Αναζήτηση
Εχει δηλώσει στα ερτζιανά ότι μπήκε στην πολιτική «για τις ιδέες». Και δεν έχει κρύψει ποτέ τις ιδέες του για την Αριστερά. Οντως, «πάντα» έλεγε ότι «οι αριστεροί δεν είναι δημοκράτες». Η κομματική εκδήλωση της ΝΔ στη Χίο, την Κυριακή, δεν ήταν η πρώτη φορά. Μόνο που δύο ημέρες μετά, όταν κυκλοφόρησαν και εκτός νησιού όσα είπε στο ακροατήριό του, ο πρόεδρος του κόμματος Κυριάκος Μητσοτάκης έσβηνε από την Ελευσίνα τις διαχωριστικές γραμμές Αριστεράς – Κέντρου – Δεξιάς. Η αντίφαση ήταν κραυγαλέα και κάπως έτσι η ΝΔ βρέθηκε απολογούμενη για τις αντικομμουνιστικές κορόνες του αντιπροέδρου Αδωνη. Ο Γεωργιάδης μετανόησε, η απολογία του έγινε δεκτή, όμως μια σειρά ερωτημάτων παραμένει. Αυτή η λάιτ επαναφορά της λαζαριδικής θεωρίας των δύο άκρων ευνοεί τελικά τη ΝΔ;
Κοινώς, ενδιαφέρει πλέον την κοινή γνώμη τέτοιου είδους ρητορική; Την ακούει; Την προσελκύει ή την απωθεί; Και επειδή στο τέλος της ημέρας για τα κομματικά επιτελεία εκτός από τις ιδέες μετράνε και οι κάλπες, ο αντικομμουνισμός του Αδωνη –όπως θα το έθεταν και οι δημοσκόποι –«πόσα φέρνει, πόσα χάνει;».
ΟΙ ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΚΟΙ. Οι αντιδράσεις στους κόλπους του κόμματος ήταν έντονες. Ειδικά πολλά στελέχη από εκείνα που ανήκουν στην καραμανλική πτέρυγα –που έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν είδαν με καλό μάτι τον Γεωργιάδη –δεν έκρυψαν την ενόχλησή τους, παρασκηνιακά αλλά και δημόσια. Οι δηλώσεις του εκλήφθηκαν περίπου ως προσβολή στην παρακαταθήκη του εθνάρχη και του ανιψιού του στο κόμμα. Στη συνεδρίαση του Συντονιστικού, την Τετάρτη, εκείνος δικαιολογήθηκε επικαλούμενος το δεξιό ακροατήριο. Δημοσκόποι και πολιτικοί αναλυτές όμως συμφωνούν ότι η απόπειρα συσπείρωσης της δεξιάς νεοδημοκρατικής βάσης δημιουργεί ένα μεγάλο πρόβλημα: απωθεί τους κεντρώους ψηφοφόρους, στους οποίους στοχεύει ο Μητσοτάκης.
Για την ακρίβεια, το πλασάρισμα παλιών συγκρούσεων είναι, λένε, μια συζήτηση κενή περιεχομένου. Οπως το θέτει άνθρωπος που ασχολείται συστηματικά με τις δημοσκοπήσεις είναι μια προσέγγιση «εκτός εποχής». Γιατί; «Από την ώρα που επικράτησε στον δημόσιο λόγο ο διαχωρισμός Μνημόνιο – αντιμνημόνιο ο κλασικός διαχωρισμός μεταξύ Αριστεράς – Δεξιάς έχει ατονήσει». Οι παλιές διαιρέσεις, λοιπόν, έχουν πεθάνει. Για του λόγου το αληθές επισημαίνει πως πλέον παρατηρείται μια αυξητική τάση όσων όχι απλά επιλέγουν να μην αυτοτοποθετηθούν στην κλίμακα μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς –μια πολύ κλασική ερώτηση των ερευνών κοινής γνώμης –αλλά δηλώνουν ότι δεν τους εκφράζει καν η εν λόγω κλίμακα.
