«Δεν με ενδιαφέρει αν με λένε δικτάτορα ή οτιδήποτε άλλο, από το ένα αφτί μπαίνει, από το άλλο βγαίνει. Σημασία έχει πώς με αποκαλεί ο λαός μου». Είναι η απάντηση που έδωσε χθες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε όλους όσοι τον αποδοκιμάζουν για τη σύλληψη των δύο επικεφαλής του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς και Φιγκέν Γιουκσεκντάγ, καθώς και δέκα ακόμη βουλευτών του, με την κατηγορία ότι στηρίζουν την τρομοκρατία. Μία ημέρα νωρίτερα, το Σάββατο, πολλές χιλιάδες Κούρδοι βγήκαν στους δρόμους αρκετών ευρωπαϊκών πόλεων, από το Παρίσι και τις Βρυξέλλες έως τη Βρέμη, τη Στουτγάρδη και την Κολωνία όπου πραγματοποιήθηκε η μεγαλύτερη διαδήλωση με τη συμμετοχή περίπου 6.500 ανθρώπων, φωνάζοντας «Σταματήστε τη δικτατορία του Ερντογάν». «Η Ευρώπη, στο σύνολό της, υποθάλπει την τρομοκρατία», κατήγγειλε για ακόμη μια φορά χθες ο τούρκος πρόεδρος. «Παρότι χαρακτήρισαν το PKK τρομοκρατική οργάνωση, είναι σαφές… Βλέπουμε πόσο ελεύθερα και άνετα δρα το PKK στην Ευρώπη». Οι σχέσεις της Αγκυρας με την ΕΕ γίνονται όλο και πιο δύσκολες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της γερμανικής «FAΖ», έκθεση της Κομισιόν για την ενταξιακή πρόοδο της Τουρκίας που θα δοθεί στη δημοσιότητα την Τετάρτη επισημαίνει πως υπάρχει «σημαντική υποχώρηση στην ελευθερία του Τύπου» στην Τουρκία, αλλά και ότι οι νομικές αποφάσεις που αφορούν την εθνική ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας επιβάλλονται «επιλεκτικά και τυχαία». Οι αριθμοί είναι γνωστοί: περισσότεροι από 150.000 άνθρωποι -δικαστικοί, εκπαιδευτικοί, αστυνομικοί, δημόσιοι λειτουργοί αλλά και δημοσιογράφοι –έχουν συλληφθεί ή απολυθεί μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, περίπου 170 εφημερίδες, περιοδικά, τηλεοπτικοί σταθμοί και πρακτορεία ειδήσεων έχουν κλείσει, μόλις την περασμένη εβδομάδα συνελήφθησαν ο διευθυντής, ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και δέκα αρθρογράφοι της «Τζουμχουριέτ».
«Ο Ερντογάν “θάβει” τη Δημοκρατία του Ατατούρκ», σχολίαζε χθες στη «Monde» η Μαρί Ζεγκό, μετά το τελευταίο χτύπημα του τούρκου προέδρου, στο HDP, παράλληλα με το σφυροκόπημα των Κούρδων στη Συρία. Η ίδια έδωσε και την εξήγηση για το χτύπημα αυτό: προκειμένου να προωθήσει τα σχέδιά του να μετατρέψει την Τουρκία σε προεδρική δημοκρατία, ο Ερντογάν χρειάζεται τη στήριξη και τις ψήφους των εθνικιστών του MHP, που αξιώνουν σκληρή γραμμή έναντι των Κούρδων και επαναφορά της θανατικής ποινής στην Τουρκία.
Το HDP ανακοίνωσε χθες μερικό μποϊκοτάζ του Κοινοβουλίου, αναστολή των «νομοθετικών του προσπαθειών» και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο μιας πλήρους αποχώρησής του από το σώμα. «Οποιος βλάπτει αυτό το έθνος θα το πληρώσει» δήλωσε λίγο αργότερα ο τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ υποστηρίζοντας πως το HDP χρηματοδοτούσε την τρομοκρατία. Οι ΗΠΑ εξέφρασαν βαθιά ανησυχία για τις εξελίξεις, η Γερμανία και η Δανία κάλεσαν τους τούρκους πρεσβευτές για εξηγήσεις, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς δήλωσε πως οι τουρκικές ενέργειες «θέτουν εν αμφιβόλω τη βάση μιας βιώσιμης σχέσης ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία» και ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ σημείωσε χθες «με λύπη του» ότι «η Τουρκία απομακρύνεται από την Ευρώπη» –στην ίδια συνέντευξη ξεκαθάρισε πως αν η μεταναστευτική συμφωνία με την ΕΕ καταρρεύσει, υπαίτια θα είναι η τουρκική ηγεσία.
