Ο συνεργατικός χώρος του Found.ation στην οδό Πειραιώς είναι έτσι διαμορφωμένος ώστε νέοι εκκολαπτόμενοι επιχειρηματίες να μπορούν να εργαστούν, να συναντήσουν πελάτες ή επενδυτές και να εξελίξουν την επιχειρηματική τους ιδέα. Αποτελεί δηλαδή μια βάση ανάπτυξης μικρών τεχνολογικών εταιρειών. Το μεσημέρι της Τετάρτης, στο ανακαινισμένο βιομηχανικό κτίριο της οδού Πειραιώς 123 που στεγάζει τον συνεργατικό χώρο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο μόνος στην ομήγυρη που φορούσε γραβάτα, συνάντησε είκοσι μέλη του ελληνικού οικοσυστήματος των startups –ελληνιστί, των νεοφυών επιχειρήσεων –και κουβέντιασε μαζί τους τρόπους με τους οποίους η ελληνική πολιτεία μπορεί να σταματήσει να αποτελεί εμπόδιο στα επιχειρηματικά τους πλάνα. Καθισμένος σε έναν κόκκινο καναπέ, ανάμεσα στους νέους επιχειρηματίες, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης εξέπληξε αρκετούς με τις γνώσεις του στους κώδικες και στην ορολογία του οικοσυστήματος. Οσο πάντως διαρκούσε η κουβέντα, υπενθύμισε ότι η πρώτη του δουλειά στην Ελλάδα ήταν το στήσιμο της Εθνικής Επιχειρηματικών Συμμετοχών, που χρηματοδότησε έναν αριθμό γρήγορα αναπτυσσόμενων επιχειρήσεων. Γι’ αυτό οι όροι και το περιεχόμενο της συζήτησης του ήταν οικεία.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η κουβέντα με τους επιχειρηματίες ήταν περίπατος στο πάρκο. Πολλοί εξ αυτών έχουν δημιουργήσει εταιρείες με ετήσιο τζίρο εκατομμυρίων ευρώ και κάποιοι έχουν ήδη αναπτύξει επιχειρηματική δραστηριότητα στο εξωτερικό. Κι όταν ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας εξήγησε ότι ο οδικός χάρτης που έχει επεξεργαστεί για έξοδο της χώρας από την κρίση προβλέπει μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων από το 29% στο 20%, οι περισσότεροι του απάντησαν ότι αυτό δεν είναι το πρωτεύον.
Σχεδόν όλες άλλωστε οι startups δεν εμφανίζουν κέρδη τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους. Για αυτές, το στοίχημα είναι να προσελκύσουν νέους και ταλαντούχους μηχανικούς πληροφορικής και σχεδιαστές εφαρμογών που θα μείνουν στη χώρα και θα βοηθήσουν την ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων και τεχνολογιών. Με το υπέρογκο όμως κόστος των ασφαλιστικών εισφορών και της φορολογίας, λίγοι είναι αυτοί που τελικά πείθονται να μείνουν. Οι περισσότεροι επιλέγουν τη Σίλικον Βάλεϊ ή άλλους κόμβους καινοτομίας ανά τον κόσμο, όπου οι αποδοχές και οι ευκαιρίες είναι περισσότερες.
Κλειδί οι εισφορές. Οπως λέει στα «ΝΕΑ» ο Απόστολος Αποστολάκης, σύμβουλος του Venture Friends, του σημαντικότερου fund που επενδύει σε ελληνικές startups, αυτό που πραγματικά έχει ανάγκη μια νεοφυής επιχείρηση είναι οι μειωμένες ή μηδενικές εισφορές στα δυο-τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας. «Εχουμε επενδύσει σε 20 startups που έχουν δημιουργήσει 500 θέσεις εργασίας μέσα σε έναν χρόνο» λέει στα «ΝΕΑ» κι εξηγεί ότι αυτή η διευκόλυνση μπορεί να βοηθήσει πολλούς νέους επιχειρηματίες να εξελίξουν τα σχέδιά τους.
