αμοιβών), 85η όσον αφορά την εκπαίδευση, 54η όσον αφορά την υγεία και 101η όσον αφορά την πολιτική συμμετοχή. Στην ηλεκτρονική έκδοση της έκθεσης δίνεται η δυνατότητα στους χρήστες (και δη τις χρήστριες) να υπολογίσουν την ηλικία στην οποία θα βρίσκονται όταν θα έχει επιτευχθεί, με τους τρέχοντες ρυθμούς, η απόλυτη ισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα: προσθέστε 118 χρόνια στη σημερινή σας ηλικία και θα τη βρείτε. Και αυτός είναι απλά ο παγκόσμιος μέσος όρος. Που ανεβαίνει στα 170 χρόνια (δηλαδή το 2186) όσον αφορά την απόλυτη ισότητα στις απολαβές.

«Το χάσμα ανάμεσα στα φύλα, που τοποθετείται σήμερα στο 59%, είναι υψηλότερο από ποτέ μετά το 2008. Η πρόοδος που είχε επιτευχθεί, φτάνοντας στο πικ της το 2013, ανατράπηκε» επισημαίνουν οι ερευνητές. «Ο οικονομικός κόσμος κινδυνεύει να σπαταλήσει έναν ανησυχητικό αριθμό δεξιοτήτων αν δεν αναλάβει γρήγορα δράση προκειμένου να μειώσει τις ανισότητες ανάμεσα στα φύλα, που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ανάπτυξη και να στερήσουν κάποιες οικονομίες από συγκεκριμένες δυνατότητες ανάπτυξης». Εφεξής, σε ό,τι αφορά την ισότητα των αμοιβών ανδρών και γυναικών, ο στόχος είναι η Πολιτεία της Νέας Υόρκης: μπορεί στην «Παγκόσμια Εκθεση για τις Ανισότητες ανάμεσα στα Φύλα» οι ΗΠΑ να καταλαμβάνουν μόλις την 45η θέση, σύμφωνα ωστόσο με μια άλλη έρευνα που δόθηκε στη δημοσιότητα από την American Association of University Women, στη συγκεκριμένη αμερικανική πολιτεία το χάσμα είναι σχεδόν μηδενικό.