Ο πόλεμος δηλώσεων μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας όλο και κλιμακώνεται. Ενας νέος, πιθανώς ακόμα σφοδρότερος γύρος λεκτικών εχθροπραξιών αναμένεται σήμερα, καθώς στη νέα έκθεση για την ενταξιακή πρόοδο της γείτονος που πρόκειται να δώσει στη δημοσιότητα, η Κομισιόν προειδοποιεί –σύμφωνα με τις πληροφορίες –την Αγκυρα ότι πρέπει να βάλει τέλος στην «οπισθοδρόμηση» των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της δημοκρατίας έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου.

Ανεβάζοντας ήδη από χθες τους τόνους, η Ευρωπαϊκή Ενωση ζήτησε από την Αγκυρα «να επιστρέψει σε μια αξιόπιστη δημοκρατική διαδικασία, να προστατεύσει τη δημοκρατία, να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και να επαναλάβει τον πολιτικό διάλογο με την αντιπολίτευση», χαρακτηρίζοντας «εξαιρετικά ανησυχητικές» τις τελευταίες εξελίξεις στη χώρα –τις νέες συλλήψεις δημοσιογράφων καθώς και της ηγεσίας και αρκετών βουλευτών του φιλοκουρδικού HDP. «Παρατηρώ με πικρία πως μέρα με την ημέρα, η Τουρκία απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο από την Ευρώπη» δήλωσε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Κάθε τέτοια δήλωση πυροδοτεί μια έντονη απάντηση της Αγκυρας, συχνά διά στόματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Καμία πλευρά ωστόσο δεν δείχνει προς το παρόν διατεθειμένη να προχωρήσει σε βήματα που θα μπορούσαν να πλήξουν ανεπανόρθωτα αυτό που οι αναλυτές αποκαλούν «εύθραυστη σχέση αμοιβαίας εξάρτησης»: η Ευρώπη χρειάζεται την Αγκυρα προκειμένου να ανακόπτει τη μεταναστευτική ροή προς αυτήν και η Τουρκία, που βλέπει το νόμισμά της να σπάει αρνητικά ρεκόρ λόγω της ανησυχίας που προκαλεί η αστάθεια, θέλει να διατηρήσει την πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές.

Σταχυολογώντας μία σειρά από δηλώσεις και ανακοινώσεις των τελευταίων ημερών, ο Ντάνκαν Ρόμπινσον σημείωνε χθες στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» πως «η ρητορική δύσκολα θα μπορούσε να είναι πιο επιθετική». Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου συνέκρινε το πογκρόμ εναντίον δημόσιων λειτουργών στην Τουρκία με «μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν τη ναζιστική περίοδο» και εισηγήθηκε οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της Αγκυρας. Ο Μίκαελ Ροτ, ο γερμανός υφυπουργός αρμόδιος για Ευρωπαϊκά Ζητήματα, συνέκρινε την κατάσταση στην Τουρκία με «τον νόμο της ζούγκλας». Οσο για τον Γκι Φέρχοφστατ, τον επικεφαλής της ευρωομάδας των Φιλελεύθερων, αυτός κάλεσε την ΕΕ να διακόψει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αγκυρα καταγγέλλοντας πως «η Τουρκία έχει γίνει απολυταρχικό κράτος».

Πυρά από Ερντογάν. Καμία κριτική δεν αγγίζει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Θέλησε ποτέ το καλό μας η Ευρώπη; Οχι! Τι να περιμένουμε από ανθρώπους που μας άφησαν 53 χρόνια να αναμένουμε στην πόρτα;» διακήρυξε ο τούρκος πρόεδρος την Κυριακή, επαναλαμβάνοντας το «σύνθημά» του πως η ΕΕ έχει υπάρξει ανειλικρινής όσον αφορά την προοπτική ένταξης της χώρας του. «Ας μην αυταπατόμαστε. Ας κόψουμε τον ομφάλιο λώρο μας». Στην ίδια ομιλία, ο Ερντογάν δήλωσε πως η Ευρώπη «ακολουθεί έναν δρόμο που οδηγεί στον ίδιο της τον θάνατο» και κατήγγειλε: «Εκείνοι που είναι πρόθυμοι να πνίξουν στο αίμα τον υπόλοιπο κόσμο προκειμένου να διατηρήσουν την αίσθηση της ασφάλειας και της ειρήνης εντός των συνόρων τους, απομακρύνονται ολοένα και περισσότερο από την ανθρωπιά κάθε μέρα».

Παρά τις επανειλημμένες απειλές, ωστόσο, η Τουρκία δεν έχει κάνει κάποια κίνηση ώστε να λύσει τη συμφωνία για το Μεταναστευτικό, την οποία συνήψε τον Μάρτιο με την Ευρώπη. Και όσο ο αριθμός των εβδομαδιαίων αφίξεων προσφύγων και μεταναστών παραμένει χαμηλός, σε σύγκριση με τις δεκάδες χιλιάδες που έφταναν την ίδια εποχή πέρυσι, η Ευρώπη δεν δείχνει να επείγεται να πιέσει την Αγκυρα να εκπληρώσει τα 72 κριτήρια που θα επέτρεπαν χαλάρωση του καθεστώτος της βίζας για τους τούρκους πολίτες.

Τα πλεονεκτήματα. Οπως επισημαίνει ο Ντάνκαν Ρόμπινσον, η σημερινή κατάσταση ή, μάλλον, η «σημερινή στασιμότητα» έχει τα πλεονεκτήματά της: «Η Ευρώπη έχει έναν πολιτικά δυσάρεστο αλλά γενικώς πρόθυμο εταίρο (στα σημαντικά θέματα της μετανάστευσης και της ασφάλειας). Η Αγκυρα, από την πλευρά της, μπορεί να συνεχίσει την εγχώρια εκστρατεία καταστολής κάθε διαφωνίας και να παίζει με το αφήγημα μιας προδοσίας της Τουρκίας από τη Δύση χωρίς τον φόβο σοβαρών αντιποίνων από τις Βρυξέλλες. Ενας άσχημος συμβιβασμός που ίσως είναι δύσκολο να διατηρηθεί για πολύ ακόμα». Ιδίως αν ο Ερντογάν κάνει πράξη την υπόσχεσή του να επαναφέρει τη θανατική ποινή.

Τζαν Ντουντάρ: Αιχμές για την καθυστερημένη αντίδραση της ΕΕ στο πογκρόμ του Ερντογάν

Επίτιμο δημότη Παρισιού ανακήρυξε χθες η δήμαρχος της πόλης Αν Ινταλγκό τον πρώην διευθυντή της αντιπολιτευόμενης τουρκικής εφημερίδας «Cumhuriyet» και αυτοεξόριστο πλέον στη Γερμανία Τζαν Ντουντάρ (φωτογραφία). Ο Ντουντάρ εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να στηλιτεύσει την καθυστερημένη αντίδραση της ΕΕ στο πογκρόμ του Ερντογάν: «Ασκούσαμε πιέσεις στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να αναλάβουν δράση και να μιλήσουν για την καταστολή στην Τουρκία, αλλά παρέμεναν σιωπηλοί. Τώρα προσπαθούν να εκφράσουν την ανησυχία τους, αλλά είναι πλέον αργά καθώς η χώρα φλέγεται» δήλωσε