Ηταν o πρώτος αριστερός ανασχηματισμός. Ώς τώρα ο Αλέξης Τσίπρας είχε συγκροτήσει δύο φορές κυβέρνηση μετεκλογικά. Και είχε αναπροσαρμόσει το υπουργικό σχήμα του ΣΥΡΙΖΑ από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου ώς την ψήφιση του Μνημονίου ΙΙΙ στις 14 Αυγούστου 2015 όταν εξήλθαν από την κυβέρνηση ο Γιάνης Βαρουφάκης και μερικές εβδομάδες αργότερα τα στελέχη της Αριστερής Πλατφόρμας με επικεφαλής τον Παναγιώτη Λαφαζάνη για να αποχαιρετήσουν και τον ΣΥΡΙΖΑ. Συνεπώς ήταν χθες που ζήσαμε πραγματικά την παρθενική αναδόμηση υπουργικού σχήματος αριστερής κυβέρνησης.

Τι μας λέει αυτή; Οτι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κόμμα προσωποπαγές και αρχηγικό. Κάτι που το ξέραμε ήδη αλλά, χθες βράδυ, επιβεβαιώθηκε. Ο Πρωθυπουργός επιχειρεί πρώτα να βρει συμβιβαστικές λύσεις – εξού και η πολύωρη καθυστέρηση. Οταν αυτές όμως δεν καθίστανται εφικτές, τότε ισχύει η ενός ανδρός αρχή. Μόνο που αυτή δεν ασκείται για να προστατευθεί η θέση του αρχηγού – η οποία δεν αμφισβητείται από κανέναν. Αλλά για να κρατηθούν ισορροπίες και, κυρίως, για να μην αλλοιωθεί η σχέση του ΣΥΡΙΖΑ με την πολιτική πραγματικότητα. Αυτή διδάσκει ότι για να παραμείνει στην εξουσία, θα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντι στους δανειστές – άρα να κάνει ιδιωτικοποιήσεις. Αλλά και να μη διαταράσσει άνευ λόγου τη σχέση με οργανισμούς όπως, ας πούμε, η Εκκλησία της Ελλάδος.

Υπό την έννοια αυτή, ο χθεσινός ανασχηματισμός επιβεβαιώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ περνάει από την εποχή της ιδεοληψίας στη φάση του ρεαλισμού. Δηλαδή πάει να γίνει κόμμα εξουσίας. Ομολογουμένως, είναι βέβαιο ότι ο Νίκος Φίλης δεν προσέφερε τίποτε στο πρότζεκτ διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ – πέραν ίσως της ιδεολογικής εκτόνωσης των στελεχών που ήθελαν να ζήσουν την έξαψη του παραδοσιακού αντικληρικαλισμού της Αριστεράς. Οταν όμως έχεις μπροστά σου μία τριετία χωρίς εκλογές και δεν σου λείπουν, ελέω Μνημονίου, τα κοινωνικά μέτωπα, δεν έχεις λόγο να τρίβεσαι στη μαγκούρα της Ιεραρχίας μόνο και μόνο γιατί δεν μπορείς να μην πεις μια κουβέντα παραπάνω σε ένα τηλεοπτικό πρωινάδικο – από όσα τουλάχιστον έχουν απομείνει.

Είναι λοιπόν ο αρχηγισμός έκφραση πραγματισμού; Η απάντηση είναι: Ναι – εκεί όμως που δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς. Οι συμβιβασμοί γίνονται με όρους ισοζυγίου ισχύος – δηλαδή εκεί που οι κυβερνώντες είναι από κάτω και το ξέρουν. Ολα γίνονται για το παιχνίδι της εξουσίας. Οσο για τη διεύρυνση – αυτή μπορεί να περιμένει. Ενα είναι το κόμμα – και δύο είναι στην κυβέρνηση.