Σαράντα πέντε λεπτά καθυστέρηση για μία από τις μεγαλύτερες συνεντεύξεις Τύπου που έζησε η καγκελαρία: του Μπαράκ Ομπάμα και της Ανγκελα Μέρκελ. Ο αμερικανός πρόεδρος αποχαιρετά την παγκόσμια σκηνή που καθόρισε επί οκτώ χρόνια, η γερμανίδα καγκελάριος συνεχίζει ως θεματοφύλακας των αξιών και αρχών του δυτικού κόσμου στις απαιτήσεις και τις προκλήσεις της νέας εποχής.

Για την Ανγκελα Μέρκελ ήταν το τέλος μιας οκταετούς συνεργασίας που δεν ήταν πάντα ανέφελη, όπως φάνηκε στη δράση των μυστικών υπηρεσιών με την παρακολούθηση του κινητού της. Ανέδειξε όμως τις γερμανοαμερικανικές σχέσεις σε βασικό πυλώνα της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, στη βάση πάντα των κοινών αξιών της δημοκρατίας, ελευθερίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είπε η καγκελάριος.

Ο Μπαράκ Ομπάμα ευχαρίστησε τον «καλύτερο και σταθερότερο εταίρο» που βρήκε στο πρόσωπο της Μέρκελ, την «εξαιρετική καγκελάριο», όπως είπε. «Εάν μπορούσα να ψηφίσω, θα τη στήριζα» συμπλήρωσε ο Ομπάμα τον δημόσιο έπαινο στη «μόνη από τους στενούς συμμάχους» με τους οποίους είχε ξεκινήσει την προεδρική του θητεία.

Η Μέρκελ θα συνεχίσει και στη νέα εποχή που ανοίγει με τον Τραμπ, ο οποίος πρέπει να περάσει από την προεκλογική ρητορεία στην άσκηση κυβερνητικής εξουσίας που περιλαμβάνει και σημαντική διεθνή ατζέντα. Πόλεμος στη Συρία, ουκρανική κρίση, κλιματική αλλαγή, συμφωνία εμπορικής συνεργασίας ΗΠΑ – Ευρώπης ΤΤΙΡ. Από τον Τραμπ δεν περιμένει να συνεχίσει τη δική του πολιτική, είπε ο Ομπάμα, αλλά εκείνο που περιμένει είναι ότι «δεν θα κάνει ντιλ εις βάρος άλλων χωρών». Το καρφί του Ομπάμα αφορούσε τόσο τη Συρία όσο και τη Ρωσία του Πούτιν.

Αγνωστο αν ο διάδοχός του θα τον ακούσει. «Το ΝΑΤΟ είναι η βάση και για τη δική μας ασφάλεια» είπε ο Ομπάμα καθησυχάζοντας τους Ευρωπαίους που ανησυχούν για τη γραμμή που θα ακολουθήσει ο διάδοχός του. Η Μέρκελ έκανε ήδη ένα βήμα προσέγγισης με τον Τραμπ ανακοινώνοντας χθες ότι η Γερμανία θα αυξήσει σταδιακά τις αμυντικές της δαπάνες. Και ευχαρίστησε τον Ομπάμα για την «ενθάρρυνση που μας έδωσε προσφέροντας τις γνώσεις του στην επόμενη κυβέρνηση Τραμπ».

Οσο για τον Πούτιν, πρέπει «να προστατευτούν και να τηρηθούν οι αρχές και οι αξίες» που διασφάλισαν την ειρήνη στην Ευρώπη μεταπολεμικά, είπε η καγκελάριος. «Εχουμε συμφέρον για καλές σχέσεις με τη Ρωσία, έχουμε ιστορικά καλές σχέσεις, αλλά όπου έχουμε διαφωνίες τις λέμε» συμπλήρωσε η Μέρκελ.

