Η απόφαση του δικαστηρίου φαίνεται σαφής: η κυβέρνηση της Τερίζα Μέι θα πρέπει να λάβει την έγκριση του Κοινοβουλίου για να εκκινήσει τις διαδικασίες του Brexit με την ενεργοποίηση του άρθρου 50 της Συνθήκης της Λισαβόνας. Εξίσου σαφής ακούστηκε ο πρόεδρος του Ανώτερου Δικαστηρίου (High Court) που σημείωσε ότι ο «πλέον θεμελιώδης κανόνας του Συντάγματος του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ότι το Κοινοβούλιο είναι κυρίαρχο». Τι σημαίνουν όλα αυτά πρακτικά; Μπορεί αυτή η απόφαση, που λήφθηκε έπειτα από προσφυγή μιας βρετανίδας πολίτη και εκθέτει για ακόμη μία φορά τη βρετανίδα πρωθυπουργό, να ανακόψει την έξοδο της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση;

«Είναι σχεδόν βέβαιο πώς όχι» εξηγεί η «Γκάρντιαν». Ωστόσο, το πράγμα μπερδεύεται ακόμη περισσότερο. Η αίσθηση στο Λονδίνο είναι πως το δικαστήριο προκάλεσε μια συνταγματική κρίση, η οποία κανένας δεν ξέρει πώς θα ξεπεραστεί. Ακόμη η απόφαση είναι πιθανό να αναθερμάνει, ή ακόμη και να μεγαλώσει, το χάσμα που είχε δημιουργηθεί ανάμεσα στους οπαδούς του «έξω» και τους θιασώτες του «μέσα». Το 52% που ψήφισε υπέρ του Brexit στο δημοψήφισμα δεν συνιστά ασφαλώς καμιά τρομερή πλειοψηφία: αν ανέδειξαν κάτι οι κάλπες που στήθηκαν τον περασμένο Ιούνιο, αυτό είναι η σχεδόν απόλυτη διχοτόμηση της βρετανικής κοινωνίας.

Μια διέξοδο στην κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μπορεί να δώσει η κυοφορούμενη έφεση της κυβέρνησης στο Ανώτατο Δικαστήριο. Οχι πως οι έντεκα δικαστές του Ανώτατου Δικαστηρίου (Supreme Court) μπορούν να λύσουν τόσο εύκολα τα χέρια της Τερίζα Μέι. Οπως σημειώνουν αναλυτές, η υπόθεση έχει να κάνει με τον πυρήνα του άγραφου συνταγματικού χάρτη του Ηνωμένου Βασιλείου. Εχει να κάνει επίσης με τη φύση της δικαστικής εξουσίας, η οποία στην ουσία παράγει με τις αποφάσεις της δίκαιο. Με άλλα λόγια, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν θα αποφασίσει επί της ουσίας της απόφασης. Αλλά και για το εάν ο χαρακτήρας της απόφασης είναι πολιτικός ή νομικός.

Και τα προβλήματα δεν τελειώνουν εδώ. Γιατί σύγχυση υπάρχει και σχετικά με το πώς θα εκφραστεί το Κοινοβούλιο. Θα είναι αρκετή μια ψήφος Ναι – Οχι, δηλαδή ένα κοινοβουλευτικό δημοψήφισμα; Ή θα πρέπει να ψηφιστεί κάποιος νόμος; Σε αυτή τη δεύτερη περίπτωση, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει μια μακρά και –από πολλές απόψεις –επικίνδυνη μάχη. Αντίθετα, η απλή ψηφοφορία κάνει πιο εύκολα τα πράγματα για την Τερίζα Μέι και τη διακηρυγμένη πρόθεσή της να ενεργοποιήσει το άρθρο 50 έως τον ερχόμενο Μάρτιο.

Και πάλι, όμως, δεν είναι σαφές πώς θα ψηφίσουν οι βουλευτές. Οι περισσότεροι από αυτούς είχαν ταχθεί υπέρ της παραμονής. Προέρχονται, όμως, από περιφέρειες όπου υπερίσχυσε το Brexit. Το ζήτημα δεν είναι απλό –άπτεται κι αυτό του πυρήνα του άγραφου συνταγματικού κανόνα: Οι βουλευτές ψηφίζουν σύμφωνα με τις επιθυμίες των ψηφοφόρων τους ή κατά την κρίση τους; Το δίλημμα μεταφράζεται και πολιτικά: το Brexit, για παράδειγμα, επικράτησε στο 70% των περιφερειών όπου στις εκλογές είχαν επικρατήσει οι Εργατικοί. Αν οι βουλευτές τους ψηφίσουν ανάποδα, είναι πολύ πιθανό ότι θα αφήσουν ορθάνοιχτη την πόρτα στο ξενοφοβικό και αντιευρωπαϊκό UKIP.

Σε αυτόν τον πολιτικό μύλο, οι εκλογές θα μπορούσαν να είναι μια κάποια λύση. Οι κάλπες είναι ένας τρόπος για να αρθεί η σύγκρουση ανάμεσα σε αυτό που ένας βουλευτής θεωρεί εθνικό συμφέρον και στη βούληση των ψηφοφόρων του. Για να προκηρυχθούν όμως πρόωρες εκλογές, θα χρειαστεί η έγκριση από τα δύο τρίτα των μελών του Κοινοβουλίου. Αλλά με τα ποσοστά που εμφανίζονται να έχουν στις δημοσκοπήσεις, είναι μάλλον το τελευταίο που θα ήθελαν οι Εργατικοί σε αυτήν τη φάση. Υπάρχουν αδιέξοδα στη βρετανική δημοκρατία;

ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ

Η απογοήτευση και η στερλίνα

Η κυβέρνηση της Τερίζα Μέι δεν έκρυψε τη δυσφορία της για την απόφαση του δικαστηρίου. «Η βρετανική κυβέρνηση είναι απογοητευμένη από την απόφαση του δικαστηρίου. Η χώρα ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ενωση σε ένα δημοψήφισμα που εγκρίθηκε με ενέργειες του Κοινοβουλίου» ανέφερε ο υπουργός Εμπορίου Λίαμ Φοξ. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να σεβαστεί την απόφαση του δημοψηφίσματος. Οι αγορές, πάντως, κινήθηκαν σε άλλο μήκος κύματος. Η στερλίνα κατέγραψε χθες άνοδο 1,5% σε υψηλό τεσσάρων εβδομάδων, με τις αποδόσεις των βρετανικών ομολόγων επίσης να ενισχύονται. Η απόφαση έκανε τους επενδυτές να ελπίζουν ότι θα μετριαστούν οι ορέξεις της κυβέρνησης για ένα «σκληρό Brexit».

«Η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου είναι ένα χτύπημα για την Τερίζα Μέι και τους υπουργούς υπέρ του Brexit στην καρδιά της κυβέρνησης» σχολίασε ο Νιλ Γουίλσον, αναλυτής στην ETX Capital στο Λονδίνο. «Καθιστά την εκκίνηση του Brexit πολύ πιο πολύπλοκη και έδωσε μεγάλη ώθηση στη στερλίνα» πρόσθεσε ο ίδιος, ενώ άλλοι αναλυτές σημείωναν πως «μια ψήφος στο Κοινοβούλιο θα αποτελέσει πλήγμα για την πρωθυπουργό που είχε υποστηρίξει με σθένος ότι η εκκίνηση της διαδικασίας εξόδου θα ήταν δική της απόφαση και θα επαναφέρει στην επιφάνεια τις διαφορές εντός του Συντηρητικού Κόμματος».

Τελευταία Νέα