Μία θανατηφόρος επιπλοκή της ιλαράς, που μπορεί να εκδηλωθεί ακόμα και χρόνια μετά τη μόλυνση με τον ιό που την προκαλεί, είναι πολύ πιο συχνή απ’ όσο νόμιζαν έως τώρα οι γιατροί, σύμφωνα με νέα ευρήματα.

Η επιπλοκή λέγεται υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE) και είναι μία προοδευτικά εξελισσόμενη νευρολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από φλεγμονή στον εγκέφαλο. Η SSPE μπορεί να εκδηλωθεί μέχρι και 10 χρόνια έπειτα από τη λοίμωξη, ενώ μπορεί να κοστίσει τη ζωή μέσα σε ένα-δύο χρόνια από την εμφάνισή της.

Οι ειδικοί πίστευαν έως τώρα ότι ένα παιδί ή ενήλικας που εκδηλώνει ιλαρά έχει μία στις 100.000 πιθανότητες να εκδηλώσει SSPE.

Σύμφωνα όμως με τα νέα ευρήματα, τα παιδιά που παθαίνουν ιλαρά πριν από τα 5 τους χρόνια έχουν 1 στις 1.387 πιθανότητες να παρουσιάσουν SSPE και όσα αρρωσταίνουν πριν γιορτάσουν τα πρώτα τους γενέθλια έχουν μία πιθανότητα στις 609 να παρουσιάσουν την πανεγκεφαλίτιδα.

Στη μελέτη, που παρουσιάσθηκε στο συνέδριο λοιμωδών νόσων IDWeek 2016, στη Νέα Ορλεάνη, αναλύθηκαν στοιχεία από τα κρούσματα υποξείας σκληρυντικής πανεγκεφαλίτιδας που καταγράφηκαν στην Καλιφόρνια μεταξύ 1998 και 2015 και από τα κρούσματα ιλαράς της περιόδου 1988-1991.

Όπως είπε στο συνέδριο ο επικεφαλής ερευνητής δρ Τζέιμς Ντόναλντ Τσέρι,καθηγητής Παιδιατρικής στην Ιατρική Σχολή David Geffen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA), την περίοδο 1998-2015 καταγράφηκαν 17 περιστατικά πανεγκεφαλίτιδας. Οι ασθενείς είχαν ηλικία 3 έως 35 ετών, αλλά η πλειονότητα ήταν έφηβοι (η μέση ηλικία ήταν τα 12 έτη). Οι 12 από τους ασθενείς είχαν ιστορικό ιλαράς, την οποία είχαν εκδηλώσει σε ηλικία κάτω των 15 μηνών.

Την περίοδο 1988-1991 είχαν καταγραφείστην Καλιφόρνια συνολικά 1.367 κρούσματα ιλαράς σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών και το ένα στα 609 ηλικίας απ’ όσα είχαν ηλικία κάτω του 1 έτους εκδήλωσαν τελικά πανεγκεφαλίτιδα.

Όπως είπε ο δρ Τσέρι,όταν ένα παιδί ή ενήλικας εκδηλώσει ιλαρά, ο οργανισμός του συνήθως απαλλάσσεται από τον υπαίτιο ιό μέσα σε δύο εβδομάδες. Σε σπάνιες περιπτώσεις, όμως, ο ιός εισβάλλει στον εγκέφαλο όπου παραμένει για μήνες ή χρόνια σε λανθάνουσα κατάσταση, δηλαδή ανενεργός.

Όταν για κάποιο (άγνωστο έως τώρα) λόγο ενεργοποιηθεί εκ νέου, οδηγεί στην SSPE η οποία εκδηλώνεται σε τρία στάδια. Στο πρώτο, ο ασθενής συμπεριφέρεται λίγο διαφορετικά, με τις αλλαγές στη συμπεριφορά να είναι αδιόρατες (ένα παιδί π.χ. μπορεί να γίνει λίγο χειρότερος μαθητής ή λίγο πιο επιθετικό).

Στο δεύτερο στάδιο, συνέχισε ο δρ Τσέρι, ο ασθενής εκδηλώνει επιληπτικές κρίσεις που αρχικά είναι σπάνιες και αδιόρατες (π.χ. μπορεί να υπάρξει λιποθυμικό επεισόδιο που στην πραγματικότητα ήταν επιληπτική κρίση) αλλά αργότερα γίνονται πιο συχνές και πιο έντονες.

Στο τελικό στάδιο, ο ασθενής έχει συνεχείς εγκεφαλικές κρίσεις και τελικά πέφτει σε κώμα.

Από τους 17 ασθενείς της Καλιφόρνια, οι 16 έχουν καταλήξει ενώ ένας νοσηλεύεται σε ίδρυμα.

«Τα ευρήματά μας είναι τρομακτικά», είπε ο δρ Τσέρι. «Μιλάμε για μία αιτία θανάτου που είναι 100% αποτρέψιμη, εάν όσοι φροντίζουν βρέφη είναι εμβολιασμένοι εναντίον της ιλαράς ώστε να τα προστατεύσουν έως ότου φθάσουν στην κατάλληλη ηλικία (στους 12-15 μήνες) για να κάνουν τα ίδια την πρώτη δόση του εμβολίου».

Το συνέδριο IDWeek είναι η ετήσια επιστημονική συνάντηση μιας σειράς αμερικανικών ιατρικών ενώσεων που έχουν ως αντικείμενο τα λοιμώδη νοσήματα.

Η ιλαρά είναι μία ιογενής νόσος που έχει επιπλοκές στο περίπου 30% των περιπτώσεων. Οι επιπλοκές συνήθως είναι ήπιες αλλά μερικές φορές είναι πάρα πολύ σοβαρές έως θανατηφόρες.