Ο Τόκβιλ μάς έχει εξηγήσει από το 1835 γιατί οι αμερικανικοί θεσμοί θα αντέξουν εσωτερικά και το φαινόμενο Τραμπ. Η βαθιά Αμερική ψήφισε Τραμπ εκδηλώνοντας τον αμερικανοσκεπτικισμό της. Την αντίδρασή της απέναντι στον κίνδυνο απώλειας του αμερικανικού ονείρου των μικρομεσαίων στρωμάτων. Την απόρριψη των στερεοτύπων του πολιτικά ορθού και συστημικού. Την προτίμησή της για το αντίθετο στερεότυπο, αυτό της επιχειρηματικότητας που σωρεύει πλούτο όχι με τον σταυρό στο χέρι. Η οπλοκατοχή, η απορρύθμιση της αγοράς, η κατάργηση του ΟbamaCare, οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές, ο επιθετικός λόγος απέναντι στον ξένο, τον μετανάστη, τον «άλλο», έχουν έναν κοινό παρονομαστή που είναι οικονομικά ελευθεριακός (libertarian όχι απλώς liberal) και πολιτικά κοινοτιστικός. Η ψήφος υπέρ του Τραμπ είναι μια ψήφος ταυτότητας. Που δεν ζητάει «θαλπωρή» μέσα στον κρατισμό όπως τον ξέρουμε στην Ευρώπη, αλλά μέσα σε μια ελεύθερη αλλά και προφυλαγμένη αγορά.
Το ερώτημα είναι αν η Ευρώπη μπορεί να ανταποκριθεί στην πρόκληση ενός κύματος απομονωτισμού στις ΗΠΑ που θα ζητά, στην πρώτη τουλάχιστον φάση, από τους ευρωπαίους συμμάχους μεγαλύτερη συμμετοχή στην ευθύνη για την ευρωπαϊκή ασφάλεια. Ας σκεφτούμε πόση σημασία έχει η ύπαρξη της Ευρωπαϊκής Ενωσης παρά τις ανεπάρκειές της.
Περιμένουμε με αισθήματα φιλίας τον πρόεδρο Obama. Οχι γιατί θα κόμιζε κάτι για το χρέος που δεν εξαρτάται από τις ΗΠΑ αλλά από τους ευρωπαίους πιστωτές. Αλλά για να μας βοηθήσει να θυμίσουμε διεθνώς τη σημασία της Πνύκας. Ισως έτσι τη θυμηθούμε και εμείς οι ημεδαποί.
Η στήλη «Μπιλιέτο» θα επανέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα με διαφορετική λέξη κάθε φορά και με διαφορετικά πρόσωπα να τη σχολιάζουν.
Θανάσης Θ. Νιάρχος