Στην κοινή δημοσιογραφική λέγεται σύμπτωση απόψεων. Και είναι όταν δυο θέσεις ταυτίζονται σε κάποιο ζήτημα. Διαπιστώθηκε μια τέτοια σύμπτωση στο ζήτημα του χρέους μεταξύ του Μπαράκ Ομπάμα και του Αλέξη Τσίπρα; Οχι ακριβώς. Η θέση του αμερικανού προέδρου είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελάφρυνση χωρίς μεταρρυθμίσεις. Μπορεί το νόημα να αλλάζει ελαφρώς, αλλά η διατύπωση είναι ίδια με αυτήν που εκφέρεται από γερμανικά χείλη. Και στις δύο γλώσσες υπάρχει κάτι που δεν λέγεται φωναχτά: ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και άρα κάποια στιγμή θα κουρευτεί.
Το μήνυμα που έχει σημασία επομένως από την επίσκεψη Ομπάμα δεν βρίσκεται σε αυτά που χρωστάει το νεοελληνικό κράτος, αλλά σε εκείνα που έχει δώσει ο αρχαιοελληνικός πολιτισμός και σήμερα αμφισβητούνται από τον λαϊκισμό και τον νεοεθνικισμό. Με άλλα λόγια, το μήνυμα δεν έχει τοπικό και λογιστικό χαρακτήρα, αλλά οικουμενικό και φιλοσοφικοπολιτικό. Ο Μπαράκ Ομπάμα ήρθε στην Αθήνα για να πει ότι η δημοκρατία κινδυνεύει. Ο συμβολισμός θα ήταν το ντεκόρ της Πνύκας. Αλλά και από το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος η ουσία δεν αλλάζει.
Η εγχώρια πολιτική κουλτούρα είναι ωφελιμιστική. Ωραία, κερδίσαμε τίποτε απ’ όλα αυτά; Πολλά. Ο Μπαράκ Ομπάμα εγκαινίασε κάτι που, αν δεν ήταν τόσο παρεξηγημένoς ο όρος, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «πολιτικός τουρισμός». Ο αμερικανός πρόεδρος επανέφερε τη σύγχρονη Αθήνα στον παγκόσμιο χάρτη ως τόπο δημοκρατικού προσκυνήματος, ως λίκνο των ιδεωδών της ισηγορίας και της ισονομίας. Στο πνεύμα του ρομαντισμού του 19ου αιώνα; Μπορεί. Αλλά δεν είναι καθόλου άσχημα για μια χώρα που έχει χάσει τον βηματισμό της στον 21ο.
