Το βήμα έγινε, το στοίχημα παραμένει

Τρίτη, ένα τέταρτο πριν από το μεσημέρι. Στην κεντρική κατακόκκινη είσοδο του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης ένας υπάλληλος μαζί με έναν υπεύθυνο ασφαλείας δοκιμάζουν τα κλειδιά στις γυάλινες πόρτες. «Η ακριανή είναι ανοιχτή, περάστε» με υποδέχονται με χαμόγελο και την ανοίγουν. Στο πρόσωπό τους μπορεί να διαβάσει κάποιος τη χαρά για τη στιγμή που πλησιάζει και επιτέλους το μουσείο θα υποδεχτεί τους πρώτους του επισκέπτες, αλλά και την αγωνία για τις τελευταίες λεπτομέρειες που πρέπει να είναι έτοιμες ώς το βράδυ, που έχουν οριστεί τα εγκαίνια.

Από την οροφή του ισογείου κρέμεται μια ακέφαλη γυναικεία μορφή που μοιάζει να φορά μια λαμπερή μάξι τουαλέτα. Πρέπει να πλησιάσει κάποιος για να διαπιστώσει ότι είναι καμωμένη από τα κελύφη ζωυφίων, πρώτη ύλη αγαπημένη στον persona non grata φλαμανδό καλλιτέχνη Γιαν Φαμπρ, ο οποίος, αν και «ανεπιθύμητος» στην Ελλάδα από μερίδα καλλιτεχνών, είναι παρών σε μια σημαντική στιγμή του ΕΜΣΤ: στα –έστω και κατά το ήμισυ –εγκαίνιά του. Πιο δίπλα, τα πρώτα σημάδια ότι η καρδιά του μουσείου αρχίζει να χτυπά σε ρυθμούς λειτουργίας: ένα μικρό πωλητήριο με αντικείμενα που θυμόμαστε από παλιά –μολύβια, μπλοκάκια, κατάλογοι προηγούμενων εκθέσεων –αλλά και ορισμένα κοσμήματα σε προσιτές τιμές που ξεκινούν από 12 ευρώ, όπως τα βραχιολάκια με γραφή Μπράιγ.

Απέναντι ακριβώς οι αναδιπλούμενες λευκές πόρτες έχουν ανοίξει. Η αίθουσα περιοδικών εκθέσεων του ισογείου –λευκή και ψηλοτάβανη –έχει γεμίσει με έργα τέχνης που προήλθαν από τις μόνιμες συλλογές του ΕΜΣΤ και τις αντίστοιχες του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης της Φλάνδρας με έδρα την Αμβέρσα. Μια έκθεση στην οποία συμμετέχουν 66 καλλιτέχνες με περισσότερα από 70 έργα υπό τον τίτλο «Κρίσιμοι διάλογοι: Αθήνα – Αμβέρσα» που σημαίνει δύο πρωτιές: την πρώτη περιοδική έκθεση στην έδρα του ΕΜΣΤ, στο παλιό εργοστάσιο Φιξ, και την πρώτη της σειράς «Το ΕΜΣΤ στον κόσμο», που έχει στόχο η μόνιμη συλλογή του να συνδιαλέγεται με εκείνες άλλων αντίστοιχων μουσείων ανά τον κόσμο.

Οι κάμερες και οι φωτογράφοι έχουν ήδη μπει στον χώρο για να τραβήξουν τα πρώτα πλάνα. Οι δημοσιογράφοι προσπαθούν από τα επιτοίχια κείμενα να εντοπίσουν τις 22 ενότητες στις οποίες είναι χωρισμένη η έκθεση (την οποία επιμελήθηκε η διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Κοσκινά και ο ομόλογός της από το βελγικό μουσείο Μπαρτ ντε Μπάαρε) και οι πιο τεχνολογικά ενημερωμένοι δοκιμάζουν με τα κινητά τους να διαβάσουν τα QR Codes για να αντλήσουν επιπλέον πληροφορίες, καθώς ενημερωτικό υλικό είναι διαθέσιμο μόνο μέσω μιας μικροϊστοσελίδας (η επίσημη ιστοσελίδα του μουσείου δεν έχει ανέβει ακόμη, παρά το γεγονός ότι είχε ανακοινωθεί επισήμως η λειτουργία της ήδη από τις 29 Σεπτεμβρίου) κι ο κατάλογος δεν είναι έτοιμος.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ. Είναι η στιγμή που βιαστική η Δανάη Στράτου μπαίνει στον εκθεσιακό χώρο προσπερνώντας το τραπεζάκι στην είσοδο με τις τρεις διαφορετικές καρέκλες (το οποίο πολλοί πίστεψαν ότι είναι ακόμη ένα έργο σύγχρονης τέχνης, για να αποδειχθεί αργότερα ότι ήταν απλώς ένα τραπέζι με τρεις διαφορετικές καρέκλες που «συμβόλιζε τον διάλογο», όπως μας εξήγησε ο εκ των βοηθών επιμελητών Σταμάτης Σχιζάκης). Κατευθύνεται στον υπόγειο χώρο, όπου είναι στημένη η βιντεοεγκατάστασή της «Το ποτάμι της ζωής» και με τη βοήθεια ενός τεχνικού επιχειρεί να διορθώσει κάποιο τεχνικό πρόβλημα στις οθόνες που προβάλλουν την κίνηση σε επτά ποτάμια από την Κίνα έως τις ΗΠΑ κι από το ξημέρωμα ώς τη δύση. Ενας άλλος τεχνικός «παλεύει» με την προβολή του Στέφανου Τσιβόπουλου «Land» που κρέμεται στη σκάλα και καταγράφει την πορεία τριών προσφύγων από διαφορετικές χώρες που επιχειρούν να επιβιώσουν και να συμβιώσουν σε μια έρημη βραχονησίδα χωρίς να μπορούν να συνεννοηθούν, αλλά και χωρίς να ξέρουν πού βρίσκονται.

Στο μεταξύ ορισμένοι από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες, όπως η Ρένα Παπασπύρου, ο Κώστας Βαρώτσος, η Κορεάτισσα Κιμσούτζα, ο Δημήτρης Αληθεινός, η Ελένη Μυλωνά μεταξύ άλλων, αρχίζουν να γεμίζουν την αίθουσα κι η διευθύντρια του ΕΜΣΤ Κατερίνα Κοσκινά δέχεται ευχές για το άνοιγμα των 5.000 τ.μ. του κτιρίου από τα συνολικά 18.200 τ.μ., την ώρα που νεότερα περί του συνολικού ανοίγματος του μουσείου δεν υπάρχουν (πριν από έναν μήνα με επιφύλαξη είχαν τοποθετηθεί τα εγκαίνια για το φθινόπωρο του 2017).