ΜΙΚΡΟ ΑΚΡΟΑΤΗΡΙΟ. Τι σημαίνει αυτή η θεωρητική ανάλυση πρακτικά για τη ΝΔ; Οτι η ρητορική περί κομμουνιστικού κινδύνου «απευθύνεται μόνο», όπως σημειώνει η προαναφερθείσα πηγή, «σε μια μειοψηφία που βρίσκεται στα πολύ δεξιά της εκλογικής πελατείας του κόμματος». Εναν σκληρό πυρήνα δεξιών που εμφανίζονται «καχύποπτοι» απέναντι στον Μητσοτάκη επειδή μετακινεί το κόμμα προς το Κέντρο. Αρα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι υπό μια έννοια ο Αδωνις είναι χρήσιμος. Μόνο που αυτή η στρατηγική έχει, λέει η ίδια πηγή, «πολύ περιορισμένα οφέλη σε σχέση με τις απώλειες που μπορεί να προκαλέσει».
Αυτό που εννοεί είναι πως –πλην του ότι «θολώνει το μήνυμα της κεντρώας μετακίνησης της ΝΔ και δημιουργεί θόρυβο» –«απομακρύνει τους λεγόμενους κεντρώους ψηφοφόρους». Αυτή την κρίσιμη μάζα, δηλαδή, που αρκετοί από την περίοδο της καραμανλικής διακυβέρνησης υποστηρίζουν ότι εκλέγει ένα κόμμα κυβέρνηση. Η συγκεκριμένη μερίδα ψηφοφόρων, στην ανάλυση του συγκεκριμένου δημοσκόπου, «ενδιαφέρεται περισσότερο για τον ΕΝΦΙΑ». Δεν τους απασχολούν, δηλαδή, οι ιδεολογικές διαμάχες αλλά η ανεργία, τα φορολογικά και η ικανότητα διαχείρισης της καθημερινότητας.
ΣΤΟΧΟΣ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ. Την ίδια περίπου άποψη –ότι δηλαδή η αντικομμουνιστική ρητορική βλάπτει περισσότερο απ’ ό,τι ωφελεί τα ποσοστά της ΝΔ –έχει και μια άλλη πηγή με καλή γνώση όσων συμβαίνουν στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Ο Κυριάκος», λέει, «βλέπει τι συμφέρει το κόμμα του και τον ίδιο, ότι δηλαδή για να γίνει κυβέρνηση πρέπει να επεκταθεί στο Κέντρο. Ο Σαμαράς άλλωστε έκανε τη διεύρυνση προς τα δεξιά». Το επιχείρημά του συνοψίζεται στη διαπίστωση πως οι δεξιοί είναι ήδη προσηλυτισμένοι, εξού και το αδωνικό τους ντοπάρισμα δεν κρίνεται και τόσο απαραίτητο.
Εμπειρος πολιτικός αναλυτής, πάντως, υποστηρίζει πως «αυτή η αντικομμουνιστική ρητορική υπάρχει και σε ένα κομμάτι της κοινωνίας». Αναφέρεται όχι μόνο στους νεοδημοκράτες, που αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί αλλά και στους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής. Αν και αυτοί πλέον αντιμετωπίζονται από σχεδόν όλους τους δημοσκόπους και τους αναλυτές ως «μη προσεγγίσιμοι» από τα μεγάλα πολυσυλλεκτικά κόμματα, μιας και στις έρευνες που έχουν στα χέρια τους η βάση της ΧΑ είναι «τσιμενταρισμένη». Ωστόσο, σημειώνει πως «δεν πρόκειται για πλειοψηφικό ρεύμα στην κοινή γνώμη». Για όλους τους υπόλοιπους θα μετρήσει, σύμφωνα με την ανάγνωσή του, η διάψευση των προσδοκιών που καλλιέργησε ο ΣΥΡΙΖΑ. «Η καθημερινότητα και η οικονομία θα κρίνουν τη στάση του μεσαίου χώρου απέναντι στην κυβέρνηση» λέει. Και συμπληρώνει χαριτολογώντας «καλύτερα να αφήσουν τους ιστορικούς να μαλώνουν για τη δεκαετία του 1940, την οποία ακόμη δεν έχουμε θάψει. Αυτή η συζήτηση δεν ακουμπά καθόλου την κοινωνία».
Η ίδια πηγή τονίζει ότι «η αντικομμουνιστική τάση μέρους της κοινής γνώμης τροφοδοτείται και από πιο ήπιες δηλώσεις, όπως όσα κατά καιρούς λέγονται από στελέχη της αξιωματικής αντιπολίτευσης –μείζονος και ελάσσονος –περί σοβιετοποίησης ή πρακτικών Βορείου Κορέας». Βέβαια, παραδέχεται πως τροφοδοτείται και από την ίδια την κυβέρνηση. Από την ανάποδη όμως. «Η κυβερνητική πλευρά επιλέγει διαρκώς παρελθοντολογικές αναφορές που απευθύνονται στο δικό της αριστερό ακροατήριο». Παίζει διαρκώς το χαρτί της ιστορικής συνέχειας. Και όχι μόνο.
