Πως επέλεξες να κάνεις αυτό το έργο;
Κι αυτό, όπως η «Γκάμπυ» που παρουσιάσαμε την περασμένη σεζόν, αποτελεί ένα συνδυασμό ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας, με θεματική βασισμένη σε αληθινές στιγμές της Ελλάδας του περασμένου αιώνα. Με γοητεύει η ανασύνθεση του κοντινού μας παρελθόντος στο πλαίσιο της θεατρικής σκηνής. Σκέφτομαι μήπως έτσι, με κάποιον μαγικό τρόπο, μπορούμε να βρούμε εξηγήσεις για το σήμερα. Σαν την αστυνομία που κάνει «αναπαράσταση εγκλήματος» για να βρει απαντήσεις. Με το «Αυτή η νύχτα μένει» του Θάνου Αλεξανδρή, παρακολουθούμε τις νύχτες της δεκαετίας του 1980, το «trash» στο μεγαλείο του, που αν συγκριθεί με τις μέρες μας, μοιάζει πολύ πιο ειλικρινές και αθώο. Το βιβλίο του Θάνου δίνει το ατμοσφαιρικό και κοινωνικό περίγραμμα μιας εποχής, μέσα στην οποία ο έρωτας και η παντός τύπου εκτόνωση, λυτρώνονται στα σκυλάδικα της επαρχίας. Ο έρωτας και τα πάθη σήμερα βρίσκονται υπό καθεστώς καταπίεσης. Διαβάζοντας τα κεφάλαια της ιστορίας της ζωής του, περνάς από μια μίζερη Αθήνα, σε μια επαρχία, αντίστοιχη αυτής του Δάσους που περιγράφει ο Σαίξπηρ στο «Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας». Μάγισσες, ξωτικά, βοτάνια, έρωτας, ίντριγκες, απελευθέρωση. Το αλκοόλ, το χρήμα, η μουσική, ένα λάγνο βλέμμα και το σκοτάδι, φτιάχνουν ένα μεθυστικό συνδυασμό που κάποιοι έζησαν και θυμούνται με νοσταλγία κι άλλοι επιζητούν ως όνειρο στις νύχτες τους.
Μπήκες στην διαδικασία να δεις την ταινία του Παναγιωτόπουλου, κατά πόσο σε επηρέασε;
Την ταινία του Παναγιωτόπουλου την είδα όταν πρωτοβγήκε, το 2000. Είχε εξαιρετικό καστ και την εξαιρετική μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη. Το σενάριο απέχει πολύ απ’ το βιβλίο του Θάνου Αλεξανδρή. Η ερωτική ιστορία που περιγράφεται είναι μεν εμπνευσμένη απ’ το βιβλίο, αλλά δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο σ’ αυτό. Και η εποχή της δράσης είναι περίπου 15 χρόνια μετά απ’ αυτή του βιβλίου. Στην παράστασή μας, κρατάμε τον άξονα της δεκαετίας του 1980, το πέρασμα από πολλές πόλεις (όπως είναι και τα κεφάλαια του βιβλίου) και δημιουργούμε πολλές παράλληλες ιστορίες (ερωτικές και άλλες) ενσωματώνοντας τα περιστατικά που κατέγραψε ο Αλεξανδρής.
“Tο σκυλάδικο θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης των κοινωνιολόγων” λέει κάπου ο Θάνος Αλεξανδρής. Κατά πόσο συμφωνείς ή διαφωνείς;
Νομίζω πως ήδη διενεργούνται επιστημονικές μελέτες πάνω σ’ αυτό το αντικείμενο. Χωρίς αμφιβολία, πρόκειται για έναν χώρο μοναδικό στα παγκόσμια δεδομένα. Χώρο που έδωσε στον Έλληνα τη δυνατότητα να ξεσπάσει, να ζήσει εκτός μέτρου, χωρίς «πρέπει», να αποδείξει στους γύρω του την «αξία» του, ανάλογα με το πόσα μπορούσε να ξοδέψει σε μια βραδιά. Σ’ αυτά τα μαγαζιά της επαρχίας, είδαν κάποιοι μια Γη της Επαγγελίας. Έζησαν την σεξουαλική απελευθέρωση που, καθυστερημένη, έφτανε τότε και σ’ εμάς. Μεταμορφώνονταν τη νύχτα και το πρωί γραβατωμένοι πήγαιναν κύριοι στα γραφεία τους. Όλο αυτό δίνει ένα κοινωνικό στίγμα της δεκαετίας και πολλά αξιοσημείωτα στοιχεία για την ψυχοσύνθεση του Νεοέλληνα.
Τι συμβαίνει τη νύχτα και ποιες οι διαφορές των ανθρώπων τη μέρα;
Λίγο το αλκοόλ, λίγο η κάπνα, το μπουζούκι, οι μυρωδιές των λουλουδιών, τα σπασμένα πιάτα στο πάτωμα, τα κορίτσια που δεν αφήνουν πολλά στη φαντασία, τους άντρες που ποντάρουν τις κρατικές επιδοτήσεις στα πόδια μιας τραγουδίστριας, για να φανούν περισσότερο στα μάτια των συμπολιτών τους, παρά στα μάτια της αρτίστας, θολώνουν το μυαλό και κάνουν το χρόνο να περνάει πολύ γρήγορα. Σαν όνειρο. Ίσως ο εγκέφαλος είναι προγραμματισμένος, κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, να περνάει σε mode ονείρου, ανεξαρτήτως του αν κοιμάται ή όχι. Γι’ αυτό και οι αναστολές λιγοστεύουν τη νύχτα. Και τα μεγάλα εγκλήματα και τα μεγάλα πάθη βρίσκουν την κατάλληλη στιγμή για να προκύψουν ακόμη και στις πιο αθώες ψυχές.
