Η εγχείρηση καρδιάς, γνωστή ως bypass, είναι η χειρουργική επέμβαση που επιστημονικά αποδίδεται με τον όρο «αορτοστεφανιαία παράκαμψη».

Στην εγχείρηση αυτή γίνεται παράκαμψη των στενώσεων (βουλώματα) που υπάρχουν στις στεφανιαίες αρτηρίες λόγω της αθηροσκλήρωσης των αρτηριών, δηλαδή των πλακών με χοληστερίνη που υπάρχουν στο τοίχωμά τους. Η παράκαμψη γίνεται είτε με αρτηρίες είτε με φλέβες που συνδέουν την αορτή με το υγιές τμήμα των στεφανιαίων αρτηριών.

Πολλοί ακόμα πιστεύουν ότι η εγχείρηση αυτή γίνεται για να προληφθεί το έμφραγμα και οι σοβαρές επιπλοκές του. Ομως αυτό δεν είναι ακριβές. Η εγχείρηση γίνεται κυρίως για να αντιμετωπιστεί η χρόνια ισχαιμία του μυοκαρδίου που οδηγεί σε καρδιακή ανεπάρκεια. Μόνο το 30% των εμφραγμάτων οφείλεται σε ρήξη (σπάσιμο) των μεγάλων στενώσεων, γι’ αυτό και η εγχείρηση Bypass δεν θεωρείται σήμερα ότι προφυλάσσει από το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Πρόσφατα δημοσιεύθηκε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα μελέτη στο καρδιολογικό περιοδικό Circulation που εκδίδεται από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA). Στη μελέτη αυτή με το όνομα (Prevent) IV μελετήθηκαν οι επιπτώσεις έπειτα από επέμβαση bypass με χρήση της έσω μαστικής αρτηρίας που χρησιμοποιείτο κατά κανόνα στις εγχειρήσεις αυτού του τύπου.

Κατά τη διάρκεια μιας τετραετίας μετά την επέμβαση διαπιστώθηκε ότι σε εκείνους τους αρρώστους που θρομβώθηκε η έσω μαστική αρτηρία, υπήρξαν περίπου διπλάσιες επιπλοκές που αφορούσαν έμφραγμα του μυοκαρδίου ή θάνατο συγκριτικά με εκείνους που η έσω μαστική αρτηρία λειτουργούσε κανονικά.

Ομως, το πιο ενδιαφέρον από αυτή τη μελέτη ήταν τα συμπεράσματα. Συγκεκριμένα βρέθηκε ότι σε οριακές βλάβες που προκαλούσαν στένωση 70% της διαμέτρου της αρτηρίας – ιδιαίτερα μάλιστα εάν γινόταν και πρόσθετο bypass στους δευτερεύοντες κλάδους της κύριας αρτηρίας – ήταν εκεί όπου το bypass με την έσω μαστική αρτηρία αποτυγχάνει.

Γενικότερα, οι οριακές στενώσεις της τάξης του 70% που είναι δυνατόν να εμφανίζονται στη στεφανιογραφία είναι στην πραγματικότητα μικρότερες, οπότε η συμπληρωματική ροή μέσω της αρτηρίας του bypass δεν μπορεί να λειτουργήσει και κατά συνέπεια το bypass αποτυγχάνει.

Για τον λόγο αυτό δεν αρκεί απλά και μόνο να γίνεται στεφανιογραφία για να αποφασισθεί η εγχείρηση, αλλά πρέπει να γίνεται πληρέστερη μελέτη ούτως ώστε να αποδεικνύεται η πραγματική σοβαρότητα των στενώσεων που προκαλούν οι αθηρωματικές πλάκες.