Τέτοια περίπτωση είναι η Ουκρανία, όπου Γερμανία και Γαλλία πρωτοστατούν για μια πολιτική λύση, με τη στήριξη του Ομπάμα, αλλά καθόλου σίγουρη τη στήριξη του Τραμπ. Στην ίδια κατηγορία ανήκει και η Συρία. «Οι βομβαρδισμοί Ασαντ και Ρωσίας κατά του άμαχου πληθυσμού είναι καταστροφή» είπε ο Ομπάμα. «Οι περισσότεροι πρόσφυγες έφυγαν κυνηγημένοι από τον Ασαντ, δεν είναι εταίρος μας» συμπλήρωσε η Μέρκελ.

Μάχη κατά του λαϊκισμού. Οι αναφορές Ομπάμα και Μέρκελ για το κλίμα ήταν σαφείς αιχμές προς τον Τραμπ που έχει εξαγγείλει ότι θα αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από την πρόσφατη συμφωνία του Παρισιού για την προστασία του κλίματος.

Το μεγάλο στοίχημα όμως για τον Ομπάμα είναι η παγκοσμιοποίηση, η κακή διαχείριση της οποίας τροφοδοτεί τον ρατσισμό, τον λαϊκισμό και τον εθνικισμό. Ο Ομπάμα αντέκρουσε με έμφαση την ισοπέδωση που επιχειρείται με την ταύτιση των ΗΠΑ με αυταρχικά καθεστώτα, υπογραμμίζοντας την ανάγκη διαχωρισμού ανάμεσα στο ψέμα και στην αλήθεια, τα επιχειρήματα και την προπαγάνδα. Στιγμάτισε στο σημείο αυτό τις ρωσικές επιθέσεις προπαγάνδας μέσω των κοινωνικών δικτύων και σημείωσε ότι έθεσε ανοιχτά στον Πούτιν το ζήτημα των «παρεμβάσεων σε εκλογικές διαδικασίες άλλων χωρών». Η ΕΕ έκανε μεγάλες κατακτήσεις που «δεν πρέπει να υποβαθμίζονται», είπε ο Ομπάμα, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα γίνουν όσο το δυνατόν συντεταγμένα οι διαπραγματεύσεις για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Ο Ομπάμα αφήνει συνεχιστή της παρακαταθήκης του τη Μέρκελ. Ο αποχαιρετισμός είναι δύσκολος. Αλλά «η δημοκρατία ζει από την εναλλαγή στην εξουσία» παραδέχτηκε η Μέρκελ, ενώ η ίδια οδεύει για τέταρτη τετραετία στην καγκελαρία. «Υπάρχει όμως η ελεύθερη διακίνηση που μας επιτρέπει να ξανασυναντηθούμε» συμπλήρωσε η Μέρκελ, ρίχνοντας το τελευταίο –για χθες –καρφί στον Τραμπ.

Ραντεβού στο Οκτόμπερφεστ. Τρεις ώρες χαλαρή κουβέντα σε «ανεπίσημο» δείπνο την Τετάρτη στο ξενοδοχείο Adlon με πρωτοβουλία του Ομπάμα, δύο ώρες επίσημες συνομιλίες στην καγκελαρία και στο τέλος ένα επίσημο δείπνο. Μπάρακ Ομπάμα και Ανγκελα Μέρκελ είχαν πολλά να πουν για τα περασμένα οκτώ χρόνια και για τα μελλούμενα της νέας εποχής Τραμπ. Το «ανεπίσημο» δείπνο της Τετάρτης ήταν πρωτοβουλία του Ομπάμα.

Ηταν η έκτη επίσκεψη του Ομπάμα στη Γερμανία, αλλά όχι η τελευταία. Θα επανέλθει, όπως υποσχέθηκε χθες για τη γιορτή της μπίρας στο Μόναχο, το Οκτόμπερφεστ –είναι σίγουρα προτιμότερο να το κάνει ως πρώην και όχι ως εν ενεργεία πρόεδρος.