Το ένα χέρι νίβει το άλλο…

Ημέρες συνεργασιών, ημέρες παραχωρήσεων. Ανάλογο και το κουίζ. Σε ποια αστική εταιρεία παραχώρησε (με ιδιωτικό συμφωνητικό, αρ. πρωτ. 3464, και άνευ ανταλλάγματος) θεατρικό υλικό –και δη ασφαλισμένο –μέχρι τον Απρίλιο η πρώτη κρατική σκηνή; Και είναι η μόνη «συνεργαζόμενη» με δημόσιο πολιτιστικό οργανισμό ιδιωτική εταιρεία, άνευ ανταλλάγματος (ούτε καν συμβολικού); Οι ευρόντες θα αμειφθούν με αντίστοιχες «συνεργασίες».

Πρώτα τους έδωσαν σε πεινασμένα σκυλιά. Ολόκληρη διμοιρία ρώσων στρατιωτών. Τους εφτά που επέζησαν τους έκλεισαν, πεινασμένους (άλλωστε με φλούδες από δέντρα τρέφονταν τις τελευταίες εβδομάδες) και γυμνούς, στο κελάρι ενός μοναστηριού για 40 ημέρες. Στο Curing Room (δωμάτιο θεραπείας ή «επιμέλειας»;) την άνοιξη του 1944, στη Νότια Πολωνία, ξεκινάει η ιστορία του ομότιτλου σκληρού και προκλητικού έργου του Ντέιβιντ Ιαν Λι, που ο Δημήτρης Καρατζιάς επέλεξε να σκηνοθετήσει –σε πανελλήνια πρώτη –από 2 Δεκεμβρίου στο Vault, που προτείνει ένα εντυπωσιακό πρόγραμμα για τον χειμώνα. Εφτά γυμνοί άντρες που τρώνε τις σάρκες τους, παλεύουν, ουρλιάζουν, κλαίνε, φιλιώνουν, υποφέρουν. Εφτά γυμνοί ηθοποιοί σε ένα αυστηρώς ακατάλληλο έργο, όχι για τη γύμνια (και μάλιστα στη δεύτερη περίκλειστη σκηνή του Vault, που θα μπορούσε να είναι το κελάρι του μοναστηριού), αλλά για όσα γίνονται σε αυτή την παράσταση. «Απόγνωση, πόνος, τρέλα» είναι οι κωδικοί κατά τον σκηνοθέτη. «Παρόλα αυτά οι εφτά δεν παύουν να είναι άνθρωποι», σημειώνει, αποφεύγοντας να αποκαλύψει το φινάλε. «Γίνονται αγρίμια, περνούν τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και εξαθλίωσης, όμως το ερώτημα είναι πόσο απάνθρωποι γινόμαστε σε τέτοιες συνθήκες για να επιβιώσουμε». Ο Δημήτρης Καρατζιάς εστιάζει, όπως μου λέει, στο ψυχολογικό προφίλ των εφτά ανδρών (Νίκος Γκέλια –του «Xenia» και των «Μικρών ιστοριών φόνων» -, Στέλιος Καλαϊτζής, Μάνος Κανναβός, Παναγιώτης Μπρατάκος –συγγραφέας στις εξαιρετικές «Μικρές ιστορίες φόνων» -, Θανάσης Πατριαρχέας, Βασίλης Τσιγκριστάρης, Στέλιος Ψαρουδάκης), που δουλεύει σε πρόβες από τον Σεπτέμβριο. «Αν στο κοινό μείνει μόνον η γύμνια, τότε θα έχω αποτύχει», προσθέτει. «Εκείνο που έχει σημασία στο έργο είναι να εστιάσει στην αγριότητα του πολέμου, αλλά και των ανθρώπων». Η μετάφραση είναι του Αντώνη Γαλέου, όπως και σε ένα ακόμη τολμηρό και ενδιαφέρον εγχείρημα του Δημήτρη Καρατζιά στο Vault (από Φεβρουάριο), επίσης σε πανελλήνια πρωτιά: Το «Χορεύοντας στο σκοτάδι» (θυμάστε την ταινία του Λαρς φον Τρίερ με την Μπγιορκ και την Κατρίν Ντενέβ;), με ηρωίδα τη Σέλμα, τσέχα μετανάστρια στις ΗΠΑ του 1964, που χάνει σταδιακά το φως της, μαζεύει χρήματα για να μην έχει τη δική της τύχη ο γιος της και της τα κλέβει ένας γείτονας. Δίχως νότα από την Μπγιορκ, αλλά ως «αριστουργηματικό μελό». Να προσθέσουμε δύο ακόμη εγχειρήματα στον δραστήριο πολυχώρο: 16 μονολόγους με βάση βιογραφίες 16 μανάδων ανδρών, όπως οι Καβάφης, Σεφέρης, Σολωμός, Καποδίστριας, Συγγρός, Μακρυγιάννης, σε κείμενα και σκηνοθεσία από τους Κοραή Δαμάτη, Χρήστο Δήμα, Βαρβάρα Δούκα, Σοφία Καραγιάννη, Αγγελική Καρυστινού, Κατερίνα Πολυχρονοπούλου, Αυγουστίνο Ρεμούνδο, Χρύσα Σπηλιώτη κ.ά. Αλλά και την «Ψιλικατζού» (από Μάρτιο), βασισμένη στο μπλογκ της Κωνσταντίνας Δελημήτρου.