Το σκεπτικό είναι ότι πολύ λίγες από αυτές τις εταιρείες θα καταφέρουν τα επόμενα χρόνια να καθιερωθούν στο εγχώριο ή το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον. Κάποιες από αυτές όμως θα πετύχουν, θα μεγαλώσουν, θα συνεισφέρουν στην ελληνική οικονομία και θα δώσουν υψηλά αμειβόμενες δουλειές σε νέους επιστήμονες. Και η επίδραση θα είναι πολλαπλασιαστική. Αρα η βοήθεια στην αρχή είναι απαραίτητη.
Οι νέοι επιχειρηματίες επισήμαναν στον Κυριάκο Μητσοτάκη ότι η γραφειοκρατία και το υψηλό κόστος δανεισμού είναι αποτρεπτικοί παράγοντες για επενδύσεις, ενώ η παραδοσιακή φοροδιαφυγή των υπόλοιπων παικτών χαλκεύει τον ανταγωνισμό σε υπηρεσίες όπως η εστίαση ή ο τουρισμός. Και του ζήτησαν πιεστικά να εξηγήσει τι καινούργιο κομίζει ως πολιτικός αρχηγός, ώστε να προκαλέσει φορολογική συμμόρφωση και να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού στο ελληνικό επιχειρείν.
Υποσχέσεις και ιδέες. Ο Μητσοτάκης, ο οποίος έχει μελετήσει καλές πρακτικές και μοντέλα που έχουν εφαρμόσει χώρες όπως η Βρετανία ή οι σκανδιναβικές, υποσχέθηκε ότι θα βρει τρόπους φοροαπαλλαγών και μείωσης των εισφορών, ενώ έβαλε και ιδέες στο τραπέζι, όπως η κινητροδότηση για τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών στους χρήστες των υπηρεσιών, που θα μειώσουν τη φοροδιαφυγή. Και εξέφρασε την άποψη ότι «μια πολιτική αλλαγή θα μπορούσε να φέρει γρήγορα αποτελέσματα και στο κομμάτι των ξένων επενδυτών». Αρα, συνέστησε σε όλους υπομονή.
Ο σχεδιασμός Μητσοτάκη είναι να ενσωματώσει στο ελληνικό παραγωγικό μοντέλο μια νέα γενιά επιχειρηματιών που θα φτιάξει εταιρείες και θα αξιοποιήσει το πλεόνασμα ευφυΐας που διαθέτει η ελληνική αγορά. Αλλωστε οι επιχειρήσεις αυτές δεν είναι από μόνες τους ικανές να ανατρέψουν τη δυναμική της ύφεσης, προσφέρουν όμως ένα θετικό ψυχολογικό αποτύπωμα στην οικονομία. Κι ευτυχώς για αυτές, το κράτος και το πολιτικό σύστημα διατηρούνται μακριά από το οικοσύστημα, αφού δεν παρεμβαίνουν στις χρηματοδοτήσεις ούτε στη διαμόρφωση των ιδεών. Αυτό ήταν ένα στοιχείο που οι επιχειρηματίες πρόσεξαν. Εξάλλου μέσα στην τελευταία πενταετία υπήρξαν παραδείγματα εταιρειών που συσσώρευσαν γνώσεις, εμπειρίες και απέκτησαν πρόσβαση στις αγορές του εξωτερικού. Ο στόχος του Μητσοτάκη όμως, η δημιουργία δηλαδή μιας αγοράς ελληνικών startups οι οποίες θα προσελκύσουν διεθνή κεφάλαια που ψάχνουν επενδυτικούς προορισμούς, είναι ακόμη μακρινός. Κι όπως του εξήγησε στη συνάντηση μια γυναίκα επιχειρηματίας που κατάφερε να επεκτείνει τη startup εταιρεία της στη Βόρεια Ευρώπη, «οι επενδυτές του εξωτερικού, δυστυχώς, δεν θεωρούν την Ελλάδα καλό παράδειγμα επιχειρηματικότητας. Γι’ αυτό και συχνά μας προσπερνούν». Κοινώς, και σε αυτό το πεδίο η χώρα έχει ακόμη δρόμο.
