Μπορεί να δηλώνει εικαστικός, χορογράφος, περφόρμερ σκηνοθέτης και συγγραφέας. Αν όμως υπάρχει μια τέχνη που ξέρει μετά βεβαιότητος άριστα ο Γιαν Φαμπρ, είναι εκείνη της πρόκλησης. Κι αν πριν από οκτώ μήνες κηρύχθηκε persona non grata από μερίδα ελλήνων δημιουργών, τώρα έχει καταφέρει να ξεσηκώσει τους Ρώσους εναντίον του. Αφορμή δεν είναι άλλη από την έκθεσή του που φιλοξενείται στο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης και στο πλαίσιο της οποίας έχει κρεμάσει βαλσαμωμένα ζώα σε αλλόκοτες στάσεις δίπλα σε διάσημα έργα ζωγραφικής φλαμανδών δημιουργών, τα οποία ανήκουν στη μόνιμη συλλογή του μουσείου –μία από τις δύο μεγαλύτερες και σημαντικότερες στην Ευρώπη μαζί με εκείνη του Λούβρου.
Απροετοίμαστοι οι επισκέπτες για το θέαμα που θα αντίκριζαν σοκαρίστηκαν όταν ήρθαν αντιμέτωποι με βαλσαμωμένα σκυλιά που φορούσαν κωνικά καπελάκια για πάρτι και αιωρούνταν από την οροφή με πολύχρωμες κορδέλες, μια σταυρωμένη γάτα κι έναν κύκνο τον οποίο έχει αρπάξει ένας γλυπτός δαίμονας μεταξύ άλλων. Μάταια οι επιμελητές της έκθεσης προσπαθούσαν να εξηγήσουν ότι ο βέλγος αιρετικός καλλιτέχνης, που έχει χρησιμοποιήσει στο παρελθόν τόσο κελύφη σκαθαριών όσο και ανθρώπινα οστά, «μέσω της δουλειάς του στοχάζεται με δυνατό και χειροπιαστό τρόπο για τη ζωή και τον θάνατο, τους υλικούς και κοινωνικούς μετασχηματισμούς, όπως επίσης και για τη σκληρή και ευφυή φαντασία που υπάρχει τόσο στα ζώα όσο και στους ανθρώπους».
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πήραν φωτιά. Το hastag #shameontheHermitage (Ντροπή στο Ερμιτάζ) έγινε από τα πιο δημοφιλή στο Ιnstagram και το twitter και οι αντιδράσεις διατυπώθηκαν έντονα από επισκέπτες, εκπροσώπους φιλοζωικών οργανώσεων και καλλιτέχνες. «Οταν σε ολόκληρη τη Ρωσία γίνεται αγώνας κατά της κακοποίησης των ζώων, το Ερμιτάζ μας φτύνει στο πρόσωπο» δήλωνε στον Τύπο εκπρόσωπος φιλοζωικής εταιρείας, ο οποίος έκανε λόγο για αρκετές σοβαρές περιπτώσεις κακοποίησης αδέσποτων τις τελευταίες εβδομάδες. «Η Ευρώπη διάγει μια μακρά περίοδο ηθικού εκφυλισμού, αλλά εμείς γιατί επιτρέπουμε να συμβαίνει αυτό στη Ρωσία;» γράφει σε ανάρτησή του ο φωτογράφος Σεργκέι Καρσακόφ. «Καταλαβαίνω ότι ο Γιαν Φαμπρ μπορεί να είναι διανοητικά άρρωστος, αλλά τι σκεφτόταν το Ερμιτάζ; Είμαι εμβρόντητη με το πώς έχει γίνει ο κόσμος» λέει η ηθοποιός Ολέσια Γκρίντσακ, ενώ η έκθεση προσέφερε πεδίο και στον γνωστό για την καμπάνιά του εναντίον των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων και άλλων «φιλελεύθερων δυτικών αξιών» πολιτικό Βιτάλι Μιλόνοφ, να ζητήσει το κλείσιμο της έκθεσης πριν από την προγραμματισμένη ολοκλήρωσή της τον Απρίλιο.
Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΕΡΜΙΤΑΖ. Ο διευθυντής του Ερμιτάζ ωστόσο, Μιχαήλ Πιοτρόφσκι, αν και παραδέχεται ότι σκοπός της έκθεσης ήταν να ξεσηκώσει τον κόσμο, εκτιμά ότι οι επικριτές της έχουν παρεξηγήσει το μήνυμά της. «Η κραυγή για την προστασία των ζώων είναι όντως σωστή κι εμείς αφυπνίσαμε τον κόσμο και τον κάναμε να συζητά για το θέμα. Ο Γιαν Φαμπρ μάς λέει ότι οι άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι αγαπούν τα ζώα τα πετούν έξω από το σπίτι και εκείνα σκοτώνονται κάτω από τις ρόδες των διερχόμενων αυτοκινήτων», συνεχίζει ο διευθυντής του μουσείου, επισημαίνοντας ότι όλα τα ζώα που έχει χρησιμοποιήσει για την έκθεση ο Γιαν Φαμπρ ήταν αδέσποτα που βρήκαν τον θάνατο με τον συγκεκριμένο τρόπο. «Αυτή η υπόθεση αποκαλύπτει την υποκρισία της στάσης των ανθρώπων απέναντι στα ζώα» λέει από την πλευρά του ο επιμελητής της συλλογής μοντέρνας τέχνης του Ερμιτάζ Ντμίτρι Οζερκόφ. «Λέμε ότι πραγματική τέχνη είναι οι ελαιογραφίες, αλλά παραβλέπουμε ότι τα πινέλα είναι φτιαγμένα από τρίχωμα ζώων».
Οσο για τον ίδιο τον καλλιτέχνη δεν φαίνεται να ανησυχεί δεδομένου ότι έχει ζήσει πολύ πιο δύσκολες καταστάσεις το 2012 όταν αναγκαζόταν για μέρες να κοιμάται κάθε βράδυ και σε άλλο σπίτι, έπειτα από επτά επιθέσεις από ροπαλοφόρους που είχε δεχθεί και 20.000 ηλεκτρονικά μηνύματα που είχε λάβει επειδή για τις ανάγκες ενός έργου του πετούσε στον αέρα ζωντανές γάτες, οι οποίες προσγειώνονταν στα σκαλιά του δημαρχείου της πόλης.
Τελευταία Νέα