Ξυπνά μέσα τους το ζώο. Ναι, Αρκάς, παρακαλώ. Πέντε θρυλικά κόμικς του (Ζωή Μετά, Ισοβίτης, Χαμηλές Πτήσεις, Καστράτο, Μαλλί με Μαλλί) θα πατήσουν στη σκηνή του Vault, από 13 Ιανουαρίου, χάρη στον Δημήτρη Αγορά (φωτογραφία), ως «Ζωή μεταχαμηλών πτήσεων». Μια ιδέα που ξεκίνησε από την ομάδα «ερασιτεχνών του» Confusions, ήτοι γονείς και δασκάλους του Β’ Δημοτικού Σχολείου Βούλας, κάπου 20 άτομα, που υπό τη διδασκαλία του δούλεψαν και πρωτανέβασαν τα κόμικς, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία σε προσέλευση κοινού. Τώρα, με οκτώ επαγγελματίες ηθοποιούς σε όλους τους ρόλους και τη φαντασία της Κωνσταντινιάς Βαφειάδου στα κοστούμια, η παράσταση θα γίνει μάρτυρας των πτήσεων του μπαμπά και γιου Σπουργίτη και των άλλων αγαπημένων, ατακαδόρων, ηρώων του Αρκά (έχουμε δει και το θεατρικό του «Εχθροί εξ αίματος» και την παράσταση του Γιάννη Κακλέα, που ανεβάζει «Αμλετ» με τον Κωνσταντίνο Ασπιώτη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά). Του ανθρώπου που, κατά τον Δημήτρη Αγορά, είναι «από τους λίγους που σε αυτή την καταχνιά βοηθάει να σκάσει λίγο τ’ αχείλι μας, με χιούμορ βαθιά φιλοσοφημένο και βαθιά πολιτικό». Οπως πολιτική θα είναι η παράστασή του, όπως λέει. Με επίλογο, εκτός των κόμικς, από τη διαδικτυακή ιστορία του Αρκά, που μεγάλος πια μετανιώνει που έκανε τον πατέρα του, «υποταγμένο, συμβιβασμένο και θλιμμένο πια», να υποφέρει. «Ο Αρκάς μας δείχνει τη μούρη μας στον καθρέφτη και μας καλεί να γελάσουμε με το δικό μας χάλι».
Και ολίγος εφιάλτης. Στο Vault για τις γιορτές θα υπάρχει μία ακόμη έκπληξη (κρατάω άλλη για την επόμενη στήλη): ο κατά Τιμ Μπάρτον «Χριστουγεννιάτικος εφιάλτης», σε μουσικοθεατρική εκδοχή και σκηνοθετική επιμέλεια Αλέξη Βιδαλάκη. Τρεις ηθοποιοί-περφόρμερ και τρεις μουσικοί (πιάνο, βιολοντσέλο, κλαρινέτο, πάνω σε ειδική μουσική μεταγραφή) θα παρακολουθήσουν τα μακάβρια πλάσματα του Halloween, που ξεμυτίζουν για να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα, υπό την υποβλητική μουσική και τα τραγούδια του Ντάνι Ελφμαν. Ενα ωριαίο θέαμα-ακρόαμα, στο φιλόξενο φουαγιέ του Vault, σε ελληνική απόδοση του Βασίλη Πουλάκου (από 25 Νοεμβρίου κάθε Παρασκευοσάββατο έως 9 Ιανουαρίου).