Αναζήτηση
Πέρασα όλη την πολιτική μου ζωή σε αυτό που ονομάζουμε Δύση. Δεν ήταν κυριολεκτικά Δύση. Ενώ η καρδιά της είναι η Δυτική Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες, περιλαμβάνει και μακρινές χώρες όπως η Αυστραλία και η Ιαπωνία. Στην πραγματικότητα, η Δύση είναι μάλλον μια κοινότητα με κοινές ελπίδες και αξίες. Αποτυπώνοντας τον ηγετικό ρόλο της Αμερικής μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Δύση προστατευόταν από τη στρατιωτική δύναμη των ΗΠΑ, ενώ διαμορφώθηκε από την ήπια ισχύ της. Για να γίνει το πιο ειρηνικό και με τη μεγαλύτερη ευημερία μέρος στον κόσμο.
Η Δύση έθεσε τα θεμέλια της παγκόσμιας τάξης –πιθανότατα ήταν τα πιο στέρεα θεμέλια που τέθηκαν ποτέ. Υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, η Δύση οικοδόμησε, διαμόρφωσε και καθοδήγησε διεθνείς θεσμούς, συμφωνίες συνεργασίας και κοινές προσεγγίσεις και κοινά προβλήματα. Βοήθησε επίσης στη διατήρηση της ειρήνης και την ενίσχυση της ανάπτυξης στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου.
Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ απειλεί ολόκληρο το σύστημα. Εάν ο Τραμπ κάνει ως πρόεδρος ό,τι είχε υποσχεθεί ότι θα κάνει στη διάρκεια της μιας καμπάνιας που χαρακτηρίστηκε από την ωμότητα και το ψεύδος, τότε είναι πιθανό να καταστρέψει ένα σύνθετο οικοδόμημα για το οποίο χρειάστηκαν δεκαετίες να αναπτυχθεί και το οποίο έχει ωφελήσει δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Μία από τις υποσχέσεις του Τραμπ που δεν πρέπει να υλοποιηθούν είναι ο εμπορικός προστατευτισμός. Η υπόσχεση ότι θα καταργήσει τις συμφωνίες που αφορούν το ελεύθερο εμπόριο και θα αναστείλει τις διαπραγματεύσεις για τις νέες βασίστηκε στην πεποίθηση ότι η παγκοσμιοποίηση είναι η βασική αιτία για την αύξηση της εισοδηματικής ανισότητας, η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον οικονομικό μαρασμό της αμερικανικής εργατικής τάξης. Ο πραγματικός λόγος όμως είναι η τεχνολογική εξέλιξη και οι φορολογικές πολιτικές που ευνόησαν τους πλουσίους. Εάν ο Τραμπ απομακρυνθεί από τη Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (NAFTA) με το Μεξικό και τον Καναδά, γυρίσει την πλάτη στην επικύρωση του Συμφώνου Συνεργασίας των Δύο Πλευρών του Ειρηνικού και αμφισβητήσει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, θα αποφέρει σημαντικό πλήγμα στους ανθρώπους που τον ψήφισαν. Ενώ θα χάσει φίλους και επιρροή στη διεθνή σκηνή.
Μια άλλη επικίνδυνη πολιτική θα ήταν η αναθεώρηση των δεσμεύσεων της Αμερικής σε θέματα ασφαλείας με χώρες όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, αλλά και σε σχέση με το ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με την παραμορφωτική οπτική του Τραμπ, οι ΗΠΑ δεν πρέπει να προσφέρουν «δωρεάν» ασφάλεια στους συμμάχους τους, αλλά αντίθετα να τους αφήσουν να προφυλάσσονται μόνοι τους. Πρακτικά, μια τέτοια στάση θα είχε εξαιρετικά αποσταθεροποιητικές συνέπειες. Η Ανατολική Ευρώπη και οι Χώρες της Βαλτικής θα βρίσκονταν στο έλεος της Ρωσίας. Ενώ η Ασία και η Μέση Ανατολή θα κινδύνευαν από την εξάπλωση των πυρηνικών αφού οι χώρες που θα στερούνταν τις αμερικανικές εγγυήσεις για την ασφάλειά τους θα υποχρεώνονταν να αναπτύξουν το δικό τους πυρηνικό οπλοστάσιο.
Η δέσμευση Τραμπ ότι θα αναθεωρήσει τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι ακόμη μια τέτοια περίπτωση. Μα πιστεύει κανείς ότι η Σαουδική Αραβία θα μείνει με σταυρωμένα χέρια εάν το Ιράν ξαναρχίσει το πυρηνικό του πρόγραμμα; Η κριτική στη συμφωνία –η οποία αποτελεί μείζον επίτευγμα του Μπαράκ Ομπάμα –μπορεί να εξυπηρέτησε τους προεκλογικούς σκοπούς του Τραμπ. Αλλά η κατάργηση της συμφωνίας θα έκανε τον κόσμο ένα πιο επικίνδυνο μέρος.
Εξίσου προβληματική είναι και η θέση του στο θέμα του κλίματος. Εχει διακηρύξει την πρόθεσή του να αποσύρει την υπογραφή των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, ενώ έχει τοποθετήσει έναν αρνητή της κλιματικής αλλαγής ως εποπτεύοντα της μετάβασης στην Υπηρεσία Περιβαλλοντικής Προστασίας. Ο Τραμπ βασίζει αυτή του τη θέση στην ανόητη πεποίθηση ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη που έχει προκαλέσει ο άνθρωπος είναι απάτη που έχει επινοήσει η Κίνα για να κάνει την αμερικανική βιομηχανία λιγότερο ανταγωνιστική. Κι αυτή δεν είναι η μόνη κατηγορία που έχει απευθύνει εναντίον αυτής της χώρας.
Η προεδρία Τραμπ εγκυμονεί και έναν υπαρξιακό κίνδυνο. Τα απαξιωτικά του σχόλια για διάφορες εθνοτικές ή κοινωνικές ομάδες, μεταξύ των οποίων οι μουσουλμάνοι, οι Μεξικανοί, οι γυναίκες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες, συνιστούν απειλή για τις αξίες που είναι βασικές για την ταυτότητα της Αμερικής και τη θέση της στον κόσμο.
Η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ έδωσε μια εύγλωττη και δυνατή απάντηση όταν υπενθύμισε ότι η Αμερική και η Γερμανία συνδέονται με τις αξίες της δημοκρατίας, της ελευθερίας και του σεβασμού στους νόμους και ότι στη βάση αυτών των αξιών θα συνεργαστεί με τον Τραμπ. Αυτή ακριβώς θα έπρεπε να είναι η απάντηση όλων των συμμάχων και των φίλων της Αμερικής. Πρέπει να καταδικάζουμε οποιαδήποτε ενέργεια του Τραμπ υπονομεύει το κράτος δικαίου και τους κανόνες της ελεύθερης κοινωνίας.
Ο Κρις Πάτεν, τελευταίος επίτροπος του Χονγκ Κονγκ και πρώην επίτροπος της Κομισιόν, είναι επίτροπος του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης
