Εχετε αναρωτηθεί για ποιον λόγο η Αικατερίνη η Μεγάλη της Ρωσίας στόλιζε το καπέλο της με δυο καρφίτσες που απεικόνιζαν τον φοίνικα –το πουλί που αναγεννιέται από τις στάχτες του; Είχατε υπόψη σας ότι τα ρουμπίνια, τα σμαράγδια και τα μαργαριτάρια που κοσμούσαν τα σκεύη που χρησιμοποιούσε η αυτοκράτειρα Αννα Ιβάνοβνα –ανιψιά του Μεγάλου Πέτρου –ήταν κολλημένα με μαστίχα; Κι ότι ο Αλέξανδρος Α’ δεν ταξίδευε ποτέ χωρίς τη φορητή του εκκλησία, την οποία μετέφερε σε ένα ξύλινο κιβώτιο; Μικρά ή μεγαλύτερα μυστικά της τσαρικής Ρωσίας ταξιδεύουν από την Αγία Πετρούπολη και το Ερμιτάζ –το μουσείο με τα 60.000 εκθέματα και τα 3 εκατομμύρια αντικείμενα στις αποθήκες του –στην Αθήνα και στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο. Κι εκεί από αύριο (σήμερα έχουν οριστεί τα εγκαίνια) οι επισκέπτες θα μπορούν να τα ανακαλύψουν μέσα από 80 αρχαιολογικού ενδιαφέροντος αντικείμενα και έργα, τα οποία χρονολογούνται από τον 5ο αι. π.Χ. και φτάνουν ώς τον 20ό, συνθέτοντας την έκθεση «Ερμιτάζ: Πύλη στην Ιστορία».

Μπορούν όμως αυτά τα 80 αντικείμενα να αποτελέσουν μια αντιπροσωπευτική μικρογραφία των συλλογών που ξεκίνησε να χτίζει ο Μεγάλος Πέτρος –η παράδοση τον θέλει να ξεκινά συγκεντρώνοντας έργα του πολιτισμού των Σκυθών, γοητευμένος από ένα δώρο που δέχτηκε για τη γέννηση του διαδόχου –και εμπλούτισε με απίστευτο πάθος και ταχύτητα η Αικατερίνη η Μεγάλη αποκτώντας μέσα σε μία δεκαετία περισσότερους από 2.000 πίνακες, έχοντας ως σύμβουλό της τον διαφωτιστή φιλόσοφο Ντενί Ντιντερό; Το βέβαιο είναι πως μπορούν να γοητεύσουν ακόμη και τον δύσπιστο επισκέπτη, καθώς πρόκειται για εξαιρετικά δείγματα τέχνης από όλο τον κόσμο –από την Κίνα και τη Μογγολία έως τη Γαλλία και την Ισπανία. Δεν πρόκειται άλλωστε μόνο για έργα που επελέγησαν για εμπλουτισμό των συλλογών από τους τσάρους, αλλά και για αντικείμενα που φτιάχτηκαν για προσωπική τους χρήση ή για διπλωματικά δώρα που δέχτηκαν και είναι φορτωμένα με το βάρος της ιστορίας της προσωπικότητας και της διαδρομής τους. Οπως οι καρφίτσες με τον φοίνικα της Αικατερίνης που της χάρισαν οι κινέζοι διπλωμάτες, καθώς λόγω του συμβολισμού του ήταν το αγαπημένο της.

ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ ΚΑΙ ΡΟΝΤΕΝ. Κι αν οι τσάροι, τα σερβίτσια τους για τη βότκα ή τα ρολόγια με τις τετραπλές σειρές διαμαντιών δεν αρκούν για να σας οδηγήσουν ώς τη Βίλα Ιλίσια της Δουκίσσης Πλακεντίας, ίσως τα χρυσά κοσμήματα των Σκυθών –τα σκουλαρίκια με τα λευκά περιστέρια από υαλόμαζα, το δαχτυλίδι που κοσμείται με ένα πέλμα σανδαλιού και το κόσμημα με τη μικρογραφία της Νίκης που λύνει το σανδάλι της από το θωράκιο του ναού της Αθηνάς Νίκης στην Ακρόπολη –αποτελούν ένα ακόμη κίνητρο. Οσοι δε αγαπούν την ευρωπαϊκή τέχνη από την Αναγέννηση έως και τον 20ό αιώνα επίσης έχουν λόγο να φτάσουν ώς το Βυζαντινό Μουσείο καθώς στον χώρο περιοδικών εκθέσεων μπορούν να δουν μια επιλογή έργων από τις συλλογές του Ερμιτάζ με υπογραφές όπως αυτές του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, του Νικολά Πουσέν, του αντιπάλου του Μιχαήλ Αγγέλου, του Μπάτσιο Μπαντινέλι, αλλά και των Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, Ευγένιου Ντελακρουά, Ογκίστ Ροντέν και Εμίλ Αντουάν Μπουρντέλ. Εργα που καλύπτουν, σύμφωνα με τους διοργανωτές, όλο το φάσμα και τις τάσεις της ευρωπαϊκής τέχνης, δείχνοντας παράλληλα την ιδεολογία των συλλεκτών της εποχής. Η έκθεση αποτελεί το κορυφαίο εκθεσιακό γεγονός στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του έτους Ελλάδας – Ρωσίας, το οποίο θα ολοκληρωθεί με τρεις ελληνικές εκθέσεις στη Ρωσία μέχρι τον Ιανουάριο και μία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με 83 αντικείμενα από το Μουσείο Μπαλσόι.

INFO

«Ερμιτάζ: Πύλη στην Ιστορία» στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Βασ. Σοφίας 22. Εως 26 Φεβρουαρίου