Δεκαετία του 1980. Τι θυμάστε; Τι σας λείπει από τότε;
Προσωπικά θυμάμαι το μπιμπερό μου και τις τηλεοπτικές διαφημίσεις, οι οποίες ήταν για μένα πολύ πιο συνταρακτικό θέαμα απ’ τα κινούμενα σχέδια της εποχής. Εφόσον δεν την έζησα, φτιάχνω ένα ιδεατό σχήμα, απ’ το οποίο ζηλεύω τους έξαλλους ρυθμούς της ντίσκο, τα χρήματα σε σακούλες σκουπιδιών που χύνονταν στις πίστες, τα στραφταλιστά χρώματα στις ζωές των ανθρώπων, τα σέπια που ήταν συχνότερα απ’ ότι σήμερα στην τηλεόραση και τα έντυπα, τους ανθρώπους που φαντάζονταν ένα μέλλον καλύτερο με εκείνη την χαρακτηριστική αφέλεια των ‘80s… Αν κρίνω απ’ τον Θάνο Αλεξανδρή, συγγραφέα της «Νύχτας», αυτό που μας λείπει σήμερα είναι εκείνη η μασίφ αλήθεια πίσω από όλη αυτή την πόζα του καιρού μας. Σήμερα, κατακλυσμένοι απ’ το δήθεν και τα προσποιητά αισθήματα, κοιτάμε εκείνη την εποχή, παρ’ όλη την υπερβολή και την εξτραβαγκάντζα της, σαν μια μεστή ειλικρίνειας ιστορική στιγμή μας.
Μοιραστήκατε εμπειρίες από γεγονότα που έχετε ζήσει τη νύχτα;
Όλοι είχαν να πουν τρελά περιστατικά που έζησαν σε νυχτερινά μαγαζιά. Γιατί πάντα κάτι περίεργο θα σου συμβεί σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Μια ηθοποιός της παράστασης έχει δουλέψει ως λουλουδού, άλλος ως μπάρμαν, ο Θάνος τα έζησε όλα στoν ακραίο βαθμό τους… Όλα αυτά, σε συνδυασμό με τα περιστατικά του βιβλίου, προσπαθούμε να τα φέρουμε σε μια παράσταση που σε όλους κάτι θα θυμίζει.
Ποια είναι τελικά η Νύχτα που μένει;
Μια Νύχτα για να μείνει, πρέπει να θέτει ερωτήματα ζωής και θανάτου. Να χτυπήσει ένα τηλέφωνο που θα ανακοινώνει ένα θάνατο, να συναντήσεις τον έρωτα της ζωής σου, να ακούσεις στο ραδιόφωνο ένα πολεμικό ανακοινωθέν, να αποφασίσεις έπειτα από μεθύσι πως αξίζει να ζήσεις ή να πεθάνεις για κάτι. Ως προς την παράστασή μας, αυτή η Νύχτα «που μένει» έχει δύο εκδοχές. Να δεις όλη την εξαλλοσύνη της δεκαετίας του ‘80 σαν μια Νύχτα που ήρθε κι έφυγε, αφήνοντας συντρίμμια. Ή, να δεις τη συνάντησή μας με τους θεατές της παράστασης, σαν μια εμπειρία που συνέβη για μια νύχτα κι έμεινε στο μυαλό τους για πολύ πολύ καιρό. Θα φανεί.
Ταυτότητα της παράστασης
«Αυτή η Νύχτα μένει»
Συγγραφέας: Θάνος Αλεξανδρής
Σύλληψη – Σκηνοθεσία – Μουσική επιμέλεια: Κίρκη Καραλή
Δραματουργική επεξεργασία: Κίρκη Καραλή, Αναστασία Τζέλλου
Χορογραφίες: Δήμητρα Χαραλάμπους
Μουσική: Κώστας Βόμβολος
Σκηνικά: Ζωή Μολυβδά – Φάμελη
Κοστούμια: Απόστολος Μητρόπουλος
Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Βοηθοί σκηνοθέτη: Μαριάνθη Γραμματικού, Τζέσσικα Κουρτέση, Άντζελα Τζάνου
Παίζουν (αλφαβητικά): Θάνος Αλεξανδρής, Μυρτώ Γκόνη , Μαρία Διακοπαναγιώτου , Νίκος Λεκάκης, Νίκος Μαγδαληνός, Νικόλας Μακρής , Λίλα Μπακλέση, Μάγδα Πένσου, Ιωσήφ Πολυζωίδης, Όμηρος Πουλάκης, Αλέξανδρος Τσιούκας.
Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς «Μελίνα Μερκούρη» στο πλαίσιο του «Μικρού Φεστιβάλ» του Δήμου Καλαμαριάς (Μεταμορφώσεως 7-9 & Αργυρουπόλεως, Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη, τηλ. 2310-458.591 & 6977-620.373).
Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 21:00
Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 21:00
Σάββατο 19 Νοεμβρίου 18:00 (Απογευματινή) & 21:00 (Βραδινή)
Κυριακή 20 Νοεμβρίου 18:00 (Απογευματινή) & 21:00 (Βραδινή)