Στην ανάλυσή του, κυβέρνηση και Κουμουνδούρου κατορθώνουν να εκμεταλλευτούν καλύτερα επικοινωνιακά προς όφελός τους τον αντικομμουνισμό που πλασάρουν ο Γεωργιάδης και οι συν αυτώ. Πώς; Τα γεγονότα των προηγούμενων ημερών είναι ενδεικτικά. Το Μαξίμου σήκωσε ψηλά το θέμα των αδωνικών δηλώσεων με τον απαραίτητο αριθμό non papers «επιδιώκοντας να επωφεληθεί», όπως εξηγεί, «από την απέχθεια που προκαλούν στους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου τέτοιες τοποθετήσεις».
ΠΑΓΙΔΑ. Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι ο μοναδικός που θεωρεί ότι η επικοινωνιακή διαχείριση του ζητήματος από την Πειραιώς δεν ήταν επιτυχημένη. Για παλιό υπουργό του κόμματος «η ΝΔ έπεσε στην παγίδα της κυβέρνησης ξεχνώντας έναν βασικό κανόνα της πολιτικής επικοινωνίας: Αν δεν θες να σηκώσεις ένα θέμα απλά δεν το συνεχίζεις». Οπως άλλωστε αναφέρει –ελαφρώς κυνικά –«αντί να αποκαλεί τους συριζαίους κομμουνιστές, συμφέρει τη ΝΔ να ξεχωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από το ΚΚΕ. Από τη μια, τονίζεις ότι οι πρώτοι είναι “φο” αριστεροί κι από την άλλη η βρετανική πολιτική του “διαίρει και βασίλευε” είναι πάντα η καλύτερη αντίδραση».
Παρεμπιπτόντως, ορισμένοι καραμανλικοί όλη την εβδομάδα θύμιζαν σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες πως όταν το 1974 ο Κωνσταντίνος Καραμανλής νομιμοποίησε το ΚΚΕ, βοήθησε και τους θεσμούς και τη ΝΔ. Το κάπως μακιαβελικό σκεπτικό τους ήταν πως ο Περισσός έμεινε κολλημένος σε χαμηλά, βασικά μονοψήφια, ποσοστά και το θέμα μπήκε στη σωστή του διάσταση. Κάποιοι άλλοι θύμιζαν και ανάλογες κινήσεις του Καραμανλή του νεότερου, ο οποίος παραβρέθηκε, φέρ’ ειπείν, στην εκδήλωση για τα πενήντα χρόνια της ΕΔΑ, δημιουργώντας ένα καλύτερο προφίλ για τη ΝΔ. Συν τοις άλλοις, σύμφωνα με έτερο γνωστό πολιτικό αναλυτή, «αυτό που δεν κατανοεί ο Γεωργιάδης είναι ότι στην ελληνική συλλογική συνείδηση οι κομμουνιστές επειδή ήταν οι ηττημένοι του Εμφυλίου είναι καταγεγραμμένοι ως θύματα. Γι’ αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει εδώ το παράδειγμα της Εσθονίας, της Πολωνίας ή της Ουγγαρίας που ήταν καθεστώς».
Ο προαναφερθείς πρώην υπουργός συμπληρώνει δε πως «ειδικά κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας που αναμένεται η απόφαση του ΣτΕ για τον νόμο Παππά –και όλα τα φώτα θα στραφούν στην κυβέρνηση –το να μονοπωλούν την επικαιρότητα τα εσωκομματικά σου είναι φάουλ». Οσο για την πρωτοφανή ανταλλαγή τιτιβισμάτων μεταξύ του εκπροσώπου Τύπου και του αντιπροέδρου; Τη χαρακτηρίζει «τελείως λάθος».
Οι ιστορικού χαρακτήρα διχασμοί δεν πουλάνε πια. Και σίγουρα δεν κερδίζουν εκλογές. Οπως λοιπόν θα μπορούσε να τιτιβίσει και ο Κουμουτσάκος στον Αδωνη είναι μάλλον σκόπιμη η λήξις του αντικομμουνιστικού συναγερμού.