Η ειρωνεία καιο φαύλος κύκλος
Με το που ξύπνησε το πρωί της Παρασκευής, ο τούρκος αρθρογράφος Μουσταφά Ακιόλ είδε δύο έκτακτες ειδήσεις: η πρώτη ήταν η σύλληψη των δύο επικεφαλής και ακόμη δέκα βουλευτών του φιλοκουρδικού HDP∙ η δεύτερη ήταν η βομβιστική επίθεση που πραγματοποιήθηκε λίγες ώρες αργότερα στο Ντιγιάρμπακιρ – έντεκα άνθρωποι σκοτώθηκαν, την ευθύνη ανέλαβε ένα παρακλάδι του PKK. Επειτα ο Ακιόλ άνοιξε το twitter και διαπίστωσε την τρίτη έκτακτη είδηση: δεν λειτουργούσε. Ούτε το WhatsApp, ούτε το Skype.
«Η τουρκική κυβέρνηση είχε προφανώς αποφασίσει πως χρειαζόμαστε λίγη εθνική “ψυχική ηρεμία”» γράφει ο Ακιόλ στην «Χουριέτ». «Αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα που ζούμε στην Τουρκία το φθινόπωρο του 2016. Κι όμως, κάποτε είχαμε κάποτε πολλές ελπίδες. Πριν από δύο χρόνια υπήρχε μια «ειρηνευτική διαδικασία» ανάμεσα στην κυβέρνηση και το PKK και κανείς δεν πέθαινε σε τρομοκρατικές επιθέσεις ή αντιτρομοκρατικά μέτρα. Οι πολιτικοί του HDP δεν φυλακίζονταν, αντιθέτως ήταν εταίροι της κυβέρνησης στον διάλογο. Πώς φτάσαμε στη σημερινή κατάσταση;».
Το PKK είναι πράγματι μια τρομοκρατική οργάνωση, λέει ο Ακιόλ. Και το HDP έχει πράγματι δεσμούς με το PKK: «θα ήταν ενδεχομένως δίκαιο να περιγράψουμε το κόμμα ως την “πολιτική πτέρυγα” του PKK». Νομικά όμως δεν μπορεί να συλλαμβάνονται οι πολιτικοί του – παρά μόνο αν επαινέσουν συγκεκριμένες βίαιες ενέργειες του PKK ή υπάρξουν στοιχεία συμμετοχής τους σε τρομοκρατικές ενέργειες. «Αλλά υπάρχει και το πολιτικό επίπεδο» επισημαίνει ο τούρκος αρθρογράφος. «Οι πολιτικοί του HDP βλέπουν με συμπάθεια το PKK για έναν απλό λόγο: υπάρχουν μερικά εκατομμύρια Κούρδοι που επίσης βλέπουν με συμπάθεια το PKK και γι’ αυτό ψηφίζουν το HDP. Το θέμα λοιπόν δεν είναι απλώς ένα πρόβλημα ασφάλειας αλλά και ένα πολιτικό πρόβλημα. Το PKK πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά οι πολιτικοί δίαυλοι πρέπει να μείνουν ανοιχτοί, διότι τα πολιτικά προβλήματα έχουν μόνο πολιτικές λύσεις. Η ειρωνεία της υπόθεσης είναι πως το AKP ήταν το μοναδικό κόμμα στην τουρκική ιστορία που συμφώνησε κάποτε με την εκτίμηση αυτή και προσπάθησε πράγματι να επιτύχει μια πολιτική λύση. Οταν απέτυχε, ωστόσο, επέστρεψε στις συνήθειες της “παλιάς Τουρκίας”. Επέστρεψε στον παλιό φαύλο κύκλο».
